Karalamalar 2 - Adalet Şiiri - Recep Akıl

Bir araya gelerek bir topluluk oluşturmuş insanların kendi aralarındaki işlerin ve ilişkilerin belli bir düzen ve intizam içinde yürütülmesini sağlayabilmek için bir takım kuralların belirlenmesi kargaşayı önlemesi bakımından elzemdir. Aksi takdirde işler istenildiği gibi yürümez ve bundan da o toplum zarar görür.

Yalnız bir şey var ki koyulan kuralların uygulanması sırasında uygulayıcı otoritenin adil olmak gibi bir mecburiyeti vardır. “Adalet mülkün temelidir” diye boşuna söylenmemiştir.

Adalet öyle bir mevhumdur ki o yoksa zulüm ve haksızlık var demektir. Bunun için adaleti uygulayanın bu kavramı benimsemesi ve idrakine varması işin olmazsa olmazıdır.

Kural koyulur, koyulmalıdır ama bu kural ne kadar mükemmel olursa olsun uygulayıcı insandır. İnsan kusurluysa kuralların mükemmel olması çok da bir şey ifade etmeyebilir.

Evet, doğrudur kusursuz insanı kim kaybetmiş de biz bulalım? Buna rağmen yine de adaletin sağlanması konusu kıldan ince, kılıçtan keskin bir konudur. Böylesine netameli bir konuyu ihmal etmek ortaya doğu bir sonuç çıkarmaz.

Adalet duygusu daha yaratılıştan itibaren insana verilmiş bir özelliktir. Kendisinde fıtraten var olan bu hasleti kullanma isteği ya da basireti kişinin tercihine kalmış bir durumdur.

İşte tam da burada adalet dağıtma görevi üstlenmiş kişinin başkalarından önce kendisine adil olmak gibi bir mecburiyeti vardır. Kendisine adil olamayan bir başkasına nasıl adil olsun?

Öte yandan adaleti öne çıkarıp onu üstün kılmak aynı zamanda Hakk’ı üstün tutmak anlamını taşır.

Hakk’ı üstün tutmak, hakkı sahibine teslim etmekle olur. Hiçbir mazeret bunun tersini yapmayı haklı gösteremez. Adalet kavramının gerçek anlamda tecelli edebilmesinin tek şartı budur.

O kadar ki verilmiş hükümden dolayı olumsuz anlamda etkilenmiş olanın bile aklında en ufak bir şüphe, yüreğinde zerre kadar bir burukluk kalmasın.

Tabi önemli olan bir başka husus da adaleti üstün kılmaktır ki toplumdaki her bireyin bunu dikkate alması elzemdir. Çünkü haksızlık ve zulüm karşısında hangi nedenle olursa olsun susması insan için yeterince küçültücü bir durumdur ve bu durum kişinin öncelikle kendisine adil davranmamasını getirir.

Kendisine adil davranmayı başaramayıp, kendi haklarına bile sahip çıkamayan birinden başkalarına adalet dağıtması elbette beklenemez ama temel prensip olarak her birey, kendisinde olmasa bile başkasından kendisine adil olmasını beklemek hakkına sahiptir.

Öte yandan başkalarına adalet dağıtmak bir erdem ve gönüllülük işidir. Böylesine zor bir göreve talip olan kişininse bu görevi hakkıyla yapabilmesi için kelimenin tam anlamıyla adil olmak mecburiyeti içinde olduğunu söylemek bilmem ki gerekli midir?

Allah Azze ve Celle Kuran’da kullarına “Ey iman edenler! Allah için hakkı ayakta tutan, adaletle şahitlik eden kimseler olun. Bir topluluğa duyduğunuz kin, sizi adil davranmamaya sürüklemesin. Adaletli olun. Allah’ın sizden istediğine daha çok yakışan budur. Allah’a isyandan sakının. Allah yaptıklarınızı hakkıyla bilmektedir.” (Maide/8) Diye hitap ediyor.

Allah c.c. kulundan ona vermediği hiçbir şeyi istemez. O’nun “Adl” ismi sıfatına aykırı bir durumdur bu. Adili mutlak olan Cenab-ı Hakk c.c. bu sebepten kulundan da adil olmasını ister. Adil olmak, aynı zamanda zulme ve haksızlığa da karşı olmak, karşı durmak anlamlarını üzerinde taşır.

Lafın yeri gelmişken ifade edelim ki adaletin yok edilip haksızlık ve zulmün tesis edilmeye çalışılması karşısında susup itiraz etmemek haksızlığa ve zulme karşı durmamak, Hakk’a c.c. bir bakıma ihanet etmek demektir.

Hiçbir şey yapılamıyorsa bile adaletsizlik yapana, zalime buğzetmek insan olmanın gereğidir. Yoksa insan olarak yaratılmış olmanın ne anlamı kalır?22.04.1997