UŞAHLIK(Şirin Günlerim)
……..
“ Kuşum kuşum bu gendele
Dimdiyi var bu gendele
Eppey yiyer bu gendele….’’
Tamam bildim, kuşun adı Garğa’dı
Dalda galan bilki anan ağladı
……..
Türkü kimi dilimde söylenirsen
Hayalin tepemde dönür uşahlık
Harda galdın? … Niye geri gelmirsen
Gönül her dem seni anır uşahlık
Her gece evimde çıran yanır uşahlık
.
Harmanda oynardık Gayışa Girme
Gaytan sarıp elinde hol çevirme
Eçço-Meçço,Ağlatma-Daş devirme
Gene gün garaldı.-Bu nedir? –Açar.
Şer vahtıdır herkes evine gaçar.
Şer vahtında ite çörek atırdık
Malın samanına çiyit gatırdık
Toyuhların Hin’ini gapatırdık
Şorvamıza lavaş doğrar yiyerdik
Gece kirpit oynar, nağıl diyerdik.
“…Bacadan bahtım Perele Göz
Birisi Ağ’dı, birisi Boz
Mindim Boz’un boynuna…….”
Nağıl uzar yuhu gözden tökülür
Eski kazak yenisine sökülür.
-Heey gidi Perele Göz!
Sen ki, menim;
Dinlemeye doymadığım nağıldın
Nağıl deyil damağımda noğuldun
Şirinlikdin şirin çağımda galdın
Ne gorhu verirdim özüm özüme
Perele Göz görünürdü gözüme.
Dünya nağıl, nağılsız galmamışam
Men ki, nağıllardan ağıl almışam
Durun deyim yeni yada salmışam
Gurt nağılda Şengülü’yü yeyirdi
Yün eyirir nenem, nağıl deyirdi.
Yokluk idi bulamazdık oyuncak
Pazıdan araba,tahtadan bıçak
Çöp yığardık çölden, biz gucak gucak
Sobamızda kemre-tezek yanardı
Gara gazan hep üstünde gaynardı.
Kuşatan’nan ok idi silahımız
Arılardı, itlerdi düşmanımız
Közde meke… dinimiz imanımız
Çölde çöpten ateşi közlüyerdik
Sümbül üter,bostanı gözlüyerdik.
Her Salı gününde, Cuma gününde
Gağam ’da gelerdi, bize, Nenem’de
Eski-püskü bir dolabın önünde
Radyomuzdan Köroğlunu dinlerdi
Ah çekerdi dalıp dalıp giderdi.
Bostana giderdi yakın öğleye
Pusardım, Gağam’la gideyim diye
Bıkmıştık şalağı biz yiye yiye
Çardak altta Gır-Gavuna doymazdık
Şamamayı koparmaya kıymazdık.
Nenem gurutlar ı yazdan salardı
İsti’nin, Hengel’in zamanı vardı
Pişende de evde bayram olardı
Anam hevesliydi hengel kesmeye
O baştan kalkardık gurut ezmeye.
Tendir yanıp pişende çöreğimiz
O kokudan giderdi üreyimiz
Halam künde yapar, daşıyardık biz
Çok yandımı külfeye bez basardık
Tendire pazıyı akşam asardık.
Ayağımız torpahda gavrulanda
Göyden od yağırdı, yazın, Aran ’da
Su bağlayıp bahçayı suvaranda
Gayrankuş ’lar yoncaları yalardı
Mığmığılar gol-başımı dalardı
Yarpız, yemlik, kuşeppeyi yığanda
Yarpah yakıp bağa duman salanda
Duman bizi boralayıp boğanda
Bahar gelir budardık budakları
Ne selgeli işliyerdik arhları
Çok yağış yağanda atılardı tuz? !
Güyerçin uğurlu, bayguş uğursuz? !
Dam üstüne niye kelle goydunuz?
Nazar deymez! .. Ona pislik bulaşıp
İte çörek atın, yuhum garışıp! ...
Gomşuların toyuh, cüce, feresi
Hacı Meherremin goyun devesi
Kulağımda hele zıngıroy sesi
Gün dolanır nahır gelir uzahtan
Şirin şirin bir yel esir sazahtan.
