Türkan Saylan Şiiri - Muharrem Akman

TÜRKAN

TÜRKAN SAYLAN YAZAR ELİF ŞAFAK
ZKSD KİTAP OKUMA TOPLULUĞU 2024 ŞUBAT AYI OKUMA KİTABI

Kitabı konuşmaya başlamadan önce galiba bazı kişiler bazı meslekler için yaratılmış..bunu kitapta merhume Türkan Saylan da doktor Luk özellikle cüzzamlı hastalar için yaratılmış bir kişi..
Roman bir kemoterapi Türkan hocanın DOLUNAY ile sırdaşlığı kemoterapi aldığı zamanlarda arkadaşı Gökçinle başlıyor

Gençliğimde türban sorunun Kürt sorununu yoktu diyor babanın annesiz dışarı çıkmasına izin vermiyor her aile gibi korumacı tavirler

Üniversite yıllarında erkek ve kız arkadaşının farklı olmadığını öğreniyor ama hala ev baskısı devamı ediyor

Muhafazakar bir aileden yetiştiği için dinî bilgileri çok fazla. Hafız Ahmet ona Allah'tan korkmayı değil Allah'ı SEVMEYİ öğretmiş ve çalışmanında ibadet sayıldığını. Tüm dualarımızı manası ile biliyor her iş yaparken besmele çekmek dua etmek hayatı boyunca sürüyor

İlk cuzzamli hasta hikayesi donma tehlikesi geçiren 16 yaşındaki bir kızın ayaklarını kurtarmak için çok uğraşıyor en sonunda parmaklarını pense ile kesiliyor..

kız hastanede yaşlı bir hasta bakıcı ile anlaşmalı evleniyor (yöremizde çok madenci eşleri m )
Yıllar sonra Kız sanırım bir tarikat hocasına da gidip ziyarete öyle geliyor

Mektup arkadaşı Ali'den kadınlar muhtaç değilse çalışmasın kafa yapısında olduğu için ayrılmış.

ilk aşkı (plomatik) kemancı hocası yirmi yaş büyük
Adamın arkadaşlaro ile evlerinin önündeki sahilde sandal keyfini Türkan kendisi için sanıyor aşkı dostluğun ardına itmiş böyle yetiştirme ..

mektup arkadaşı ile buluşma vapurda babası ile karşılaşacak yanında arkadasi olduğu halde korkudan ve utancından yerin dibine giriyor. Ali'yi annesi ve kardeşleri seviyor.

Atilla ile tanışınca evlenmeye kararı alıyorlar bunu Ali'ye yazıyor o onu anlayış la karşılıyor mektup arkalığı uzun yıllar devam ediyor.. Türkan hoca mektup çağında doğup bilgisayar çağında ölüyor..

arkadaşı Gökçin ile kocalarından kıymet görmediklerini anlatıyorlar Türkan fazla dert etmiyor

Hayatını hastalara aradığını bu yüzden yaşamadığını söyleyen Gökçine bundan rahatsız olmadığını çok fazla dostu olduğunu anlatıyor hatta Ali ile 5o yıldan fazla mektup arkadaşlığıni anlatıyor paraya önem vermiyor muayene kapatılıyor
Türkan hocanın parayla derdi yok başkalarına iyilik etmeyi seviyor.

Tarihimizin derinliklerine yolculuk
Gökşinlede mektup arkadaşı devam eder
Ali ile aşk ile dostluk arasında bir şey yaşar korumacı bir aile içinde yetiştiği için aşk olmak ayıp sayılır

nişanlısı ile bile
Yetiştiği korumacı aile bikmesebonu insanlara hizmet etmek içinde yetiştirmiş Dr eş istemiş
Köyde görehv yapan hekim arkadaşı iyilik sever birisi

Evlenme çağında babanın nüfus cüzdanını vermemesi acaba gerçek nüfus cüzdanı mi yoksa izin mi

Çocukların okuldan okula gezmesi
23/kasim 1953
Şiir yaz 18 yaşında
Hiç değişmemiş ler

