Yüreğil Köyü Şiiri - Bülent Arkan

Bindörtyüzelli'lerde göçüp oğuz boyundan
Anadoluya gelmiş öz Türk'lüğün soyundan
Yörük imiş aslımız sürüleri koyundan
Yüreğil köyüdür aslımız can damarımız

Oğuzdan gelip yörük temel atmış köyüme
Alimler yetiştirmiş ışık saçmış çevreme
Millete hizmet için her birisi her yerde
Yüreğil köyüdür aslımız, can damarımız

Dağı, ovası, yaylaları her şeyi başka,
Bağı, bahçeleri işlenir azimle aşkla
Köyümün tarihi temizdir söylenmez keşke
Yüreğil köyüdür aslımız, can damarımız

Türklük sevdası yoğrulu Yüreğil'in özü,
Yüreğil'dedir çevredeki herkesin gözü,
Mertliktir mayamız,yiğitçe söyleriz sözü
Yüreğil köyüdür aslımız, can damarımız

Oyumca çevresinde yayılır yaylaları
Vadilere inince gonca üzüm bağları
Dört yanına dizili sarp ve yüce dağları
Yüreğil köyüdür aslımız, can damarımız

Namı değer yeşillik güzel Bekirtepesi
Güzel sesli kekliğin duyuluyor neşesi
Temiz güzel havası dolduruyor nefesi
Yüreğil köyüdür aslımız, can damarımız

Ayakların altında yemyeşildir ovası
Üzümü şırasıyla dolar pekmez kovası
Yiğit insanlarının alnındadır aynası
Yüreğil köyüdür aslımız, can damarımız

Yüreğil'de insanlar işle güçle yoğrulur
Kızlar ile evlerde halı kilim dokunur
Gece sohbeti ile gam-ı keder yok olur
Yüreğil köyüdür aslımız, can damarımız

Dağlarından suları tilki çayından akar
Yiğidi harman döver ekinin tozu yakar
Güzeldir insanları asla düşünmez çıkar
Yüreğil köyüdür aslımız, can damarımız

Cehaletle savaşa köyümden yön verilmiş
Nice körpe beyinler gurbete gönderilmiş
Körpe beyin azimle kendini yetiştirmiş
Yüreğil köyüdür aslımız, can damarımız

Köyüme elçi gelmiş hocama Ankara'dan
Meclise gönderilmiş duayla arkasından
Ankara'nın şerefi ilk vekil Hasan Tokcan
Yüreğil köyüdür aslımız, can damarımız

İlim yuvası köyüm, hem de yiğidin hası
Bilekleri bükülmez çokça güçlüdür kası
Yüzlerce alimiyle gurur duyar atası
Yüreğil köyüdür aslımız, can damarımız

13 ocak 2016...Bülent ARKAN

Bu şiir 14 lü hece kalıbıyla yazılmıştır.

YÜREĞİLLİ OLMAK BİR AYRICALIKTIR

Acıpayam ovasına tepeden bakan ilk yerleşimi yamaçlarda olan ama daha sonra çok azda olsa düzlüklere, verimli topraklara doğru yerleşime açılmış Kuzeyinde yaylaları,batısında bekir tepesi, güneyinde Acıpayam ovası,doğusunda Sanat kültür ve medrese eğitimiyle yüz yılladır cevresine ışık saçan Yatağan kasabasının bitişiğinde bulunan yaklaşık 200 haneli bir köydür benin köyüm. Türkiye genelinde meydana gelen dejenerasyondan çok az etkilenmiş asla bozulmamış bir köydür Yüreğil köyü, hala çok özel ve güzel insanlar yaşamaktadır.

1450 yılında 6 hane olarak kurulan köyümüz Oğuz'un 24 kolundan bir tanesi olup anadolunun çeşitli bölgelerine yerleşmiş 40 ın üzerinde Yüreğil köyü bulunmaktadır. Osmanlı Beyliği'nin kurucusu Osman Gazi'nin babası ve Selçuklu Uçbeyi Ertuğrul Gazi'nin Bilecik ilinin Söğüt ilçesinde bulunan türbesinde yüreğil kaydı bulunmaktadır. Milli mücadele döneminde Acıpayam ve havalisinde etkin bir rol alarak halkın örgütlenmesinde Türk bağımsızlık savaşı boyunca iç ve dış düşmanlara karşı çalışan ve çarpışan örgütlenmiş sivil ve askeri bir bir güç olan Kuvayı milliye ye destek sağlanmasında önemli faaliyetlerde bulunan Yüreğillilerin bu faaliyetleri ve bu konuya öncülük eden (Hasan Hilmi Tokcan) Garbi Karaağaç müftüsü Yüreğilli Hasan efendi hocanın gösterdiği performans, Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından da farkedilmiş, Atatürk tarafından Çeşitli testlere tabi tutulmak suretiyle (Gönderdiği istihbarat elemanlarıyla ceşitli vaatlerde bulunmak suretiyle işgal devletleri lehine faaliyetlerde bulunması teklif edilmiş, bu teklif karşısında şiddetli bir direnç gösteren Hasan efendi hoca Ankaraya çağrılmış,ancak ne amaçla Ankaraya çağırıldığı bilinmediğinden bu durum köy halkında bazı endişelere yol açmış, bütün köy halkı köy meydanında toplanmak suretiyle Hasan efendi hocayı göz yaşlarıyla uğurlamışlardır. Köy halkının asıl endişesi Atatürk'ün hocaların başını kestirdiği yönünde yayılan yalan ve yanlış dedikodulardan kaynaklanmıştır. O kadar endişe edilmiştir ki Hasan efendi hocanın dini kitapları dahi torağa gömülerek ortadan kaldırılmıştır.) vatan hainleriyle gerçek müslüman ve önderlerin ayırımını iyi yapan Atatürk tarafından güvenilir bir önder olduğu kanaatine varıldıktan sonra Sivas kongresine davet edilerek katılımı sağlanmış ve İlk mecliste milletvekilliği görevi ile ödüllendirilmiştir. Bu özellikte ve güzellikte olup aramızdan ayrılarak hakkın rahmetine kavuşmuş olan tüm geçmişimize Allah'tan rahmet diliyorum.Allah onlardan razı olsun. Mekanları cennet olsun.