İyi geçinerdik biz gomşularnan
Oynuyardık Gehremen’nen, Osman’nan
Zarafat ederdik Gannı Gurvan’nan
Dayanmayıp biznen döyüşende o
Senem garğış töküp döyerdi onu.
Aşıkları sürterdik düz daşlara
Kuşatan’nan daş atardık kuşlara
“Dazoy” derdik biz gazınmış başlara
İş bitende çağırardı: - Ay gede! …
Eleddem’nen cüz oynardık kölgede.
Patrosa, harmana tayalar gurup
Yan yöresin arpa- buğda doldurup
Güyerçin tutardık tele uydurup
Dizilirdi piçinçi kerdi kerdi
Hesen Emi ey kerenti çekerdi.
Kömeh idi herkes tutulmaz kinler
Bedel sayılırdı geldiği günler
Gomşular’nan kağlanırdı ekinler
Letif’i, Mangoy’u, Usuf, Çerkez’i
Edil Emi yamsılardı herkezi.
Kağ kağlıyıp söylüyende nanayı
Bel çiyninde göründü Durmuş Dayı
Çağırdı yanına, Sınoy Hala’yı
Dedi sesinizi başınıza atmayın
Bu beynimin gurdunu oynatmayın.
Çölde buğdasından bendem sökende
Şoreketten havar yayıldı Kend’e
Tutulmuşdu goyunları ekinde
Helbet koyun otluyacak ekinde
Ağzımın gırağına ekin ekende.
Babam bahça hasarına söykenir
Emim ona gileylenir söylenir:
Gılçık Ganal guruyufdu. su gelmir.
Gece gedek böyük arhı puttuyah
Küle döndü! .. Bahçaları suluyah
Ne dostluk yalandı, nede ki döyüş
Kişi vuruşardı, avrat, lağ-söyüş
Başa tüşemmirem getirmir ki, hüş
Sanki harbe gidiyordu yiğitler
Deynek alan gaçır.. - Boğuşur itler!
Şeren takımına 'Teşi' çalardı
Sandık Hala, Dümme’yi oynuyardı
Dağılmadan herkes yallı tutardı.
En sonunda gopardı tırtoyumuz
Ay ne güzel gaydalıydı toyumuz.
Emmoğlunun kesilmişti soluğu
Başına yığmıştı goru-goduğu
Elindeydi ayakkabı topuğu
Deyirdiler: - Eye bir kilo içif!
Oynuyanda ayak basmaya keçif.
Biz bütün mahalle gardaş bacıydık
Analara gripin, dert ilacıydık
Kimi şirin bala, kimi çıngıydık
Hele bahın bu kimin balasıdı
Bala deyil, ele bil çalasıdı.
“-Bey! Bey! Bir oğuru gelifdi.
Deyin görüm oğuru ne çalıfdı
Niye çaldın. Dedennen mi galıfdı?
Kizir gayışları ey yağladın mı?
Sen gayış yeyende heç ağladın mı?
Keşke dönüp birde uşah olaydım
Evden küsüp Gağam gilde galaydım
Bir gece de dam üstünde yataydım.
Tendir damda çüncüt-gorğa yediyim
Pilekende Dıngılafıs getdiyim.
Gurban olum, gadan alım ay bala
Baş goyum dizine, ana, de layla
Saçım- başım gaşı, dalım ovala
Şirin günler at sürür hayalımda
Ana elin, hele gezir dalımda.
O zaman atalar temelde daşdı
Ulu bir dağdılar, canları yaş’dı
Sözleri başımda döndü dolaşdı
Elimden kurtuldun yuhuma tüşdün
Uşahlık, ürehten gelen gülüştün.
