Zamanı Akıtmak 09 Şiiri - Bayram Kaya

Bu yüzden şartları ortadan kalktığı halde, yüzlerce organ ve süreçlere denk düşen, işlev ilişkiler, canlılarda, kalıtsal bir tekrarla güdük olarak devam edebilmektedir. Örneğin insan ceninlerinin, solungaç evreli, postlu kıllanmalı vs. aşamaları; bu bağlamda belirip yok olan, anı süreçleridir.

Yani çevrenin, çevre arzının içinde olmadığı için şimdilerde süreçleşemediği kimi olgu ve olayları organizmalar öğrenme yolu ile hayati bazda süreçliye bilmektedirler. Nasıl bir duvarcı ustası, örülen taş duvar blokları arasındaki boşluklara, uygun olacak moloz taşı çevresindeki taşlar içinde en uygun olanını boşluğa sınayıp çıkarma denemesi yaparak bulursa; deneyler de, uygun malzeme ile uygun çevre şartlarını giriştiren faaliyeti ortaya çıkarma işidir. Bu yüzden evrimsel devinim, yani seçilimler var. Yine, doymamışlığın devinmesi var. Yeni mutasyonlarla girişmeler vardır.

İnorganik kimi pek çok süreç, kendi çevrimi dışındaki etkileşmelere; doygunluk birleşmesinden ötürü kapanmıştır. Böyle olmasa idi, oksijen yeryüzündeki hiç bir birleşmelere izin vermeyecek şekilde oksitleme yapardı. Yani tüm bileşimleri de anında parçalardı.

Sizin inorganiklerden mamul depoladığınız teknik ve teknolojiler, projeye göre, en son sahne aldığı, zamanın durduğu aktüel durumu ile ve birden ve birlikte, plastik olmayacak, kütlesel bir akışla akarlar. Akışın içine, kendisinin oluşturulduğu zaman sürecini de kattığı apaçıktır. Tabiri caizse, bir kese kâğıdından yapılmış bir pakette; söz gelimi bir araba üretim aşamasında 78 ayrı üretim alanında bitişmiş olsun. Böyle bitiştirilen araba, yine üretimine göre fabrika otomasyon zamanına göre, çok daha kısa bir sürede, paket içinde, birden bire, kaynaşmış zaman olarak dökülür. Bu, patlamış mısırın bütün donmuş zamanı ile paketten dökülmesi gibidir.

Burada birkaç paradoks belirir. Depo belirmeler, ya kızak hareketlerle, ya da yuvarlanan düşen, dönen hareketlerle akarlar. Bunların tümü bir devinmenin beliriş biçimidir. Yani donmuş zamanın, uzamlar boyunca akışı ile şimdiki halin süpürüş durumudurlar.

Paket içi akışta zaman, kızak hareketlerle, ya; ilk giren son çıkar olacaktır. Ki çekmece sürgü hareketi ile böyle, kayarak çıkarlar. Ya da, ilk giren, ilk çıkar olacaktır. Ki, iki kapılı (lineer zaman boyutlu) tek yön ve ileri hız devinimli süreçtirler. Bir kapıdan giren, ilk taraf, diğer kapıdan da ilk çıkar. Tabi yuvarlanma dönme devinmesi yapmadığı sürece bu böyledir. Geri kayan, çekmece hareketleri, bir zamansal geri çözülme değildirler. Lineer olmadıkları takdirde, devrilen süreçlerdir. Yazın kış olması gibi.

Aynı düzlemde olan, iç içe olan süren hareketlerin, sürat azaltıp, sürat artırmasıdırlar. Bir nevi doğum hareketidirler. Doğum hareketi, aynı zaman başlangıçlı, süredurumların, kendi içindeki başlayan, duran süreçlerin tezahürüdürler. Dış zamandan çok, iç zamanın sirkülâsyonudurlar. Olgu kendi iç öz gücünü yine kendi iç olayının benzer kopyasını, ya da yabancı bir dâhiliyeyi, kendi iç basınç itmesi ile atılacaktır. Doğum hareketi, paket zamanı, sürtünen hız artması oranı ile kaydırır.

Tersinir süreçler bir fermuar hareketi gibi iseler de zaman daima ileri akar. Neden? Fermuar ileri doğru kapanırken farklı zamanlı, uzaylar bitiştirirler yeni konum yaratırlar. Yani her oluşma, olgu ve olayın kendisidirler, ileri akıştırlar. Yani akışın önünde akışın kendisinden önce, alması gereken bir yol yoktur. Palet hareketi gibi uzay ve mekân, olaylar üzerine; sarılıp, bükülüp, katlanan helezonlar, yani vida dönmeli yansıma belirmesi yaparlar.

Bitişik uzaylar, fermuar hareketi ile açılırken (tersinirken) dahi tersinmenin kendisi bir olay olarak meydana gelmiş olacağı için, zaman ileri akacaktır. Yani bu şu demek; siz, zamanı geriye de götürseniz dahi; tekrardan, dünyayı o ilk akkor halinde getirerek ısıtamayacaksınız. Çünkü fermuar açma kapanma süreleri (devinimleri) boyunca, enerji kayıplarıyla ileri doğru olan olaylarla akıp; başlangıç, koşullarından sıyrılmış olacaklardır.

Başlangıç koşulları, enerjinin dönüşmesi ile bir kısım enerjisini entropik süreçlerle dönüştürür. Ve başlangıçtaki potansiyel çok azda olsa yiteceğinden, başlangıç koşulu olmaktan çıkar. Olay; çevresinde sarmal hareketle, bir öğrenme, bir alışma, eğilim, yatkınlaşma, bilgileşme kuant durumuna geçer. Ki, hareketin bir kısım kütlesi, enerji kuantı olarak sizde hatırlamayı yansılar. Ve yine bir kısım enerji olayların ileri süreç enerji koşuluna, yani iç doğuma itişim devinimi verirler. Yani Dünya'yı ısıtacak başlangıç koşulu yoktur. Ancak hariç bir güç eklenirse, bu akkor oluş mümkün olabilir.

Termodinamiğin yasasına göre bir akış ve akıtılış, yüzde yüz verime dönemeyeceğinden, başlangıç koşulunun bir kısmı, ilk hali ile kalamayıp verimsiz kullanılmaz olacaktır. Bu yüzden olgu hem başlangıç koşullarına dönemeyecektir. Hem de kendiliğinden önceki aynı süreç etkiyi gösteremeyecektir. Çevrede girişme ile daima ilk enerjisini bir miktar kaybeder, yani bunu başka enerji kuantlarına dönüşerek olgu ve olaylar daima küçük parçalara devinir. Tersinmez olacaktır. Organikler, içteki tersinir süreçlere uygulanan dış enerjiyi, kendi kapalılıklarıyla, dıştan ithal ederek, bu enerjiyi kullanan santral süreçtirler.

O halde fermuar hareketi nedir. Farklı ileri zaman koşullarında, benzeşen hareketlerle; tekrarı hareketlerle, hem kinetik enerji depolar. Hem kinetik enerji boşaltırlar. Bir tür kinetik depo enerjiyi kullanmaktır. Tıpkı bir taşı, her düşürme ile enerji boşaltıp, taşı tekrar kaldırıp enerji depolatıp, yani kinetik enerjisini yükletip, ayağınıza düşürmek gibi. Alışma, öğrenme, yatkınlaşma hareketlerdirler bunlar.

Sürecek