Uçtu Uçtu Kaz Uçtu Şiiri - İbrahim Çelikli

gene böyle bi bahar günü
Gısır o(ğu) llarının düğünü var
gari hangısınaydı bilemeycen
geşmiş gün
Kazim; “-Alisana(ğa) ” demiş
“-bi oyun edivi de
ortalığı bi şenlendirelim
“-golay goçum emme,
zati i(n) sannarın garnı aç
aç ayı oynamaz deyen boşuna dememiş
emme gel bakalım bi tingozalık düşünelim”

“-ge(n) şler geşler gelin bakayın
çelenden atlayamayanı
esgere almacaklar
gürpedek öte yandayız”

“-önüşe kendi, arkasından heleşenkleri
çelenden hümbüldük payamlığın işine”
elebaş Garahaççanın Alihsan
“-herkeş payamlara” dedi
nere valla erkeğsen payama ağma

elinde gocaman bi pinar kımçısı zopa
arkada ğalanın gıçına, ileri ğedenin burnuna
“-ça(ğ) ladan yeyenin ebesi ölsün”
bakdı olca yok
“-gayınnası ölsün”
bakdı kı
evli olannarın ebi-cetdinin aldıracağı yok
millet avurtlarını dağıdacak
“-cepleri doldurup aşşa inin
ceplerini doldurmayana
ve de en arkaya galana
yapca(ğı) mı ben biliyon
topal eşşek sudan gelesiye,
“cici borusuna çekerin” valla
demedi deme(yi) n

bi yandan da düğün ya
güpürdümüne de(v) şiriyoz valla
iresmen payamları eğşedik
ça(ğ) la da nası ça(ğ) la
gevrek, çit işli,
kütür-kütür,
sanki pasta
bi elinde yoğurt kesesi,
ötekinde duz çıkısı
keseyi ça(ğ) layınan doldurdu
seninki
“-yallah orta yere”
derine-demez zapıradak düşdük
gene arkada galanın gıçına
(y) etişdiği yerde
indiriyo neremize gelise
fırıldak ğibi döndürüyo bizi ortalıkda

bizim gaçışdığımızı görenner
davılı filen goyvudu
bedafa seyir, meccane şennik
toplaşdılar başımıza
bizi çömdürdü
yalabığın birinin eline vermiş duz çıkısını
avcımıza bi piske duz
yeri dıkkaklamaya başladı bunnar
arkasından biz
hep bir ağızdan
“-uşdu uşdu uşdu uşdu uşdu! ”
Alisan
“-guş uşdu! ” deyo
hepiciğimiz
“-guş uşdu” deye
ellerimizi galdırıyoz yokara

“-guş uşmadı” deyo
“-uşmadı” deyoz
ellerimizi galdırmayoz
uşdu deyen yanıyo
endiriyo zopayı

zopaya
“-uşmadı dedim” deye itiraz eden
yeyo zopayı
ardından zılgıdı
“-valla az vurdum, yüz verdi deye
asdarını isdeme esgidirin şartlar şart ossun”
olmadı yannıbaşındakına
uşdumu dedi, uşmadı mı dedi
“-bilmeyon” deyene zopa
“-uşdu dedi” deyene zopa
“-adam uşmadı dedim” deyo
“-uşmadı dedi” deyene zopa
“-benim kula(ğı) m sağır mı
sen bana ağman mı asıyon”
nere etiraz ediyon boba
“-yok elini galdırdın”
olmadı
“-kaldırmaya yeltendin ”
gürzü vermişiz puştun eline
Hazratı Alinin Zülfükarı ğibi
sağı da kesiyo solu da
önüde arkası da
yönedide, kahıda
ucu da dipçiği de
her yanı kesiyo

yanılana zopa,
bilene ça(ğ) la
duza banıp yeyoz
bu ğarada bir keş gişiyi daa
zopaynan yanımıza ğatdı
derkene bizi perem-perem dağıtdı
efratın yediği ça(ğ) la
burnundan geldi valla
irezil olduk yabancılara

gucanda çocu(ğu) olan da
beş yaşındakı çocuk da
cemi cümle herkeş dıkgaklamaya başladık
“uşdu uşdu uşdu uşdu”
biz hep bir ağızdan
“-uşdu uşdu uşdu”
o dövam ediyo
“uşdu uşdu guş uşdu”
“-guş uşdu”
“uşdu uşdu guş uşmadı”
“uşmadı”

uşdu deyene de kötek,
elini galdırana da
ötekinnere ça(ğ) la
almayana zopa
yemeyene zopa
duza banmayana zopa
etiraz edene iki ğatı
Deli Dumrul hesabı