Balaydık balamız oynamağa başlıyıp
Dünenki cavanlar gocalmağa başlıyıp
Gara saçımıza gar yağmağa başlıyıp
İndi danışmağa bir şirin söz yoh
Bacadan bahanda Perele Göz yoh…
Mustafa AKASLAN
(Terekeme Türküsü)
Dimdik= Gaga
Çiyit:= Pamuk çekirdeği
Eppey= Ekmek
Şorva= Sulu köfte
Hol= Topaç
Gaytan= Topaç ipi
Şer vakti= Akşamüzeri
Hin= Kümes
Nağıl= Masal
Harda= Nerede
Noğul= Şeker
Dalda = Arkada
Gağa= Dede
Sümbül ütme= Buğday başağını ateşte közleme
Pusmak= Saklanmak
Meke = Mısır
Gurut= Süzme yoğurdun kurutulmuşu
Künde= Hamur topağı
Selgeli = İtina ile
Külfe= Tandırın hava alması için açılan dehliz
Aran= Ova,şehir
Yuhu garışması= Kötü rüya görme
Gayrankuş= Kırlangıç
Mığmığı= Sivrisinek
Zarafat= Şaka
Garğış= Beddua
Kerdi= Ekinlerde bölüm, harık
Piçinçi= Buğday biçenler
Kerenti= Tırpan
Yamsılama=Taklit etme
Kend= İlçe,şehir
Teşi-Dümme= Oyun adı
Çıngı = Ateş parçası
Başa tüşmek = Hatırlamak
Hüş = Akıl,hafıza
Tırtoy= Gürültü,kavga
Çalası= Yoğurt mayası(Şiirde, ortalığı karıştıran,afacan)
Oğuru= Hırsız
Pileken= Merdiven
Dıngılafıs= Tahterevalli
İndi = Şimdi
Kayıt Tarihi : 2.1.2008 01:10:00
Şiiri Değerlendir
© Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve / veya temsilcilerine aittir.
Şiiri Güney Azerbaycanlı Türk şairi Şehriyar'ın 'Heyderbaba'ya Selam' adlı şiirinden esinlenerek yazdım. Ben de çocukluğumu geçirdiğim Yeşil Iğdır'a ve cocukluk günlerime büyük özlem duymaktayım.
.Yağuf lele hanı dağda gurd vardı
Gel görkü şehere ne gurdlar doluf
Bağırdım duymadın sesim havardı
Gurd doğduğu güne min peşman oluf...
Gopbuz vurdu şeher menim döşüme
Gahmar saldı tez ağarmış başıma
Cıbırdağh garışıf gözüm yaşına
Ağhar göz yaşlarım çağlayan oluf...
Od alav olmuşam goca fırında
Tutuşuf yanıram son ahğırımda
Gözüm hele galıf öz torpağımda
Çelik çocuk meni bağlayan oluf....
Gurbette savağhlar garanlığh doğar
Ömrümün yarısı bir güne sığar
Bu şeher başıma gamları yığar
Hesretden üreğim perişan oluf....
Ağlaşır asdadan keçif yerine
Meleşif bahğırlar biri birine
Guncunnan tuttuğu öz yessirine
Zırzası soyhğalı bir zindan oluf...
Göyerçin celede halı necedir
Poşanın toyoğu bizden ucadır
Devler bile burda cıbıl cücedir
Üşüyen sesimiz fevaran oluf....
Bunnarın sözü ne, garezi nedir
Nece goç yiğitler burda köledir
Eşit lele eşit halım beledir
Başıma yıhğılan tüm cihan oluf...
Şıvga boyum gambur oldu bu yerde
Gorba gorun yeri tüşürtdü derde
Ghoravel çehğdiğim hodahğlık nerde
Pendir eppehğ burda din iman oluf..
Şingilim oynuyur bir hğırda cücü
Başımda dolanır minnernen öcü
Ne gader böyühğ dü guvvesi gücü
Cırnahğ da götüren çalağan oluf....
Goymadın ki o dağlarda gezeydim
Yansılayıf gurd sesini sezeydim
Yohğsulluğun ğhirtteyini üzeydim
Yapışıf yahğama baş tüşman oluf...
Yağuf lele bu ne yaman bir dertdi
Gırdı belimizi bizi çökertdi
Gurbet denen şirden beter şirretdi
Guruyuf bağları sap saman oluf...