AŞKIN BÜYÜSÜ ÇÖZÜLÜRKEN
Hep mehtaba ayarlanmış toz pembe hayatlar düşlüyor Ama büyüdükçe bunun böyle olmadığı belli oluyor

Kocası ile anlaşamıyor çocuklara ragmen
Kocasının eş profilinde ev kadınlığı var çalışan kadın değil

Evleri bildiğiniz köy evi Kağıthanede
Kayın peder rahatsız
Vereme yakalanıyor hasta olunca okula ara veriyor kocası bunu fırsat biliyor

Kendi babasını kaybediyor 1958 yeni evli İlk çocuğu oluyor onu mutlu sanıyoruz ama o mutlu değil 13 ay sonra ayağa kalkıyor seksen kiloya çıkıyor

PRIMUM NIL NOCERE
Gülçine yazdığı mektupta iki gündür Berlin ünv bir prf ders veriyor dersi dinleyince Bizim de bu bilgiler kadar bilgili olduğumuz fakat teşkilatı eksikliğimiz olduğuna dert yanıyor

Kocası ile aralarında sorunlar başlıyor bir gün eve erken geldiğince kapı geç açılıyor hizmetçi kızdan şüpheleniyor tam evlilik yıl dönümünde kavga ediyorlar ve kocası ona tokat atıyor. Yüzünü yıkayıp makyaj yaptıktan sonra hiç bir şey yok gibi arkadaşlarınin kendisi için hazırladıkları davete gidiyorlar.
Israrlara rağmen kocası ile dans etmiyor düştüm yalanını söylüyor oradan kocasının yorgunuz deyip ayrılıyorlar. Evde yatağını ayırıyorlar bir iki ay dargın geçirip baba evine dönüyor.

Kardeşleri onu valizle geldiğini görünce nihayet geldin diyorlar. Hâlbuki ayrılacağını kimseye söylememiş tır ama kardeşleri onun mutsuzluğundan onun ayrılacağını çoktan anlamışlardır..

TEK BAŞINA
Atilla çocukları anneye bırakmıyor yaşlı annesine emanet ediyor
Atilla aşırı disiplinli bir baba çağlayanın puf defterini yırtıyor dövüyor bu olaydan sonra babası ile kalmıyor .

Çatı katı macerası var çatıya kaçan büyük çocuğu geri dönmesi için küçüğü rehin almış dövüyor. Türkan buna nedense gülüyor
Parçalanmış ailelerin çocuklarının yaşadığı zorlukları burada da görünüyor, babası ile pek anlaşamayan büyük çocuk okullarında kavgalı gürültü hayatı oluyor. Bu arada baba başka bir i ile evlenip iki kardeşleri daha oluyor.

Uzmanlık sınavını kazanınca Bursa'ya gidiyorlar İstanbul'dan ayrılırken Osman yenni hocaya dilekçe bırakıyor. Bursa'da hastanede kısa sürede seviliyor o kadar aile sorununa rağmen işini severek yapıyor. Bursa'da yirmi gün kalıp Osman hoca tarafından İstanbula çağrılıyor Bursa daki doktor buna anlayış gösteriyor izin veriyor
İstanbul'da dermatoloji servisinin baş asistanı oluyor Osman hocanın da sultanı.. ilk işi emekli olan hemşirenin yerine Sultan isimli genç bir hemşireyi işe alıyor. Onu Osman hocaya ben artık sultan olmayım Yeni sultan bu diyor Osman hoca hemşeri servisin sultanı olduğunu sen benim sultanımsin hastane senin artık evin oldu diyor..

Cüzzamlı hastaları ziyaret ediyor herkes cüzzamlı hastalardan kaçarken o hastalara dokunuyor yaralarını pansuman ediyor.

cüzzamlı hastalar toplumdan tecrit edilmiş kimse onlara yanaşmıyor konuşmuyor tabiri caizse hayvan muamelesi görüyor artan yemekleri yiyorlar üstlerinde başlarında doğru dürüst bir elbise denecek şey yok..Türkan hoca kliniğin herşeyi olduğunu işini çok güzel yapıyor hastahaneyi hastaları kendi ailesinden birisi görüyor dolayısıyla endini kanıtlamış oluyor ..

