Yazılar - Türk Kahvesi Şiiri - Recep Akıl

Bilindiği gibi kahvenin günümüzde pek çok çeşidi var ve doğal olarak çeşit çeşit tadı...

Bir içecek olarak kahve, Osmanlı’nın Avrupa içlerine yapmış olduğu seferler sayesinde önce Avrupa’ya, onlar vasıtasıyla oradan da Amerika’ya yayılmıştır.

Doğu Afrika kökenli bir bitki olan kahve, geçmişte bir tür yiyecek olarak da kullanılmış olmasına rağmen artık günümüzde Dünya’nın pek çok ülkesinde güzel, hoş bir içecek olarak tüketilmektedir.

Bu yazıyla anlatılmaya çalışılacak olan kahvenin tarihçesi, nasıl yetiştirildiği, günümüzde kaç tür kahve olduğu, vs. falan değil elbette. Peki, ne öyleyse? O bir fincan kahvenin (Türk Kahvesi) ocakla tiryaki arasındaki yolculuğunun kısa öyküsü… İşte hepsi bu…

Şimdi "Allah, Allah bildiğimiz kırk yıllık kahveyi nasıl yapıp içeceğimizi de bilemeyecek kadar cahil miyiz yani?" dediğinizi duyar gibiyim. Ya da buna benzer sorular...

Evet, tabi ki her Türk insanı kahve yapmayı da içmeyi de bilir. Ne olacak değil mi önümüze koyulmuş olan bir fincan kahveyi usulünce içeceğiz, hepsi bu kadar. Mı Acaba? Bence değil.

Bir tiryaki için kahve içmek bir keyif alma işidir, hem de başlı başına bir keyif. İşte bu yüzdendir ki gerçek bir kahve tiryakisi için kahvenin yapılışından sunumuna kadar her aşama çok özeldir. Hiç hafife alınamaz.

Günümüzde (daha çok evlerde) kolaylık olsun diye büyük cezvelerde yapılan kahve her ne kadar Türk Kahvesi olarak sunuluyorsa da hayır onun adı Türk kahvesi değildir. Türk kahvesi öncelikle kişiye özel bir içecektir ve kişiye özel yapılmalıdır.

Türk kahvesinin en önemli özelliği onun tek kişilik cezvede yapılıyor olmasıdır. Nasıl yapılacağı konusu ise yapanın bilgisi dâhilinde gelişir ki işin bu yanını her Türk erkeği ve hanımı bilir. Ama kısaca bir kez daha hatırlatmaktan bir zarar çıkmaz.

Kahve soğuk su ile çok hafif ateşte isteğe bağlı olarak şekersiz, az, orta ya da şekerli olarak pişirilir.

Şekersiz (sade) kahvenin tabağına bir adet kesme şeker (ya da lokum, bir parça çikolata) koymak adetten olmasına rağmen, aslında koyulmaması daha doğru olur. Çünkü bir kahve tiryakisi için Türk Kahvesi’nin hası şekersiz olanıdır ve ağızda bıraktığı tat başka hiçbir yayla karıştırılmamalıdır.

Servis edilirken yanında bir bardak su olması olmazsa olmazıdır, Türk Kahvesi’nin. Yanında su olmadan sunulan kahve sunan kişinin cehaletine verilir ki bu büyük bir ayıptır.

Türk Kahvesi’nin pişirilmesi ve sunulması kadar içilmesi de başlı başına bir iştir. Öyle kafanıza göre içemezsiniz Türk Kahvesi’ni. İçerseniz de için ayrıca. Ama bilin ki kahve içmiş olmazsınız. Ya ne içmiş olursunuz? Tadı buruk, koyu sıcak bir sıvı…

Size sunulmuş olan kahveyi içmeye başlamadan önce yanında getirilmiş olan sudan bir yudum almalı, bu suyu ağzınızın içinde şöyle bir gezdirmelisiniz ki ağızda önceden oluşmuş tatlar yok olsun ve siz kahvenizin gerçek tadına varabilesiniz. Bu işlemin yapılmamış olması içtiğiniz kahvenin güme gitmesine neden olur ki bu istenilen bir durum değildir.

Bu arada kahveniz geldikten sonra içmeye başlamadan önce telvesinin fincanın dibine çökmesi için hiç değilse bir iki dakika kadar bekletilmelidir. Çünkü telvesiyle karışmış kahvenin içimi pek hoş olmaz.

Kahvenizin tadına varabilmek için bu küçük ayrıntıların gözden kaçırılmaması gerekir. Bir iki dakika kadar beklettiğiniz kahvenizi artık ağız tadıyla içebilirsiniz.

Türk kahvesini içerken yapılan en büyük yanlışlardan biri de kahvenin yanında içilen sigaradır. Türk kahvesi ile birlikte sigara içmeye kalkışmak o güzelim kahveyi ziyan etmiş olmak demektir ki bu o kahveye yapılabilecek en büyük haksızlık olsa gerektir.

Kahvenin yanında sigara içilmez! Niçin mi? Çünkü kahvemizin ağzımızda bırakacağı o muhteşem tat başka hiçbir tatla karıştırılmamalıdır. Ve yine çünkü ağzımızın tadı bozulur.

Hiç kimsenin ağzının tadının bozulmasını istemeyiz öyle değil mi?

Not: Elbette bir kahve tiryakisi olarak Türk Kahvesi’ne dair görüşüm böyledir ama asla “bu şekilde olacak,” iddiasında değilim. Afiyet olsun. 22.02.2007