Napuzara gurvan olam ay lele
Burdaki göğerti hep tele tüle
Garğa gonuf gül dalına gör hele
Bülbülün yuvası hep talan oluf..
Nenem galahğ gurar mende bağhardım
Badağh atıf pişihğleri yığhardım
Söyüt minif şoş da cıdır atardım
İndi menim adım at çalan oluf....
Gidihğler oynaşıf bahar görünce
Haroslara encir satan gelince
Papağı dolduruf buğda verince
Hodağın zağarı gahğmaran oluf..
Gizlemparç oynardığh anam tapardı
Cığızlığh ederdim tırtoy gopardı
Üzümnen març alıf göğnüm yapardı
Şeherde analar çohğ yaman oluf...
Şimdiki analar uşağh doğurur
Verirler ağzına lastihğ soğurur
Ajlıhğdan gıgısı garnında gurur
Mamay’nan uşağı doyuran oluf..
Goyun guzu arğhaçlara goşardı
Baydaların südü aşıf taşardı
Sürü galhğıf çeperleri aşardı
Bir damcı süd için bağıran oluf..
Osman ağa öyünde bir torundum
Beş gızın içinde çohğda narındım
Ne özüme nede, ele yarandım
Çöreği verdiğim baş gıran oluf...
Aman Allah hoydu bu ne nağıldı
Gurbet çıhğdı, birliğimiz dağıldı
Kimi inehğ, kimi goyun, sağıldı
Gedeler güdeler el tutan oluf....
Uşahğdım deyirdin gurtdan uzağh dur
Goy sapana daşı, gaşgasınnan vur
Yessir edif meni yurdumda gavur
Balgonnan papağa od goyan oluf....
Yağuf lele göğler gara dumandı
Eşit harayımı eşit amandı
Buranın gurdları vallah yamandı
Hem yeyir hem söyür şahmaran oluf...
Nece ayrıldılar dırnahğlar etden
Üreğhler bedennen canlar cesetden
Fargımız galmıyıf itten pişihğden
Ölüfdü terekeme gor tufan oluf...
Nöker olduğh belli döyül sanımız
Ne boyunduruğh var nede samımız
Heç oldu ömrümüz heleğh hamımız
Zehrimar adımız gahraman oluf...
Heç goşa bilmirem men bele sırdan
İt sana dost olur bir sümühğ atsan
Namerd gadir bilmez olsanda gurvan
Nanecif yetişen bir bosdan oluf..
Zukgumu içifdi camış geğirir
Keçif gabağıma tesbeğh çevirir
Yetiş lele yetiş menide yeyir
Ahğlımı gemiren kor sıçan oluf...
Heç bele olarmı ahğıllı insan
Gurd girmez sürüye yatmazsa çoban
Min damarı kesif çoğhça kan alan
Dolduruf boşgayı can canan oluf...
Böğrümde tutuşuf derin duygular
Sel basıf çayları daşıfdı sular
Hardadı geceler şirin yuğhular
Cırnağhda götüren çalağan oluf...
Dilleşen çemkiren bir başka söyer
Şeherin döğüşü dillenmiş meyer
Dellenif mürteze her kesi döyer
Ataşdan alavdan, odlanan oluf..
Nece goç yiğitler pısdı sindiler
Bizi hem yediler hemde mindiler
Birde dalımızdan kileylendiler
Hekgemiz geleli çohğ zaman oluf..
Terpenin goçağhlar durun tikelin
Ay vay’ı başlayıf böyühğ bir elin
Bayatı söylüyür burda gız gelin
Yohğluğh boynumuzda dağdağan oluf..
Yağuf lele deyeğh gurbet gadermiş
Allah’ın zulumu, mene kedermiş
Ele mörbet olmağh nede betermiş
Pehlivan dı adım, hişşt ulan oluf...
Gurd boğazı cimciğh ile üzülmez
Yılan başı gurud ilen ezilmez
Bu ellerde yayla kimin gezilmez
Başımı boynumnan goparan oluf...
Garaçöp elinde sövdalaştılar
Ergine de Gars da çiçehğ aşdılar
Yohğsulluhğ elinnen şehre gaştılar
Damcıyan damınnan el aman oluf...
