Turna Şarkısı (Frik) Şiiri - İsmail Aksoy

Ey turna, nerden gelirsin?
Özledim çığlığını senin.
Evinden mi gelirsin?
Ey turna, nasıldır haberler?
Cevap vermez misin?
Sürüdeki diğerleri seni nasılsa bekler.

Ah Tanrı!
Merhamet olsun sürgünün bahtı!
Ağlayan yüreği zehirler üzüncün ısırışı.
Çürümüştür su, ekmekse acı.
Ey turna, memleketten haber var mı?

Uçup gidersin, yakında hasat zamanı,
Yoktur avuntu, duyulur binlerce kanat çırpışı.
Bir şey demeden bana, uçup gittin benden ayrı.
Ey turna, öyleyse açık olsun yolun bundan gayrı!

Frik (1200’lü yıllarda yaşadı)
Çeviren: İsmail Haydar Aksoy

Çevirenin notu:
1200’lü yıllarda Moğol sürüleri Ermenistan’ı istila etti. Bu yüzden ülkesinden kaçmak zorunda kalanlardan biri de Frik idi. Frik hakkında fazla bir bilgi bulunmamaktadır. Fakat, gezgin hayatının Moğol istilası sırasında Moğol sürülerinin Frik’in ailesini öldürerek, sahip olduğu her şeye el koymasından sonra başladığı sanılmaktadır.

Ortaçağ Ermeni Edebiyatı’nda Frik başlı başına bir yer tutmaktadır. Halk dilinde yazanların ilklerindendir. Şiirlerinde ara sıra Tanrı’yla hesaplaşmaya da girişir: “Senin keyfin bilir” diye yazar ironik olarak Tanrı’ya, ve bu dizelerle Moğolların kendisinin ve birçok insanın hayatını mahvetmesine atıfta bulunur.

Bir çok Ermeni şair gibi Frik de sürgünlüğünü turnaya şikayet eder. Ermeniler gibi uzun mesafe kat ederek, dünyanın her yerine dağılmış olduklarından olsa gerek, Ermenistan’ın neredeyse ulusal simgesi durumundadır turna.

Frik sürgün olarak Kilikya’da da bulunmuştur. Özellikle kitap minyatürlerinin doruk noktasının yakalandığı bir kültür merkezi de oluşturmuştur, Kilikya bölgesindeki sürgün sırasında Ermeniler.