“uşdu uşdu guş uşdu”
“-guş uşdu”
“uşdu uşdu, gaz uşdu”
“-gaz uşdu”
“uşdu uşdu laz uşdu”
kimi “-laz uşdu”
kimi “-uşmaz”
elini galdırana zopa
uşdu deyene zopa

“uşdu uşdu ördeğ uşdu”
“-ördeğ uşdu”
“uşdu uşdu bardağ uşdu”
“-uşmaz”
uşdu deyene zopa
yanılıp-yenilip elini galdırana zopa
ötekinnere çala
almayana
yemeyene
duza banmayana
oyuna gatılmaya
zopa da zopa

dayakdan gurtulannar
gülmekden yere yatıyo
yere yatannara çıbı(ğ) ı endiriyo
gassığımız çatladı valla
kendi de har soluğa gardı
zopayı Alibe aldı
birezi dağılmaya ğakdı
Alibe
“-durunn! ”
“dık dık dık dık”
sonura biz
“-dık dık dık”
yapışdı Bocut Kaziminin goluna
“-adın ne”
“-Kazim”

“dık dık dık dık”
ardından biz el birlik
“-dık dık dık”
havsizden goluma yapışdı
“-ne yersin! ”
“-ekmek”
yedik köteği
Adilin Arif
“-aş”
endirdi sırtına
Sarı Yaşar
“-çala”
“-albakalım” dedi

bir kaş dene daa çala
oda yandakınnara üleşdirmeye gakdı
sırtına zopayı yedi
“-n’etdim yau”
baldırına
“-kendin ye”
“-arkadaşım”
depesine!
sakınınca kıçına!
“-gazansınlarda yesinler”
“-ee sen vermeyon”
“-demek kiyne nasip değilimiş”
endirdi gıçına
“-verisen nasib olacak”

“-öyleye isdesinner
sen onnarın abıkatımın”
Sarı Yaşar’a bi da
olmadı bi daa
“-Allah onara ağız dil vermemiş mi”
iki taha sardı sırtına
“-ya hinci neye vurdun”
“-hesap mı vercen boba”
gıçına bi ta
“-deden Fezullah ğibi her boka garışma”
“-o benim gayınım”

indirdi bi taha
“-Depetürkoğlu’nun
belasını üsdüne alma
Bolatan’ın kaç yıldır okula ğetdiğinin hesabını da
sana sorarın, valla billa”
gıçına
“-eee üüü ııııı”
yağırnısına
“-abıkatlığa devam mı”
“-ı-ıhh”
“-haş-şöyle”
“-Bolat neyin oluyoru”
“-hiş bişiyim”
“-tabi fakir değil mi”
neresine gelise
“-Semerci neyin”
“-bişiyim deği”
endirceğdi caydı
“-len garısı Müslüman deği mi”
“-müslümaaan”
“-din gardaşı değil misin”
“-hee”
“-Semerci neyin oluyomuş”
“-hiş bi”
bereket versin etiraftan
“-ülen enişden” dediler de
senin ki ayık dı
“-eniştem”
“-tamam”
Depetürkün Bolat’a
“-Deli Ali neyin”
“-enişdem”

Melit Ali’ye
“-Sarı Mamıdın Garı neyin”
“-dezem”
endirdi gıçına
“-nerden”
“-anamınan din gardaşı”
“-atma anan Gökdepeli”
Adilin Amat’a
“-Hoca Melit neyin”
“-enişdem”
endirdi gıçına
“-nerden”
“-garısı din gardaşım”
“-tabi zenginnere herkeş saap çıkar
hemi de garısından yandan”

ondan gapdı Sıştı Kazim
“dık dık dık dık”
ardından biz hep barabar
“-dık dık dık”
birinin goluna yapışdı
“-adın ne! ”
“-Amat”
sırtına endirdi
“-Ahmat decen”
başga birine
“-boban kim! ”
“-İzzet”
bu sefte de piyango Hakkıya çıkdı
önce sırık
itiraza kımçı
sonura yorum
“-anam bili de(ye) ceğdin”
“dık dık dık”

“-hincide herkeşin adı yandakı olacak”
arkasından
“dık dık dık dık”
ardından biz
bizi geçiyo emme ne zaman
dönceği belli değil
“-dık dık dık”
en uca varıp dönerken birden
yapışdı en sondakına
“-adın ne! ”
“-Arif” gene zopa
ya yanımda Arif var
“-murat deyceğdin”
“-ee o arkamda”
gene zopa
“-farketmez”imiş

