Adil Sultan Destanı Şiiri - Yusuf Tuna

Zamanın birinde Adil adlı bir sultan vardı,
Kırımda sarayında şehzade olarak yaşardı.

Adil,on bir yaşında ok atar,on ikisinde ata binerdi,
On üçünde uçan kuşları vurur sağlam geri dönerdi.

On dördünde beyler içinde kendisine yer bulurdu,
On beşinde yılkıdan at alır, on altıda batır olurdu.

On yedide yetmiş muhafızı kendisine yoldaş bilirdi,
On sekizde seksen seymen alır,Kırım'a geri gelirdi.

Daha on dokuz yaşında iken ünü Kırım'a yayıldı,
Yirmi yaşına iken prensler içinde yiğit bey sayıldı.

İstanbul'dan kendisine ipek entarili kaftan aldı,
Ay yüzlü,altın bilezikli iki kızla beyaz bir at geldi.

Bunlarla birlikte bir arşın eninde bir ferman geldi,
Bunu gören Adil Sultan onu okuyacak adam buldu.

Adil Sultan bu ferman etrafında mekik dokudu,
Abdülgazi Çelebi bu gelen uzun fermanı okudu.

Yanına yaylar,oklar al,Acem ülkesine sap diyordu,
Orduna Orakoğlu Karaşay'ı kumandan yap diyordu.

Acem ülkesine gönder orada nam kazan diyordu,
Orayı ilhak eyle sonra batıya doğru uzan diyordu.

Adil Sultan emre itaat edip Karaşay'ı gönderdi,
Askerlerin eline kılıç kalkan ile sayısız ok verdi.

Düşman sarayında silahlı yüz kırk bin asker vardı,
Kaleden içeriye kimse giremez kale kapısı dardı.

Karaşay,Adil Sultan'a geri dönmeyi teklif etti,
Adil Sultan kabul etmeyip düşman üstüne gitti.

Ordu Arpaçay'la Tebriz'i geçip düşmanla karşılaştı,
Düşmanın iki ordusunu yenip kalenin kapısını aştı.

Karaşay,kaçanları öldürmek için kılıcını çekti,
Bu sırada karşısına gül yüzlü bir dilber kız çıktı.

Kızı savaş ganimeti olarak Karaşay yanına aldı,
Adil Sultan, LazTuwma adındaki bu kıza âşık oldu.

Laz Tuwma, Adil Sultan'ı burda kalmaya ikna etti,
Asker geri dönerken Karasu'ya gelip burada yattı.

Kız gizlice Acemlere haber verip baskın yaptırdı,
Sonra da hiç bir şey olmamış gibi konuyu saptırdı.

Bu baskınla Adil Sultan esir alınıp yere yatırıldı,
Elleri zincirle bağlanarak Acem eline götürüldü.

Karaşay onları takip edip askerlerle sıralanır,
Bir sudan geçerken atından düşüp yaralanır.

Sonra çok kanlı savaş olur Karaşay atından iner,
Orduyu toplayıp Adil Sultanın emriyle geri döner.

Oğlunun esir olduğunu öğrenen annesi çok ağlar,
Gece gündüz gözyaşı döküp başına karalar bağlar.

Onun bu haline dayanamayan Karaşay hazırlık eder,
Bir derviş kıyafetine girip tekrar Acem ülkesine gider.

Esir olan Adil Sultan uzun süre Acem zindanında kalır,
Şahın kız kardeşi Perihanla karısı Şehriyar âşık olur.

Ona her iki kadın da yemek götürmek için ever,
Adil Sultan bunlardan güzel olan Perihan'ı sever.

Bunu öğrenen Şehriyar,kızı saraydan atmak ister,
Durumu fark eden Perihan tüm yolları tutmak ister.

Bunun üzerine Şehriyar gizlice vezir ile buluşur,
Kapıya pusu kurup Perihan'ı öldürmeye çalışır.

Perihan bunu haber alıp Şehriyar'a saldırırlar,,
Şah'ın askerleri kılıçlarıyla Şehriyar'ı öldürürler.

Bu sırada Karaşay ile Perihan da zindana gelir,
Askerlerle çarpışıp sonra Adil Sultanı yanına alır.

Adil Sultan kapıdan çıkarken yine savaş olur,
Saray kapısı önünde Perihan vurularak ölür.

Askerler Adil Sultan'ın kol ve ayaklarını keserler,
Onun gözünü çıkarıp vücudunu parçalayıp asarlar.

Aldığı emir ile Adil Sultanı öldüren Emir kapıyı açar,
Bu karmaşa içinde Karaşay askerlerin elinden kaçar.

Bir derviş kıyafetine bürünüp gizlice saray önüne iner,
Perihanla Adil Sultan'ı bir mezara koyup geriye döner.

Bu arada obaya Adil sultan'ın öldüğü haberi gelir,
Halk toplanır Adil Sultan'ın hayrına ziyafetler verilir.

Oğlunun ölümüne annesi ağlayıp feryad-ı figan eder,
Çok geçmeden annesi de ruhunu teslim edip gider.

Oğlu Gazi Giray Han acı ile Bahçesaray'ın içine varır,
Annesinin gözyaşları döktüğü yerde bir çeşme yaptırır.

Bu çeşme tarihler boyunca Adil Sultan adı ile anılır,
Ona "Bahçesaray Gözyaşları Çeşmesi" de denilir.