Osman hoca tarafından burslu doçent olmak için yurtdışına gitmen lazım.. sınava girip bursu kazanıyor ama gidip gitmeme konusunda kararsız sonunda gitmeye karar veriyor Özden ve çocuklar ile İngiltere ye gidiyor.. İngiltere'de Çağlayan okuldan eve ara sıra geç geliyor üstü başı hırpalanmış geliyor İngiltere de yol kesip öğrencilerin harçlığını alan çeteler ile başı dertte oluyur
İstanbul'da onları yine çocukların okul sorunları bekliyor yine Osman hoca sayesinde doçent olarak İstanbul da kalıyor

Dolu dizgin
Mavi tura katılıyor bir murat 124 arabası alıyor ama aldığı gün evinin önünden çalınır 10 gün sonra bulunuyor. Katıldığı Mavi turda arkadaş çevresi oluyur İlk defa eğlenmek için bu turlarda hayatın tadına varıyor burada tanıştığı heykeltıraş ile hem Kendi hem çocuklar anlaşıyor.. Yıllar sonra kadın olduğunun farkına varıyor heykeltıraş ile evlenmeye karar veriyorlar.. Çağlayan karakola düşüyor onu gece vakti karakoldan alıyorlar

Rüzgar gibi geçen evlilik
Heykeltıraş Cevdet ile ani gelişen arkadaşlığı ve evlilik kararı alınıyor Cevdet en çok çağlayan ile anlaşıyorlar.. Cevdet ile evlilik heykeltıraş kocasının yanına taşınıyorlar. kısa süre sonra kıskançlık başlıyor ayrılıyorlar.. İngiltere ye prf eğitime gidiyorlar.. evleri oluyor çocukların biri güzel sanatlar biri tıp fakültesini kazandı ki

Her şey güzel olacak

Türkan hoca cüzzamlı bölümünün başına geçince tüm enerjisini buraya harcıyor ilk iş olarak hasta sayısını nerede yaşadıklarını tespit etmeye çalışıyor sağlık bakanlığı müsteşarına yazdığı dilekçeler kabul görmüyor.

Uğur Dündar ile 15 dk TV programı
Hazırlıyor. Tesadüfen İran kraliçesi ülkemize geliyor resmi program sonrası yaptığı özel konuşmasında burada işini güzel yapanın arkasında yaradan da olur .

Lepra araştırma merkezi kuruluyor.. hayat kadınları ile ilgileniyor frengi hastalığı taşıyan hastaları dinledikçe hepsinin altından dram çıkıyor.. hastalığın kayıt altına alınması ve frengi hastalığının kontrol edilmesi gerekiyor. Eşcinseller travestileri hayat kadınlarının dünyasına giriyor

Elazığ da cuzzam hastanesi ile ilgilenmeye başlıyor Elazığ hastanesinin harap durumunu Yıldırım aktunaya anlatıyor ilgi görmüyor.. yine burada şans devreye giriyor dönemin İsviçre büyük elçisi bakana Türkan hocadan bahsediyor bu sayede önü daha da açılıyor..

Cüzzamlı hastalara hayat kadınlarına iş bulunuyor.. düzenli yemek çıkarıyorlar.
Bir gün cami hocasından yardım isteyip camide hastalara yardım için duyuru yapmasını istiyor.. hocayı hastaneye davet edip cüzzamın bulaşıcı bir hastalık olmadığını göstermek için hastaların yaralarını pansuman yapıyor onlara sarılıyor öpüyor.. Hoca korkmuyormusun dediğinde hayır korkulacak bir şey yok bu hastalık bulaşıcı değil cevabını veriyor. Cami imamı Türkan hocanın istediği vaazı veriyor sonucunda çok yardım geliyor.

