Aşka Yasak Yok Şiiri - Yorumlar

Muhterem Cinasî hocamın dikkatli ve ayrıntılı tahlilini yine büyük bir dikkatle okudum.Cinasi hocam her zaman kaliminden ve yüreğihden feyz aldığmız, her daim hasbihal ettiğimiz ve bilhassa Yeşilırmak Şiir Vadisi mensupları olarak hep saygıyla yadettiğimiz bir hocamız bir meslektaşımızıdır.

Şu muhteşem tahil ve değerlendirmesinde dahi kendi payıma veşiirimiz sanatımız adına pek çok kaptığmı belirtemeliyim.Kendisine ait 'Türkçe'nin Nakşi-Cinas' isimli değerli eseri her daim çalışma masamın üzerinde sıkça başvurduğum bir kaynaktır.

Sevgli Tufan hocam, bizler değerli Cinasi hocamdan çok şey kaptık ve öğrendik, umarım sen de bu kaynaktan her zaman istifade edeceksin.Her ikinize de teşekkür ediyor, kalbi muhabbetle selamlarımı gönediriyorum.

Muhterem Hocam Sayın Tufan Bey,

Öncelikle size; - Hoş geldiniz, diyorum.

Bu divaneler yurdunda pek rahat edemezsiniz diyecektim ki sizin de aşktan/ meşkten söz ettiğinizi gördüm. Doğrusu rahatladım. Doğru zamanda doğru yerdesiniz.

Sayın Atasoy Hocam’ın tenkitlerden hoşlanma gibi bir itiyadı var. Yazdıklarına çok güvenir.
“Mal ortada, buyurun eleştirin” der ve arkasına yaslanır. Bizim takıldığımız pek çok şeyi o aşmıştır. Hatta kendini de aşmıştır. O, gıpta ile seyrettiğimiz, olmak istediğimiz noktadadır.

Sizinle de samimi olduğuna göre, olaylara / yorumlara yaklaşımınızın ondan farklı olmayacağını düşünüyorum. İzniniz olursa, şiirinize buradan aldığım rahatlıkla bakacağım.

Müsaadenizle şiiri takip edebilmem için buraya kopyalayacağım.

Aşka Yasak Yok
Dil sustu,göz sustu,aşkı eller konuştu
Cân ile cânân sustu aşkı eller konuştu

Gönül ile göz sustu aşkı âşık konuştu
Sevdiğinden ayrıldı yalnız mâşuk konuştu

Aşka yasak konulmaz bilin ey siz aşksızlar
Eğer konuşulmazsa,mâşuk sızlar,aşk sızlar


1- ŞEKİL OLARAK:

a) Şiiriniz, mesnevi tarzında üç beyit olarak yazılmış.

“konuştu” ları redif kabul edersek; “eller, èller / âşık, mâşuk / aşksızlar, aşk sızlar” şeklinde kafiyeleri görmüş oluruz..

Bir defa; aa, bb, cc şeklindeki bu kafiye düzeni, şaire çok uzun yazma imkânı verir. Hâlbuki bu şiir, üç beyit. En az beş- altı beyit olmasını beklerdik. Tek beyit de olabilirdi. O zaman da şiir değil, bir beyit okumuş olurduk. Belki de bu beyite “berceste” nazarı ile bakardık.

b) Mademki ilk iki beyitte “konuştu” redifi kullanılmış, üçüncü beyitte de o redifin kullanılması gerekirdi. Redifler farklı olsaydı, üçüncü beyitin mutlaka redifli olması gerekmezdi.

c) Yine şiirin ilk beytinde; “eller - èller” cinası, son beytinde; “aşksızlar - aşk sızlar” cinası kullanılmış, ikinci beyitte de cinaslı kafiye kullanılması beklenirdi. (Kullanılan cinaslar çok hoş, çok güzel ve her ikisi de cinas-ı tam)

d) Şiirin tamamı (7+7) on dört heceli olarak kurgulanmış. Birinci beyitin birinci dizesi 6+7 şeklinde. Burada bir hece eksik. (Gözden kaçmış olabilir.)

e) Son beyit, ilk dizede ünlem vardır. Bunun noktalama ile de belirtilmesi gerekirdi. “…bilin ey siz aşksızlar” yerine “…bilin. Ey! Siz, aşksızlar” gibi.

e) Şiirde ve nesirde noktalama işaretlerinden sonra bir karakter boşluk bırakılması artık bir kural olarak kabul edilmektedir. (Bunun da acele ile gözden kaçmış olabileceğini düşünüyorum)

f) Her beytin ve her dörtlüğün sonunda nokta konulmuş olmasını da ayrıca beklerdim. Söz bitmemişse o takdirde de üç nokta ile bunun belirtilmesi gerekirdi.

