Aksaray İli Bekdik Köyü Tarihi

Bekdik, Aksaray ilinin Sarıyahşi ilçesine bağlı bir köydür. Kaynaklarda Beğdik, Beğdiki, Begdik, Bekdik, Bekduk, Bekdük, Bektuk, Bektuki, Begdük, Bektük, Bektik, Bektuti, Beydik isimleriyle de anılan ve Oğuzlar'ın Bozok kolundan, Horasanî olan bu büyük uruk, konar-göçer Türkmân Yörükânı taifesindendir. Köyün asıl adı ‟Beğdik’dir. Zamanla halk arasında Bekdik adını almıştır. Köy halkı Kahramanmaraş Elbistan'dan batıya doğru göç ederek gelip buraya yerleşmiştir.

Kahramanmaraş’ta kurulmuş olan Dulkadiroğulları Beyliği yıkıldıktan sonra Kahramanmaraş’da XIX. Yüzyıla kadar süren Dulkadiroğulları-Bayezidoğulları arasında hakimiyet kavgaları meydana gelmiş, sonuçta Bekdikler Kahramanmaraştan ayrılmak zorunda kalmışlardır. Türkmen grubundan olan Bekdik boyu, Niğde-Bor, Nevşehir ve Konya taraflarında yaşamaktadırlar. Bu Türkmen grubunun bir parçası da Kırşehir ile Aksaray arasında Kırşehir’e 45 km uzaklığında bulunan Bekdik Köyü’ne yerleşmiştir. [1]

XVI–XVII. Yüzyıllarda Maraş beylerbeyliğine vilayet-i Türkmen denilmesine sebep olan Dulkadirliler, Kanuni Sultan Süleyman çağında 24 sağ kol + 24 sol kol olmak üzere 48 boya ayrılıyor ve bir ulus (il) sayılıyordu.[2] Köyü bu 48 boydan biri olan Beğ Döğerlü boyundan bir bölük kurmuştur ve halen köyde DÜĞER[3] soy isimli insanlar yaşamaktadır. Yine Osmanlı Sürgün Tutanaklarında “Döğerli Cemaati, 150 hane olub, Beğdili Aşiretine tabidir.” [4] denilmektedir. "Döğer boyu "Beydili" olarak da adlandırılır ve gittikleri yerlere "Döğer" ya da "Beydili" isimlerini vermişlerdir." [5]

Yine Dr. Ali SAYAR'ın BEKDİK-DULKADİROĞULLARI İLİŞKİSİ adlı makalesinde "Bekdik isminin vesikalarda ilk görülüş tarihi 1510’dur ve 1510 tarihli Alaüddevle Bey Vakfiyesinde [19] yer ismi olarak geçmektedir. Cemaat olarak ilk kez 1520 tarihindedir ve Kırşehir Bekdikleri’nden bahseden 1520 Sivas Tahrir Defteri’dir [20]. İç Anadolu’da ilk görülen Bekdikler; Kırşehir’e iskan edilen Varsak Türkmenleri içerisinde olan ‘’Cemaat-i Bekdik Tabi-i Varsak’’tır ve 1500-1520 tarihlerinde gelmişlerdir. 15 kabile olarak Kaman’a yerleşmişlerdir. Baş bölük ‘’Ahmed oğlu Pir Gayb’’ bölüğüdür (Pir Gayb, Suli Bey’in oğludur ve torunu Pir Gayb göçmüştür.). Bu Bekdikler: Aruklar, Karacalar, Yenice Bekdikler, Çunkar, Okçu Mehmed (Boyabat'ta bugün köy), Kara Balı, Ulak, Seferlü, Kazıklu, İncuk (diğer adı Halaçlı) olarak yazılmıştır. Diğerleri ise bugün Aksaray Sarıyahşi Bekdik köyünü kuran Koca Yakup Kethüda’nın Bölüğü ile Kılavuzlu, Kepirli, Bulduklar’dır."[6] ifadelerine yer vermiştir.

Köy, günümüzde DÖĞERLİ ve YAKUPLU olarak iki mahalleden oluşmaktadır ve yukarıdaki ifadelerden de anlaşılacağı üzere köyü Döğer boyundan bir bölük ile Koca Yakup Kethüda’nın Bölüğü kurmuştur.

KAYNAKÇA:
1. Yrd.Doç.Dr. Ahmet GÜNDÜZ, Kırşehir-Aksaray Arasında Bir Bekdik Köyü(Tarihi, Gelenek, Görenek, Örf ve Adetleri)
2. Yrd.Doç.Dr. Ahmet GÜNDÜZ, KIRŞEHİR’DE DULKADİRLİ ADINI TAŞIYAN KÖYLER HAKKINDA BİLGİLER(Tarihi, Gelenek, Görenek, Örf, Adet, Geçim Kaynakları)
3. https://tr.wikipedia.org/wiki/Döğer_boyu
4. Ali KENANOĞLU- İsmail ONARLI, BEYDİLİ (BEĞDİLİ) TÜRKMENLERİ, (http://www.turkmensitesi.com/beydili.html)
5. https://www.wattpad.com/234850392-türk-boylari-tüger-döğer-boyu
6. Dr. Ali Sayar, Bekdik-Dulkadiroğulları İlişkisi