öldük valla gülmekden
asıl da yabancı olannarın
gaşcak yeri yok
yandakınnarı bilmeyo
adam “-arif” mi dedi
“-bunun adı avilden”
“mehmet” mi dedi
bunun adı memet
emme çalaya da doyduk
anam-avradım olsun
şamataya da
zopaya da

hele o garağol gumandanı
başçavışın yediği zopa
adam o ğüne gelesiye zopa mı yemiş
sırtına zopa inince barabar “-haıgk” etdi
beyninden vurulmuşa döndü valla

bi irkildi
belli kiyne Kazımın serseri olduğunu
ayılığını bilmeyo
herkeş “-heyvah boku yedik”
dedi,
içinden birbirine
“-heyvah! ! ”
….
“-bu ayı hinci çardağı devirecek”
filen emme
Sıştı Kazim’de meremet n’arasın
durum gretik,
fark etdi emme
geride dönemedi
o fızınan verip alıp endiriyo
adamca(ğı) z nerden geldiğini anlayamadı
o(ğ) luna bakdı
bakdı olu da gülmekden kendinden geçiyo
normel garşıladı
gülmeye başladı
herkeş derin bi soluk aldı
neşeye gatıldı

zopa faslı bitince
Sıştı Kazim
“-Kazım Karademir
Isparta,
emret komutanııım! ” dedi
ömründe öyle canlı tekmil almamışdır
ve de içine ğadar işleyen zopa üsdüne
esas duruşunu ğösdertdi
adam “-rahat” dedi

tam da dağılamaya yeltendik
“-tııp” deye ba(ğı) rdı
Le(y) leg Boladı
bilenner dondu galdı olduğu yerde
birinin elinden gapmış zopayı
vay habarı olmayannarın başına ğelenner
adı üsdünde deli
deli dedinmi orada durcan ya
hani ne demişler ya “-deliye çatma
ya da çatmış bulundun
ne isdeyosa ver gurtul” valla

deli bu valla insaf-meremet etmez
acıyca(ğı) mış bilmez
Deli Bolat deyince
senin bildiğin deliye
“benin” deyen sıyıtmışa
ırahmat okutduru valla-billla

öğüne gelene endiriyo pinar çıpkısını
başçavışa bakdık
deregap durumu çakdık
“ondan başkası hareketsiz durca”ğmış
ne bilelim biz,
insaf-meremet nerde
ipin ucu puşdun elinde dedik ya
yermin-yememin boba
endiriyo kimin neresine gelise
gıçımızı çıbartdı valla-billa

herkeş memnin
erkeğsen diren
hıncını senden alıyo
yerde alıp havada savırıyo

“bu ğarada başçavış
“-şu benim olanı da
gözel bi benzedivin sevabınıza
acık arpası fazla ğeldi bunun” demedi mi
ben “-yok komutanım o galdıramaz
bizim maabbetimiz “eşek şakalı”dır”
dedim
……………………………
“yani bizim oyunnarımız bireş ağırdır”
demeye ğalmadı
adam gatıla-hatıla ğüldü
“-eyi yal en işde”
….
“-ülen benim yediğimden
daa ağar değidir haralda” dedi
…………
“-boş verin o eyicene tuncukdu,
zopanın datını eyicene bi bellesin” dedi
ipin ucunu elime ğeçirdim ya
“-getirin len ordan köy göçüren topunu”
hemen herkeş daşların üsdüne dünedi

senin başçavışın olu samıtdı ğaldı orta yerde
milletin nettiğine bakağaldı,
annayamadı da
urganı gıvratdım gıvratdım
bunun sırtına yes eder de bi endirisin kiyne
depe-taklak, cumbarlak gıldı ğetdi

seninki tam da do(ğ) rulayın,
gakayın deyo
yandan bi fıldıradıyon boba
valla ters tarafa
yanının üsdüne
gakıp da üsdünü silkelemeye
yelteneğosa
sırtına köy topu
yüzünguyu sürçülüp gediyo
nallancak öküz gibi “hank” deyo
olmadı ayaklarının arkasına
düşmedi senderlediyse
urganı bi çekiyon
gıçüstü
valla garnını yırtdırın deye korkdum
valla olan bobası ğibi
aynı mitli eni boyundan fazla

