Babek Kimdir? Şiiri - Mehmet Halil

DÜŞÜNBİL dergisinin 28. sayısında çıkan Olcay Yılmaz ile Tuğrul Keskin sohbetinden
kısa bir özetleme yapmak istiyorum. Kısaltma yaparken bazı cümleleri özünü kaybetmeden değiştireceğim…

Günümüze ulaşan bilgilerin çoğu şahların, sultanların belgelerinden kalma… ‘’Tarihi zaferi kazananlar yazıyor’’, tabi kendi işine geldiği gibi yazıyor. Küfürnameler ve hakaretlerle süslü.

Babek de hakaretlerle süslü bir halk önderi. Deneylerimiz bize küfür ne kadar bol ise halk liderinin de o kadar güçlü ve dişli olduğunu söyler. Babek de hakkında çok şey söylenmiş biridir. Biz sadece Babek’e yakıştırılan ‘piç’ sözcüğünü ele alıp değerlendirme yapalım.

Osmanlı devletinin devşirmelerle yönetildiğini bilmeyen yoktur. Yine her savaşta, tecavüze uğrayan kadınların hesabı da tutulmaz… Yine kadınları dağa kaçırılıp tecavüz olayları günümüzde bile mevcuttur. Kaçıran erkekler olduğu halde, yine kaçırılan kadınlar namusu temizlemek için öldürülür. Yine de en fazla ‘piç’ sözcüğünün kullanıldığı bir coğrafyanın insanları olarak, o çocukların ne suçu var diye düşünmek sizlere ve bizlere kalmış…

Biz, Şah ve Sultanların söylediklerini bir tarafa bırakalım. Babek’in hayatına bakalım.
Babek, Azerbeycan’da Erdebil yakınlarında yoksul bir aileden gelme İranlı bir Müslüman, Abdullah diye bir babadan olmadır.

Baba Abdullah birkaç baş hayvandan elde ettiği yağı omzuna vurur, köylerde dolaşarak satıp geçimini sağlar. Bir gün Sabelan Dağları’ndan geçerken eşkıyaların hücumuna uğrar. Eşkıyalar onu hançerleyerek öldürür. Babek küçük yaşta annesiyle yalnız kalır. Annesi süt annelik yaparak geçimini sağlamaya başlamış. Babek de daha küçük yaşta çobanlık yapmak zorunda kalmış. Biraz büyüyünce hayatını kazanmak için yollara düşmüş. Tebriz’e varmış.
18 yaşına dek buralarda yaşamış.

Bundan sonraki hayatı halkların mücadele tarihinin bir parçası olmuş.

Babek Mazdeki’dir. Mazdek 3. ve 4. yıllarda çokça taraftarı olan ve kimilerince peygamber kabul edilen büyük bir devrimcidir. Düşüncesinin temelini mutlak eşitlikçilik oluşturur.
Mazdek eşitlikçidir Babek de mutlak eşitlikçidir. Babek’inde içinden geldiği Hürremlik tarikatı, çok bilgi olmasa da Mazdeki’dir.

Mazdekiliğin temel sözleri: ‘’Mal ve altın sultanların değil, halkındır. Kimin ihtiyacı olursa bir diğerinin malından bunu karşılayabilmelidir. Biri tok yaşarken diğeri aç kalmamalıdır. Bütün insanların yaşamı eşit olmalıdır. Kadınlar da bu eşit hayatın bir parçasıdır.

İşte Babek bu inançla 23 yıl sultanlara şahlara karşı savaşmıştır. Hangi şah, hangi sultan böyle biri için güzel söz söyleyebilir? Eşitlik ve adaletin olduğu yerde hangi sultan, hangi şah ayakta kalabilir?
Babek eşit bir dünya kurmak için yılmadan savaşmış, ama sonunda yakalanmış…

Nizamülmülk, Siyasetname’sinde Babek’in yaşamının son saatlerine ilişkin şunları aktarıyor.

‘’Mu’tesim, Babek’e ‘’Ey haramzade, binlerce müslümanı öldürdün’’ deyince, Babek cevap vermedi. Mu’tesim, el ve ayaklarının kesilmesini emretti. Elinin biri kesilince, Babek, diğer eliyle kesilen elinden akan kanı alıp yüzüne sürerek, yüzünü kıpkırmızı yaptı. Mu’tesim, ‘’yine ne hile düşünüyorsun? ’’ dedi. Babek, ‘’hiçbir şey yok.’’ dedi. Mu’tesim, ‘’Ne söylediklerini biliyorum’’dedi. Babek, ‘’Benim el ve ayaklarımı keseceğinizi biliyorum, kanım aktıkça yüzüm sararacak. Yüzümü görenler korkudan sararmış demesinler diye bunu yaptım.’’ dedi.

Bunun üzerine Mu’tesim, Boynuzları üzerinde yüzülmüş sığır derisi getirtti. Babek’i boynuz lar iki kulağının üstüne gelecek şekilde, içine koyup dikmelerini emretti. Bu postu darağacına astılar. Deri kurudukça, acılar içinde öldü Babek.

Halk unutmadı Babek’i

İnsanların gerçek kimlikleri hayatlarının son anlarında yazılıyor galiba…

Nice diktatörler, hayatları tehlikeye girince sapır sapır dökülüyorlar. Onların zalimlikleri dünyalıkları için… Son ana gelince, ya her şeyi döküyorlar ortaya, ya da hastalanıyorlar, unutuyorlar, hafızaları kayboluyor, yerlere kapanıyorlar.

Gerçek tarihi yazanlar ise korkusuzca son ana kadar direniyor…