Artık kendi yağı ile kavruluyorlar kimseden yardım istemeden istediklerini yapıyorlar hastalar için ayakkabı atölyesi kuruluyor

En ünlü cerrah ve Paul Brad İsveçli bir bilim adamı cuzzamli hakkında tüm hocaları o yetiştiriyor dermatoloji Ana bilim başkanlığı nda Türkan hocaya itiraz etse de veriyorlar

ÇIKTIM AÇIK ALINLA GİRDİĞİM HER SAVAŞTAN

12 Eylül sürecinde yetişen çınar ve çağlayan üniversite de zor koşullarda okuyor illa ya sağcı ya solcu olmak zorundasınız.. çocuklara eğer Zor durumda arkadaşınız varsa eve getirebilirsiniz diyor onlarda ikişer arkadaşını getiriyor... Araba ilk gün çalınıp on gün sonra bulunuyor Aygaz marka televizyon dalga konusu olduğunda değiştiriyor

Daha fazla hastaya bakmak için öğle paydoslarını kaldırılıyor yemeğini yiyenlere hasta muayenesi edecek.. bir müddet devam ediyor bir süre sonra şikayet başlıyor

Dünyada bir çok meslek var fedakarlıktan gocunanlar hekim olmasın çünkü HEKİMLİK ACILARA EĞİLMEKTİR ACILARI DİNLEMEK TIR ACILARI DİNDİRMEKTİR.
Ek görevlerinden ücret almıyor buna asla gocunmuyor.

AĞLASAM SESİMİ DUYAR MISINIZ

Hastasına soruyur buradan çıkınca ne yapacaksınız. Derki beş koyunum olsa... Hemen beş koyun almak için çare yaratır
Kurban Bayramı'nda Hasta işkembe çorbası istemiş ahçı işkembeye elimi süremem demiş Türkan hoca kendi elleriyle işkembeyi temizlemiş hastaya çorba verilmiş
Hasta halinde bile hastalara bakıyor

Çocukları ile konuşurken çocuklar babasından çok mu korktuğunu soruyorlar o da onların velayetini alamama korkusu cevabını veriyoru

ÇYDD kurulmuş
O zamanlar okul beslenme çantaları hazırlanıyor Çınarın okula beslenme getirme sırası gelmiştir o yoğunluk içinde gece ikiye kadar bohça börek yapıp çocuğundan okula gönderiyor

TERÖR LE MÜCADELE ekipleri geliyor evde beklerken polis memuru ile Van Bahçesaray cüzzamlı hastalara bakmaya gittiğini söylüyor

Ümitsiz bir hastaya hemşiresi doktor amaliyat yapınca düzeliyor VAN BAHÇESARAY İSMİ MAKUS DENİYOR
Polis bu kadar yaşlı hastaya ne aramaya geldiğini soruyor

BIÇAK SIRTI Venüs Mars MÜKÜS

Üniversite öğrencileri hemşire ve doktor lardan oluşan iyi bir ekip kurarak önce Elazığ'da lepra cuzzamli merkezine giderek burada hastalık ile kursa tâbi tutulur lar
Yanındakilere önce cuzzamin bulaşıcı olmadığını anlatır ve cuzzamli hastalara dokunuyor..

yıllar sonra bir doktor öğrencisi lahana yıkarken anneannesini hastaya dokununca sizi hatırlarım demiş çünkü hasta dokunca kendine güven gelir Sevgi ve şefkat hisseder iyileşir demiş

BAHÇESARAY (müküs) gelince kalacak yerler ayarlanır ekiplere bölünerek köylere cüzzamlı lepra taramasına gidiyorlar köyler onlar için yeni keşfedilmiş kabile gibi köylüler için onlar uzaydan gelen yaratıklar gibi