2- MUHTEVA OLARAK:

a) “Dil sustu, göz (ler) sustu, aşkı eller konuştu”

Giriş olarak çok anlamlı. Her ne kadar göz susmasa da burada bir teşbih vardır. Göz, dile benzetilmiştir. Göz’ün sükût ettiği, etkisiz kaldığı vurgulanmıştır.
“…aşkı eller konuştu” da da yine aynı sanat vardır. Eller, dokunarak, okşanarak, (boyuna, omuza veya bel’e) dolanarak veya sallanarak bir görev yapmıştır. Susan dil’in ve gözün görevini eller üstlenmiştir. Bu hâl, bakışmanın tanışmanın arkasından gelen ikinci merhale olarak düşünülebilir.

b) Seven ve sevilen (mest haliyle) sustu, aşkı èller/ yadlar / yabancılar konuşmağa başladı. Yani bu aşk; büyüdü, dillere düştü.

c) “Gönül ile göz sustu…” Yukarıda göz, dil ile birlikte susmuştu, doğruydu. Her ikisi de birer aza olması bakımından bir tenâsüb (uygunluk) vardı. Burada göz’ün tekrar edilmesi bir kusur olarak görülebilir. (Vurgu için olsa bile) Kaldı ki dil ile yan yana getirilen gözün, artık gönül ile yan yana getirilmemesi gerekir. Gönül manevi bir mekândır. Burada belki “us / zan / gam / dimağ” kelimelerinden birisi ile eşleme yapılabilirdi.

d) İkinci beyitin, ikinci dizesinde de bir muğlâklık var. Aslında muğlâklığın kendisi şiire kusur değildir. Şiiri; “En az sözle, en çok şeyi, en güzel şekilde söylemek (E.Y.)” olarak anlarsak, muhakkak ki yer yer kapalı ifadeler, yoruma ve tevile muhtaç anlatımlar, okuyucuyu vehme düşüren ibareler olacaktır.

“Sevdiğinden ayrıldı yalnız mâşuk konuştu”

Bu dizede sevdiğinden ayrılan âşıksa, ifade doğrudur. Söz maşuka kalmıştır. Ancak sevdiğinden ayrılan maşuksa, işte bu ifade yanlıştır. Çünkü maşuk; seven değil, sevilendir. Sevilenin sevdiğinden (!) ayrılması muhaldir.

d) Son beyitte, didaktik güzel bir ifade vardır.
“Aşka yasak konulmaz, bilin ey siz aşksızlar”
Demek ki; her âşık, aşkının bilinmesini, dillere düşürülmesini, anlatılması istiyor. Nasıl ki usta; eserinin bilinmesini, takdir görmesini bekliyorsa işte öyle. Bilinmeyen güzelliğin ne önemi var ki…

Eğer bu aşk bilinmezse, konuşulmazsa sevgili gibi sevginin kendisi de sızlar, ızdırap çeker. Leylâ’yı güzel kılan biraz da bu aşkın dillere düşmesi değil mi?

Güzel bir şiirdi. Sürükledi.
Defalarca okumamızı ve kendisi ile ilgilenmemizi sağladı.
Bir meslektaşımla tanışmaktan, bir cinas ustası ile aynı sayfaları paylaşmaktan mutluluk duymaktayım.

Tekrar kutluyor saygılar sunuyorum.

Ali Rıza Hocam’a ayrıca teşekkür ediyorum.

Tufan hocam, edebi sanatlarla süslü ve üstlik harika cinaslarla tezyin edilmiş muhteşem bir şiir, büyük bir keyifle okudum kalemine yüreğine sağlık paylaşım izin teşekkürler tebrikler.Bu şiir özellikle saygıdeğer Ekrem Yalbuz / Cinasi hocama takdim edrek yorumunu ondan almalıyız diye düşündüm bir an, kimbilir neler söyleyecektir.Kaleminiz daim olsun selamlar saygılar.

Tam puanımla kaleminizi kutlarım yüreğinize sağlık.. gönlünüz aşksiz kalmasın mükemmel bir çalışma sevgilerimle ..