Zamanı Akıtmak 10 Şiiri - Bayram Kaya

Dünya'mız bu türden anlamalara varmamızın yolunu engeller. Mantığımızın Dünya patentli olması, düşünmeyi sınırlayan damgasını böylesi biçimde vurması, bizim anlama yeteneğimizi bu şekilde kılar. Bu damga, analiz sentez yapabilmemizin sınırlı ölçüde çözümleşici olmasının zorlanmasıdır. Dünya, kendi içinde olayları ile kapalı ve sınırlı olmasından ötürü ve kendi seçme ayıklama filtresinden ötürü, mantığımızın bu girişmelerle başka türlü düşünmesinin önünü, daha baştan tıkamıştır. Tıpkı platinin, altının tepkimeye zorlanan isteksiz oluşunun bir uzay zaman boyutu ile aşılıp geride kalmış olmasıyla tıkanması gibi. Bir özellik kazanmıştırlar. Dünya başlangıç koşulu ile yeterince sıkışmıştır. Enerjisini dönüştürmüş, bu günkü süren enerji devinim formlarına giriştirmiştir.

Bir TV. Ya da araba depo ortamında bu yüzden çevrimleşemez, hal değişi minede giremez Girse bile; başlangıç koşullarının tayin ediciliği, ona bu yolu, daha baştan aldığı, şimdiki süren süreçlerle, bu tür çevrimsel girişmenin yollarını kapatmıştır. Söz gelimi bir sacın erimesi için 180 derce çevre sıcaklığı, ya da bir demirin eriyip şekil alması için 1500- 2000 derece çevre sıcaklığı artık yoktur. Sadece olay bu erime sıcaklığı ile süreçleşmeyecek ama bu da sürecin bir girişenidir.

Anacak Dünya’nın evrimi, bu sıcaklık koşulunu yitirmiş olan durumlara da, bunu hiç girişmez de kılmamıştır. Sadece kendi kendine organize olabilmenin bir unsur elemanı olmayı yasaklamıştır. Siz, dıştan özel bir müdahale ve enerji cebri ile olayları, amaçlı ve güdümlü kullanım için rahatlıkla yatkınlaştırmaktasınız. Organikler de durum bunun tersidir. Organiklerde girişmeler başlangıcın ne türden bir olumsallığı ile belirlenmişlerse öyle yollarına devam etmişlerdir. İnsanın bin bir hesap kitaplarla, bir olaya dıştan sağlayacağı nedensel ortam olma etkime özellik şartlarını, organizmalar çeşitli yollardan kontrollü olaraktan, kendi iç işleyiş düzenleri ile başarmaktadırlar.

Türkçemizde güzel bir söz vardır; “kervan yolda dizilir” diye. İşte bu rast gele girişmeler, tıpkı soğukta organiğin kıllanması ve sıcak alanlarda da, organiğin kılını dökmesi gibi çevresel adaptasyonla girişirler. Gayet amaçlı bir uyumlaşma diye anlayacağımız girişmeleri ortaya koyarlar. İlişki ve organizasyona açık bir belirleniş şekli olan tepkime yatkınlığı (afinite) ile böylece süreçleşmekteler. Bir gelişmeyi, bir olgu ve olayı süreçleşmek için söz gelimi o girişme illa 30 derece sıcaklığı öngörmez. O olayın nesnesi, 30 derecelik bir sıcaklık özelliğini taşır olmasından ötürüdür ki gelişmeler seçiciliğini bu özelliğin çekimleşmesi ile belirlemiş, bir olaylar ardı arda dizilimi sürecidirler.

Bu yüzden ortamın zorlayıcı şartları ortadan kalktığı halde, yüzlerce böylesi zorlayıcı süreçlere denk düşen organ ve işlev ilişkiler, canlılarda, kalıtsal bir tekrarla güdük olaraktan devam edebilmektedir. Ve evrim devinimi, yani seçilim, bu doymamışlığın devinmesidir. Doymamışlığın etkinleşmesi iledir ki mutasyonlarla girişme vardır. İnorganik kimi süreçler, kendi çevrimleri dışındaki, kimi etkileşmelere doygunluk birleşmesinden ötürü kapanmıştır.

