Toplum Ve Halk 16 Şiiri - Yorumlar

Halk yaşamını ilk elemeyi; kendi alışmasının güvenli oluşu algılarından çıkarırdı. Böylelikle de alışkanlıkları, belli tepki ile belli tavrı alıyorsa, bu o insana; neden sonuç ilişkisinin değişmez oluşu gibi yansıyordu. Böylece kendisinin tekrar edilir edimlerine, kendisinin bir güven duyma şartlanması idi. Belli ilişkilenişler karşısında, belli davranışları gösterme rahatlığıydı bu. Kendisine güven veren, doğru bildiği bu formellerini kurallaştırdı. Bunları düstursal bir saygılaşmayla ve tekrar eden, gelenek görenek, inanç gibi davranışları; pekiştirip, kutsala dönüştürdüler. İnançlar kanıların yanı sıra bir temel noktayı da böylece taşır ve sarmalanır oldu. Toplumun işleyişi inançlarla bire bir ifade edilir olacaktı ilk başlarda. Yani toplumun işleyişi önce inançlaşacaktı. Bu nesnelliğin öğrenilen ilkesel ilişki inançlaşmasıyla fantezilerin yumaklanması idi.

Halkın devinim alanı bir takım ufak ufak adımların, tekrar eden söz ve eylemleri, yinelenip figürsel somutlandılar. Bu yinelenir figürler totem eksenli mana algısıyla sembollerle izafeliğe yapılaştılar. O çekimlendikleri totem etrafında figürsel tavaf (dönme) ettiler. Saygılaştıkları totemin; bir semboliği ve yine totemin adını taşır olmak; kurallarını bilip, benimsemek, hem grubun adı hem kişinin ortak adı idi. Bu kuralları sürdürmek, halkın aidiyet kimliğidir. Kişi kimliği o dönemlerin pek ayırdın da olduğu bir önemlilik değildi. Grup etnik yapı aitliği Ya da totem halkı, grup aidiyet kimliği önemli idi. Karabaşlar halkı; deve adamlar, ya da öküz adamlar ülkesi gibi. Bu kişileri veya o halkı ya da, o etnitiseleri, bir topluluğun aidi yapıyordu. Bu hal, kişileri, bir grup üyesi veya cemaat üyesi veya grup ve cemaatin aidi olmalarını; taammüden meşru kılıyordu.

İnsan egosu gereği, haz ve elem duygularının doyurulmasına yönelir. Bu nedenle insanlar yaptığı her davranışların; olumlu olumsuz, mutlaka bir karşılığının olduğunu öğrenmiştiler. Çünkü etki eşittir tepki idi. Bu etkiye karşı tepkilerinin, ritüelleşen sembolik davranışlarının da bir karşılığı olmalıydı. Bunlar, o gruba kabul edilirliğini onaylayan, o grubun aidiyeti olma bilincidir. Bu iç algının, dışında belirip somutlanması ve yine kendisinin bu belirimle çekimlenmesidir.

Ve yine bir de eyleminin, dıştan tekrar kendi üzerine yansıyan huzuru, hıfz edilmesi vardı. Bunlar meşruiyet onayı alınmış törenler, şekil ve biçimselliklerdi. Bu töreni ya da merasimi yöneten, saygın ve saygılaşan bilirkişiler, danışman kişiler, halkın kutsalını sembolize eden aracı olmalıydı. Atalar ruhunun tecelli somutluğu bunlarda gerçekleşiyor olmalıydı. Konuşan kâhin değil de kâhin aracılığı ile atalarıdır. Ya da bu kişi aracılığı ile halkın veya kişilerin ulvi uhuvviyet (öznenin içselce varlığa katılma eğilimi kardeşlikten yakınlaşan kendisi kılma duyuşu) duygularını, büyücü ve kâhinlerin tanıklık ve aracılığı ile atalar ruhuna iletmeliydi. Bu soyut amaçlı edimlerin erinci, duyulmalıydılar. Bunlar da onayanın ve onananın taltifi olmalıydı.