Wan Van Şiiri - Halil Çamay

Şehir üstüme geliyor dediler
yıkıldı şehir
binlerce yıllık bir gürültü ve
Hurriler’ den* bu yana bir toz bulutu ile
uyandı çağların yorgunluğu
gözkapaklarını araladı Semiramis*
Kan kızıl bir yağmurla yatıştırdı bulutların öfkesini

Şehir üstüme geliyor dediler
yıkıldı şehir
Yıkıntılar arasında ne yapacağını bilemeyen
savaş çocukları kaldı geriye
birde Nazenin nazlı kuşu
Azra bebeğin kulağına fısıldadı
Tanrının Tuşpa ya* uğramayışını
bizim yunus;
kanatlarında bir Barış meleği olduTuşpuae’nin*
elverip tüm ölümlülere…

halilçamay

HURRİLER (MİTTANİLER): Anadolu’da devlet kurmuş eski bir kavim. Milattan önce 3000 yıllarında Anadolu’da oturan Hurriler, M.Ö. 2000 yıllarında Kuzey Mezopotamya, Suriye, Filistin ve Kilikya’da Mitanni ve Kizzuwatna krallıklarını kurdular.
TUŞPA, VAN ilinin eski ismidir. Van Urartuların ilk başkentidir. Van Kalesi M. Ö. 9. yüzyılın ortalarında Urartu Kralı I. Sarduri tarafından yaptırılmıştır. Günümüze oldukça sağlam olarak ulaşan kalenin girişi kuzeybatıdadır. Girişin hemen batısında Sarduri Burcu (Madır Burcu) yer alır. Burada I. Sarduri tarafından Assur diliyle yazılmış çivi yazılı kitabeler mevcuttur.
TUŞPUEA: Urartu Tanrıçası. Şehir Tuşpa adını Tanrıça Tuşpuea’dan almıştır.

SEMİRAMİS: Tarihçiler, Vanın Milâttan 1800 yıl önce Asur Kraliçesi Semiramis tarafından kurulduğunu söylerler.
Semiramis, Mezopotamya bölgesinin üst kısımlarında yaşayan Surların kraliçesidir. Koca bir ülkeye hükmeden, dediği dedik, kestiği kestik olan dünyalar güzeli Semiramis, o güne kadar gönlüne göre birini bulamamıştır; ta ki Vanın Muradiye kazasının kuzey yamaçlarına bir sefere çıkana kadar.
Semiramis, bu sefer sırasında bölgenin hâkimi olan Ara adında genç bir hükümdara gönlünü kaptırır. Güzel olduğu kadar mağrur da olan kraliçe, bu sırrını kimseye açıklayamaz. Savaş devam etmektedir. Semiramisin kuvvetleri son bir saldırı ile bölgeyi ele geçirirler. Ancak son saldırı sırasında Hükümdar Ara da öldürülür. Haberi alan Semiramis, Araya olan aşkını yüreğine gömer, hemen dönüş emrini verir.
Dönüş yolu üzerindeki Vana gelirler. Vanın zümrüt yeşili bağ ve bahçelerini, Van Gölünü çok beğenen Kraliçenin en fazla dikkatini çeken yeşillikler arasından göle doğru uzanan heybetli bir kaya parçası olur. Aranın hâtırasına bu kayalık üzerinde bir kale inşa ettirmeye karar verir. Kısa süre içersinde kale yapılır, eteğinde şanına uygun bir şehir kurulur. Şehrin adını da Şamrangerd bırakırlar.

Aradan yıllar geçer. Aranın acısıyla yanan yürek, bu defa da sıla hasretine yenik düşer. Memleketine dönmeye karar veren Kraliçe Semiramis, kaleyi ve kurduğu şehri wan adındaki bir komutanına bırakarak ülkesine döner. Şehrin bugünkü adının bu komutandan geldiği rivayet edilir.