İnorganik inşaları, sizin depoladığınız sürece göre, en son sahne aldıkları halleri olan aktüel durumları ile birden ve yekpare olaraktan birlikte, plastik olmayan, kütlesel bir akışla akarlar. Bu akışlar içlerine kendini oluştukları süreçleri de kattıkları, apaçıktır. Tabiri caizse kese kâğıdından (üretim alanında) araba birden, kaynaşmış zaman olarak dökülür. Yukarıda belirtildiği gibi araba kendi geçmiş aidi süreçlerinin analiz ve sentezini yapamazlar. Bunun böyle olmasının önü baştan kesilmiştir. Girişen etkileştiren Evren ve özelde Dünya’nın kendilik aşaması koşullarıyladır ki, bunun böyle olmasının, bu türden özellikli gelişmeli akaçlanmanın tıkanmış olmasındandır. Tıpkı platinin altının tepkimeye zor isteksizliği gibi.

Bu çevresel başlangıç durumlarının aşama aşama düşmesi, aynı zamanda da; inorganiklerin, partikül (bölekçik) düzeylerinden masifleşmiş hale geçişlerindeki zamanlarının da bir özelliğidir. Daha doğrusu, böyle olduğu için bir arabanın depolanmış boşaltımı da, arabanın birden bitmiş, bütün süreçleri ile aniden dökülüşüdürler. Arabanın, birden ortaya çıkışıdır. Sonuçta, geçmişteki inşa, bilgisi ile olgu ve olay devinimleri; yani zaman; depolanır ve akıtılırdır.

Zamanı kendi sırasına göre akıtabilir miyiz? Tüm mesele budur. Zamanı sırasına göre akıtmak zaten, dışarıdan düzenlenebilir oluşunda, bir zorunlu sonucudur. Çünkü masifliğin en belirgin özelliği, bir durumunu kolayca değiştirmeye kendisi istekli değildir. Bunun içindir ki inorganikler, pasif ve mekanik etkilerle ya da öznel etkilerle değişirler. Bunun nedeni de; 1-Değişen zaman ve zeminin çevre koşullarıdır. 2-Yine varlık ve olayların kesikli, çelişkili sürekliliğidir. 3-Organikleri kendi doymamışlık nedenlerini süreçleşip kendilerini değişmeye zorlarlarken, doymamışlık metalik ya da inorganiklerin süreç evirilmesini, hemen hemen hiç destekler değildirler. Su gibi akışkanlar hal değişim geçişleri gösterirler. Organikler iç süreçlerini, inorganiklere göre daha iyi yansıtırlar. Bu da hatırlama, hızını ortaya koyar.

İnorganikler, geçmişlerinin kendi üzerlerinde taşınan kısımlarının, çoğaltıcı inşalarını yapamazlar. Tepkileri, hal değiştirmelerinden ve bazı karışım ve filizleri oluştur olmaktan, pek pek öte gidemez. Yani inorganikler değişmelerine uygun, iç çevre, zaman ve zeminlerini kendileri yaratamazlar. Yani çevrelerine pasif uyucudurlar. Çevreleri onları güder. İnorganikler çevreyle girişmelerinde sürekli ve kesikli biçimde, kaos alanları yaratamazlar.

Bunlar karmaşık devinimli karbonik organizeler gibi olmayan yapılardır. Bu da bunların organizeli ilişkisel düzende olamamalarının verimsizliğidir. Yani, demir hep demir atomlarının, yığılan bir birikiş girişmesi ile sınırlı yeteneği ve organiklere göre sığ ilişki biçimini ortaya koymalarıdırlar. Ya da, beş on çeşit metallerle kaynaşık filiz oluşturma aşamasını geçemeyen, primitif organize ve düzenlenme zaman paketleridirler. Bu da enerjiyi düzenli kullanıp, akıtamamalarından kaynaklanır.

Sürecek