Bu köylerde ağalık sistemi vardır her şey Ağa'nın elindedir zorla tarlalarda çalışmaktadırlar.
Müküs te bir hasta cüzzamdan korunmak için gözlük yapmış hastalığın gözüne ulaşmasını önlemiş yıllar sonra bu gözlük için neden patent almadığına üzülür
Ağalık düzeninin cumhuriyet ile barışık yaşamasına yadırganacak bir durum ama Her parti oy potansiyeli yüzünden ağalar ile ilişki içinde

VAN ÇALDIRAN
Çaldıran'ida Bahçesaray gibi beklerken çaldıran ekonomik olarak gelişmiş bir yer terör ile bağlantılı her kes adam vurmuş yaralamıştır yaralanmış gibi bir yer.. cüzzamlı hastaların muayenesi çok zordur zor ikna ediliyor.. tabiki sevgi burada da ön plana çıkıyor.

Cuzzaamli bir kızın İstanbul'da tedavisi bittikten sonra köyünde babasına tuvalet isterim diye tutturmuş baba ona evin bahçesinde bir köşeye tuvalet yapar.. bu evde hasta muayene ederken tuvalet ihtiyacı olduğunu söyleyince birdenbire ortalık harakerlenir. Önce şaşırırlar sonra Türkan hoca tuvalete gidecek diye ona hizmet etmek için oradadırlar
Cuzzaamli kızın kimse evlenmek istemez ailesinin cüzzamlı olduğunu bilinen bir kızda istenmez

Burada Saman yığınlar merkezde bir yerde toplanmış düşmanlıktan birbirinin samanını yakmasına diye saman orta yere yığılmış

RAMAZAN VE YETERİN ÖYKÜSÜ

Ramazan hastaneye iki hasta getirir.. evinde cuzzamli hastası olan yeter kocası ölmüş yaşlı
İnsanla evlenir.. fakat durumu sonradan öğrenen adamın oğullar gizli gizli yeteri döverler da bırakmayan babasını terk etmesini sağlarlar.. daha önce Türkan Saylan'ın ününü duyan kardeşler İstanbul'a gelip hastaneyi bulurlar Koca peşinden gelir.. sonra geri döner..vs
Ve ülkemiz tarihinin en talihsiz zamanlarının yaşandığı günlerde feto kumpasından hocamız da nasibini alır... Hemde kemoterapi aldığı zamanlarda... Burada kendisine eşlik eden polis ile muhabbeti dikkat çeker polis ona derki ÇYDD de çocuklar gavur mu yapıyor sunuz der oysa oradan fakir çocukların özellikle kız çocuklarının okuyup topluma kazanmak kendi imkanlarıyla ayakta kalmaları sağlanır okutulup meslek sahibi olmalarında yardımcı olunur... Bu çocukların çoğunu görmüyoruz devlet okullarında okuyorlar der..
Evini aramaya gelen polisler ona gayet nazik davranırlar oğulları yanındadır.. avukatı aranır avukat gelmeden arama yapmazlar.

Hastanede psikolojisi bozuk hastayı sakinleştirmesi var korkmadan hastanın yanına yaklaşır onu ikna eder

Evinin aranması sırasında Halk penceresinin önünde toplanıyor ona destek oluyorlar

Gelmiş geçmiş iktidarların hangi biri gücünden istifade etmeye başlamadı. Kamplaşma lardan hiç ders almadık CHP DP 27 Mayıs darbesinden 197o li yıllarda devrimci ülkücü alevi Sünni Maraş olayları

EN SON VE EN ÖNEMLİ GÖREVİ olarak çağdaş yaşam derneğinin 20.nci yılında yapıyor... İnanılmaz bir ilgi var salon hınca hınç doludur hiç ummadığı kadar gelir elde ediyor... Sahnede konuşmasını ayakta yapmak istiyo. Öylede yapıyor. Ve bu program sonunda kemoterapi yi keseceğini çünkü YOLCU YOLUNDA GEREK diyerek ölümü bekliyor ruhu şad olsun anısına saygıyla

Türkan kitabı yazar Elit Şafak
ZKSD Kitap okuma etkinliği özeti
26/02/2024 pazartesi