Köyümüzün bir başka özelliği ise 1900 lü yılların başında Acıpayam ve çevresinde okuma yazma oranının çok düşük olduğu 3-5 kişinin okuma yazma bildiği bir dönemde ilk olarak 1907 yılında Ali Vehbi hoca ve Hasan Efendi hocanın gayretleriyle Köy halkı tarafından imece usulüyle köy nüfusunun çok üstünde talebenin eğitim ve öğretim görebileceği büyüklükte bir okul yapılarak eğitim ve öğretime başlanmış olmasıdır.(ilk öğrencileri arasında Rahmetli Hüseyin Cahit Arkan dedem de bu okuldan mezun olduktan sonra hem arap harfleri hemde latin harfleri döneminde öğretmenlik yapmış cevre köylerde okul yapımı faaliyetlerine öncülük etmiş ve eğitim öğretimin yaygınlaşmasına katkıda bulunmuş, çeşitli dergilerde yazıları yayımlanmıştır.) Yüreğil köyünde yaşayanların kendi imkanlarıyla yaptıkları bu okulun çevre köylerdeki öğrencilerin de yoğun ilgisiyle karşılaşması üzerine çevre köylerdede okul yapımına neden olmuş adete model okul olmuştur.

Gelenek ve göreneklerine oldukça bağlı kalan köyümüzde Yaklaşık 600 yıldır kurulduğu tarihten buyana uygulanagelen adetleri bulunmaktadır. Bunlardan bir taneside çörek dağıtımı dolayısıylada toplanması hadisesidir. Dini bayramlarda arefe günü sabah namazından sonra daha önceden hazırlanmış olan yüz yıllar öncesinde bişi,cörek,börek olarak dağıtılan günümüzde ise çocukların daha çok rağbet ettiği çikolata,şekerleme türleri dağıtılmakta, (çocukluğumda çörek derme gününün dolayısıyla bayramların gelmesini nasıl dört gözle beklediğimi, o çörek kesesini hiç elimden düşürmediğimi hatırladığımda bu adetin hiç bir zaman bitmemesi gerektiğini ve bu geleneğin diğer köylerde de yaygınlaştırılması gerektiğini hep düşünmüşümdür.) Bütün çevre köylerin çocukları en güzel kıyafetlerini geceden hazır etmek suretiyle sabah ezanından sonra köy meydanında toplanarak hep birlikte çığlıklar atarak çörek derme faaliyetlerini gerçekleştirmekte, yılın en güzel gününü yaşamış olmanın edası ve yorgunluğuyla huşu içinde uykuya dalmaktadırlar. Bu ne güzel bir gelenektir böyle, başka örnekleri varmıdır bilemiyorum. Çörek dağıtmanında en az benim çocukluğumda çörek dermekle eriştiğim mutluluğu aratmayacak kadar özel ve güzel bir tarafı olduğundan eminim.

Hala bu gelenek ve göreneklerine sıkı sıkıya bağlı çevresinde en yüksek oranda okuma yazma, yüksek tahsil ve bilim adamına sahip Yüreğil köyü halkına saygı ve sevgilerimi sunuyorum.

ORDA BİR KÖY VAR UZAKTA, GİTMESEKTE, GÖRMESEKTE O KÖY BİZİM KÖYÜMÜZDÜR.

Oğuz boylarından Yüreğil kolu ve yerleşim yerlerinden bazıları YÜREĞİR İL İLÇE
Yüreğil Afyon-Dazkırı
Yüreğil Afyon-Emirdağ
Üreğil Ankara-Beypazarı-Uruş
Yüreğil Ankara (semt adı)
Yüreğil (Menderesboğazı) Balıkesir-Sındırgı
Yeniyüreğil Bilecik-Bozüyük-Dodurga
Yüreğil Burdur-Bucak-Kızılkaya
Yeşilköy (Yüreğil) Burdur-Tefenni
Üreğil Bursa-Orhangazi
Yüreğil (Yüreyil) Denizli-Acıpayam
Dilek (Öregel) Giresun-Şebinkarahisar
Karademir Giresun-Tirebolu
Yüreğil Kayseri-Güneşli
Eskiyüreğil (Atikyüreğil) Kütahya-Köprüören
Oluklu (İregül) Ordu-Fatsa
Öreğil (Üreğil) Sivas-Hafik
Büyükyüreğil Sivas-Şarkışla
Küçükyüreğil Sivas-Şarkışla