Can gardaş deyirem o’ da can deyir
Üsdü gırğh yamalı bir mintan geyir
Hğengeli pişirif süzmeden yeyir
Sarı yağ, gurudu, hep yalan oluf...
Oturuf tüşünür çay’ı o’ tayı
Çuguna bahğtığhça görür dolçayı
Üzünde şapalağh dilde ahğ vay’ı
Çayına şekeri tehğ salan oluf....
Dalmışdı sızladı göğnün telleri
Görmemiş köyünü gırğh ilden beri
Hatırladı sılığh çalan yelleri
Derinnen nefesi soluyan oluf...
Hğal hğatırım soran olmaz dil ilen
Ahğ, uçaydım bu çırpınan yel ilen
Govuşsaydım ata baba el ilen
Dediğhce ağladım pir sultan oluf..
Bahğdı uzaklara güneş batınca
Tüğh yastığh aradı başı yatınca
Tiğhsindi hayaldan gözün kırpınca
Gözünün yaşları kan revan oluf...
Oğlu bir gız tapıf göya goçağhdı
Başı goşgoz kimin salkım saçağhdı
Mart biliği bile onnan göğhçeğhdi
Termaşın sevdiği Asuman oluf...
Dığırlanıf geder iken dostuna
Kaftarküskü şırat goyuf testine
Gomşusu zil zibil töğhtü üstüne
Abırsız arvatdar mihriban oluf....
Yağuf lele niye ters dönüf teker
Mene kim çehğ dedi, gam gamı çeker
Başımnan aşşağı gaynar su töker
Ağlamağh sızlamağh tehğ derman oluf...
Gonu gomşu yohğsa menmi pahğıldım
Döndü başım teğerlendim yıhğıldım
Oturdum tüşündüm yandım yahğıldım
Buna, layıhğ gören yaradan oluf...
Gururnan bağhmadım yohğsula zinhar
Onun da elbet, çohğ merfeti var
Başıma yıhğılır meret dörd duvar
Galmadı heç ahğlım hep ziyan oluf...
Badvala sobanın gücü yetmeyir
Thğanıf puhğharı duman çekmeyir
Lastiğhden, laylonnan zelhemim gedir
Tezeğhler yappalar talaşdan oluf...
Sorma lele sorma duman havası
Öyümnen yağhşıdı guşun yuvası
Gabul olmur,, e şi, yehdi duvası
Gayıdıf özüme yollanan oluf..
Gurbetin cafası dünya malıdır
Galbimiz her vahğt şen olmalıdır
Çohğ tamağh bedene ataş nalıdır
Cıbıl tesellisi yar yaran oluf...
Asdan’nan döğüşe çığhan tilkiler
Beyguşa balası şahan görüner
Yohğsulluğh olmasa görürdü hüner
Boynumu sındıran boş cüzdan oluf...
Ay lele bağırdım eşitdinizmi
Ağrıyır her yanım hissetdinizmi
Neler çehğdiğimi heç bildinizmi
Gurbetin ettiği bir destan oluf...
Men ne deyirem beyağhdan beri
Yohğdumu bu canın heç sahibleri
Açılsa öz gapın girsem içeri
Bilirem urfuna hep ayan oluf...
Yohğmu ganımızda lele geyreti
Bele sahğlıyırığh biz emaneti
Doldurdum göğnüme sene hürmeti
Göresen gözlerim ağlayan oluf...
Yağuf lele fizan edif dururam
Başım döyüf, döşlerime vururam
Söyle lele söyle, sual soreyram
Neçe gullar bele imtahan oluf...
Zeher zukgum oluf, gurbet eppeyi
Hesret çürüdüfdü üreğh böğreyi
Göynüyür inan ki burnum direyi
Yunus’un yolları gar boran oluf....
Yunus karaçöp.....yudumyunus
11 01 2011
Yunus Karaçöp
güzelce anlatmışsınız.Çok duygulandım helal olsun.Sanki
benim çocukluğumu anlatmışsın.Başarılar dilerim.
TÜM YORUMLAR (3)