arada bi de başgalarına
höyle yalancıkdan
sendeleyip ayağa gakıyo seninki
o ğarada ben,
birileriynen uraşıyomuş gibi
öte yannarda evtikleyon
o değilden, böceleniyon
o değilden bir-keş indiriyon
bizim heleşenklere
onnarda az başçavış zopası yememişler ki
zortlayan deke ğibi
tünlüyüp de yere filen yatıvırıyollar
herkeş ani-dakike
gurampaya dahıl oluvudu

bakıyon başçavışın yumbarlak şey
aya(ğa) ğakmış üstünü silkeleyo

herkeş her yerden bağrışıyo
“-daşa ğaç, daşa ğaş”
anlamyo ki
“-len Allap belanı,
sakat etcen endekini”
ben de acıyorun guya
“-daşa çıksın”
seninki en sonunda güçcük bi daşa dünedi
tek ayaklı camız gibi
şemşem gulakları demişsin
horaz ibiği gibi
gıpgırmızı
bi ayağı ötekinin üsdünde
emme ben
“görmeyon” yutdurmacasındayın
aya(ğı) na dolaşdırıyon da bi çekiyon
götünün üsdüne
zırtadak
tombarlak bişiy olunşada
sanısın haşıradak sap ganlısı aşıyo
valla billa
gülmekden yerlere yatıyoz
ooof ooooffff!
bakın annadırıkana bile ğözlerim yaşarıyo

derkene bunnar bobalı-olanlı göz-göze ğeldiler
mayıl-mayıl bakıp medet umuyo
başçavış hiş oralı deği
banamısın demeyo
oralı olsa netçek,
elinden ne ğeli

biz hüdüdü aşalı,
köprüyü ğeçeli çoğ olmuş
valla ıçcık da fırsantını ğollayon
höyle birez menzilime ğirse de
esgerlikde çavışından, başçavışından
yediğim zopaların horsasını alsam deye

o da çakdı manzarayı
dedemin arkasına arkasına dolaşıyo
goya kendini sipere-sipere atıyo
“-gapba malı kötek böyle bişiy işdecik”
gene bir iki endiridim emme narasın
horsamı alamadım
bereket elime goz vermedi
valla olunu goyvurup
öğüme gatan etcen
olu debeleniyo gakıyo
bobasına bakıyo
len ha gapberif höyle bobandan yanna gaşda
Nasiretdinin baklafı yemeye gonşuya
garıyı zıpıdalak getdiği ğibi
bobayın yanna bi varıvırayın ayolayı
ondan keyrisi Allah Kerim
daha dorusu Allah ne verdiyse

senin ki “günsüz oğlak” gibi
olduğu yerde çömüdüyo
garip-garip siftiniyo
Yevmil-gıyamet de
Sırat Köprüsü burası
bobasının olunun elinden dutca(ğı) yer deği orası
bobası hemi gülüyo
hemi de “-oh olsun” der gibi başını sallayo
bakdım takadı-makatı galmadı

bunu goyvudum
bitkinnikden yere yığılıvıdı
emme gözlerinde zopa yemenin partıltısı
valla bi memnin olduy ki”
her yanarı gevşeyvidi
dadı damağından galdı belli

“-tabi başçavışın olu deye buna eziyet eden
sümsükleyen olmamışdır”
“-sağol abey” dedi
“-yediği dayak uçu mu”
“-salıvıdığın uçun mu”

bakdım başçavışın yandan biri ğeldi
elinde başçavışın dürülü beyaz mendili
Aşşaçeşmeye eletividi
“-dinlenividi tabi”

derken Turis Ismayıl gapdı elimde
“köy göçüren topu”nu
“-herkeş selbes” dedi de
cemi-cümle derin bi soluğ aldı
senin ki ordan hemen
birini apış arasından kavradı
arkasından
gene senin Deli Bolat
“-tııp”
gurtulabilene aşgolsun
adam çabaladımıydı
nerden geçdi eline bilmen
bi pinar dayak peydah oldu
endiriyo pinarı

ömr-ü hayatımda ne öyle zopa yedim
ne öyle zopa atıldığını
ne de zopa yeyenin de
bu zulümü görenin de güldüğünü
ğördüm

esgiden öyleydi işde
küsmece-darılmaca yok
düğünde herkeş ahali
yok öyle baş gedikli, mıhdar, bekci
paşa olsan ne yazar
Yalova kaymakamı olsan
kim dakar
hamama giren terler,
surat etdin miydi mencilisde
düğününe-bayramına
ırağbet olmayvırı da
ma(h) çıp olusun valla
“-hiş mencilise girmemiş,
hiş dos(t) gazanmamış”
derler
bakar galısın
öküzün tirene bakdığı gibi

yaa!