12 Bir Adam Müzesi Portresi: Omşemmi

A/...
Sahici adı her ne ise unuttum
Omşemmi derdik köylük yerin ahalisi biz ona.
Ama “Omşemmi” derken üşürdük
İliğimize kadar temmuzun alazında.
İnansanız da inanmasanızda
Ona vız gelir, tırıs giderdi ayaz
Mevsim ha yaz, ha kış olmuş, aldırmazdı
Ayakları yalın, yüreği yalbırdak gezerdi
Kütür kütür buz kesen köy sokaklarında.
Buzlarla el sıkışmıştı zemheri gözesinde
Kutuplarla sarmaş dolaş ahbaptı sanırım.
Tanrım! O ne iri cüsseydi.
Bir üfürseydi bulut bulut örülen dağlara
Ağustosta bile dişli karlara bir hal olurdu.
Ulur gibi dururdu zemheri buzgöbeği göğsünde.
Üstünde döşü yırtık öksüz ama çiçekli mintanı
Altında çemrik paçalarıyla
Kasığına kadar “karamandul suvari” vurulmuş
Zile işi şeytan kadifesinden şalvarı aha bugünkü gibi
Kahverengi gözlerimin önünde.
Dibi delinmiş, yetim yaşamı,
Soğuktan kan kızılı usturalara doğranmış yanakları
Ve dinine yandığım yoksulluğuna rağmen
yüreğindeki kanı Omşemmi’nin bereketli bereketli akardı
Omşemmi derdi bildik bilmedik herkes ona
Bir yanı işaret parmağı gibi ayaktaydı
Bir Hitit kenti gibi yıkıktı onun öteki yanı.
B/...
Omşemmi derdik biz ve keçe kepenekler ona.
Girmemişti hiçbir zaman zifafa ilikleriyle
Gömleğinin üst dört düğmesi
Yaz kış açıktılar sonuna kadar.
Mintanının aralığından kırçıl kılları döşünün
Ayrık otları gibi uç atardı şemsikamerleyin güneşe
Ve şaşkın gözbebeklerime çocukluğumun.
Omşemmi derdik biz ve tarla kesekleri ona.
Topraklarla el sıkışmıştı bir savaş ardından
Çoraklarla kanlı bıçaklı ahbaptı sanırım.
Tanrım!
Neden obruk yaylaları gibi yarılmıştı yanağı.
Dururdu karakışın dudaklarında üfür üfür
Şakaklarında buzdan cembelle gibi şeytansidiği
Ağzından her daim köpeköldüren bir izmarit
Yani kederli Bafra cıgarası sarkardı.
Omşemmi derdi bilcümle yeryüzü ona
O biz çocuklara yaslı yaslı bakardı...
C/...
Omşemmi derdik biz ve kruvaze kasketler ona.
Hafif kaykık dururdu yara izi taşıyan sağ kaşı
Ve bir başka savaşta rengi ölmüş zavallı şapkası
Ve bir de Muş tütününden dolanan cıgarası
Uç uca eklenirdi bulutların altında.
Reci’yle el sıkışmıştı
Tekel ile ahbaptı sanırım.
Tanrım! O ne tiryakilikti?
Sayın ki zırdelilikti.
Dururdu kuyruğu kısa şubatın buzlu kırığında
Bir kuzeyli vandal gibi ellerine duman hohlardı.
Vız gelirdi zemheri Omşemmimize
Vız gelirdi karakış.
O yalnız yüreklerin soğuğundan korkardı...
Omşemmi derdi tekel idaresi bile ona
Kulağının ardına çifte “Bafra” sokardı.
Ç/...
Omşemmi derdik biz ona
Ve bir gün...
Çok gerilerde kalmışken yoksul yaz
Hava dinine kadar ayaz mı ayaz
Salkım saçak buzken kasım güneşi
Minareden su sal’ası verildi.
“Eyvah devrildi Omşemmi! ”
Upuzun ve sakin toprağın yar gibi yatağına.
Öksüz kalan kalpağına oğlu sahip çıktı.
Kızı da yamalı yün abasına.
Umur görmüş karısına hiçbir şey...
Yoktu ki başkaca terekesi
Hey gidi delikanlım Omşemmim hey!
Omşemmi derdi topraklar sana
Maraba geldin nankör feleğe ve ırgat gittin
Ne ağa olabildin ne de küçük bir bey
Hey ulan hey...
***
Omşemmi şiirinin meraklısına dipnot:
Cebirler, Omşemmi’nin sülalesinin adıydı. Bu ad onlara yoksulluklarından verilmişti sanırım. Omşemmi’nin asıl adı ise Omar’dı. Yani Ömer’in galatı. Çalışkan bir çiftçiydi. Öküz koşardı. Yaz kış toprakla uğraşır, yarıçıplak dolaşırdı. Hiç “Üşüdüm,” dediğini duymadım. Yoksulluğuna rağmen “Şunum yok, bunum yok,” dediği de gelmedi kulağıma. Ama sık sık sigaraya gereksinim duydu gibime geliyor. Çünkü onun sigara tüketişi leblebi yemek gibi bir şeydi anımsadığım kadarıyla. Günde birkaç paket... Yanlış değilse üç oğlan babasıydı Omşemmi. Oğulları Fransa’da oturuyor ve çalışıyorlar şimdilerde. Omşemmi, oğullarının kazandığı para ile yaşamına giren zenginliğe bakıp hayıflanır: “Anam kalksa da şimdiki halimizi görse,” dermiş, işittiğime göre son demlerinde. Omşemmi seksenli yılların birinde usulca göçtü dar-ı dünyadan. Ardından bir Fatiha bekliyordur sanırım.