Zamanı Akıtmak 01 Şiiri - Bayram Kaya

Aslında devinim kavramının kendisi zamandır. Zaman, evrensel genelliğin, karşılıklı bağıntılı etkimeli oluşumudur. Zaman genelliği ve özelliği aynı anda gösterebilen bir durumdur. Yani evren bütün unsurlarını belli ilişkin genel zaman süreduruma göre süreçler. Dünya’daki gelişmeler ve bir balığın bir insanın süreçleri özel zaman bağıntılı durumlardır. Hücre özel zamanınız, böbrek vs. özel zamanınız sizin bir tek bir beden genel zamanınızı ve ömür genel zamanını verir. Özel zamanlar genel zamanları ortaya çıkarır. Genel bağıntılı zamanlar da özel bağıntılı zamanlara parçalanır.

Devinim daha parçalı, yerelden genele gidici fenomenlik olayların, bir durumunun, bir önceki diğer bir durumuna göre, goncanın çiçek duruma göre, birbirine kıyaslanmasıdır. Yine devinim, içsel (içe dek) zaman süreçle, dışsal (dışa değin) zaman devinimlerinin, birbirinin gölge nesne yansıması gibi, bağıntılı oluşuyla, algısal yansıyan bir içer ilme biçimidir.

İster inorganiklerin (cansızların) olsun, ister organiklerin (canlıların) , bir iç ve dış devinim zamanları vardır. İç devinme süreçleri bize yansıyıp görünmediği için, dıştaki görünen (gölge) yansımasının kıyası ile varlık bize değişmiş, büyümüş, ya da yer değişmişlik mekanikliğinde görünür.

Varlığın zaman devimi de, bir aidiyetlik uzamı olarak görülür. Genel olarak temel atom düzeylerinde özdek sırf bir biçimde bulunmaz. Ayrılıp, tekrar birleşen, yapılarda bulunur. Atom düzleminde dahi elektronlar birim hacimde, farklı zaman zemin düzleminde bulunan bir devinimdirler. Ya H2, O2 gibi Ya da H2O, NaCl gibi bileşikler olaraktan süreçle var bulunurlar. Eksenleşme bir aidiyet devinmesidir. Birleşen atomsal yapılarda kazanılan birim özellikler, yani birleşik atom özellikleri, aidiyet ilişkisinin referansıdır. Referansı olmayan bir durum devinmez ve zamansal uzamlı olamaz. Eksenleşmenin temeli de budur.

H2 gibi (hidrojen-hidrojen a polar bağ) kendisi ile bileşen bir, ifadesel ilişkinlikle (aidiyetlikle) , birlikte davranış biçimidir. Yine NaCl de olduğu gibi (iyonik) ilişkindik ya da metalik iliş kinlik bağ davranış biçimleri vardır. Bu ilişkinlikle oluşan çekimleşmelere değin davranışlar, girişmelerin (aidiyetin) en yalın biçimidirler. Bu H2 molekül hal hidrojenin var olması demek hemen devreye girecek olan süreçleşiştirler. İlişkinlik (aidiyetlik) girişme süreçlerinin başlamasıdır. Bunlar kendi içinde alan sürtünmeli değişmelerin, değişkenliklerini; sürekli yaratmak zorundadırlar.

İnsan doğumla ana (ananın bakımı-ananın takibi gibi) yanındaki hali ile bu aidiyet olgusunu gösterir. İnsanın, sosyal birlik aidiyet süreci (ana takibi sürecine göre) biraz daha sonraya sarkan süreçleşmede olabilir. Anne yavru birlik bağ ilişkinliği (aidiyeti) bu süreçlerin önünde gibi görülmektedir. Savunma bu birlik aidiyetin en zorlayıcı nedeni olmaktadır. Daha sonra bu ilişkinlik içine cinsellik de katılacaktır.
H2 türü (polar bağ) birlikler “sosyal birlik düzlemin” yalın ilk haline benzer gibi iken H2O hali “sosyal grupların ittifakı” gibi çok girişenli, çok bilinmeyenli bir davranışla bileşenleşir. Hiç kuşkusuz ittifaklar, bunlar gibi yekpare oluşun devinimi değildirler. Ama temel düzlem beliriş benzeşmesi böyledir. İnsan davranışı daha dinamik ve çok daha plastik tekrarlara kaçmaktadır. Suyun, oksijen hidrojen diye birleşip ayrılması da faz ve frekans tekrarı davranıştır.

Bu tür aidi olma (birlikte; yeni özellikli, kırpılmış girişmeli, davranma) belirişleri, in organiklerde, gerek tekil bazda (H2 gibi) , gerek tikel bazda (H2O gibi) gerçekleşmektedirler.

Her bir birleşen beliriş, yepyeni bir ilişki ve davranışlar bağıllığı düzlemi ortaya koymaktadır. Örneğin tikel bazda yalın bir aidiyet ilişkisi kuran hidrojen hidrojen (H2) ile O2'nin başlangıçta bir su gibi yapıyı ortaya çıkarabileceğini bilmeniz, tahmin etmeniz, aklın ucunda geçebilecek bir şey değildir.

Ya da ilişkinlikçi girişmeler olmadıkça, su olması en imkânsız bir durum gibi size algı verir. İşte bu tür su, amonyak, metan vs. gibi tikel bileşmeler den amino grup asit aitleşmesine ve koaservat ilişki düzlemine, oradan da polimerlere girişen, gerçek bir ufuk hal (şimdi, meydanda, açık durum, zaman devinin ilişkisi olan alan) olmuştur.

Polimerleşen yapıların devinim zamanları, artık karmaşan, çevreyle enformasyon yapan, geri etkileşmeli, en örgütlenirci, dışa (dışın etkilerine) seçmeci açıklıkla bağlı, içte kapsamlı bir sistemli entegrasyonlar organizasyonudur.

Organikler, hücre düzlemindeki organizasyonla var oluştur. Bu düzlem içinde bir Organ eller iş birliği vardır. Toplum da bunun benzeridir. Toplum da, kurumlarla (organ-organ el) çalışan yapılanışlardır.

İn organik düzlemlerde içte kapalı, dışa seçmeci açık, geri etkileşmeli bir organizasyondur. En yalın atom düzlemindeki valans bant girişmesi de böyledir. En karmaşık atom düzlemine, hatta kendi alt kuant düzlemine inen organizasyonlardır. Zaman geçmedikçe (devinim ve girişmeler olmadıkça) buralarda olay yoktur.

İşte girişen bu haller, varlığın ileri akışıdır. Yani varlığın kendi zamanıdır, yani birbirine göre hem de kendisinin, bir önceki ile bir sonraki haline göre, dışsal devinim kıyaslanmasıdır. Geçen zamanlar (girişmeler) o duruma eksen oluşturlar. Artık varlık, o tabiyeyle (girişmeler çekiciliği ilen) devinecektir.

Sürecek