Tina Modotti Öldü [Pablo Neruda]

İsmail Aksoy
1898

ŞİİR


17

TAKİPÇİ

Tina Modotti Öldü [Pablo Neruda]

Tina Modotti, bacım, uyumuyorsun, hayır, uyumuyorsun,
belki duyuyor yüreğin dünkü gülün büyüdüğünü,
önceki günün son gülünü, o yeni gülü.
Bacım, rahat uyu.

O yeni gül senindir, o yeni toprak senin:
o derin mısır tohumundan yeni bir giysi giydin
ve uysal bakışın dolar köklerle.
Bacım, boşuna değil artık uyuyuşun.

Paktır şirin adın, kırılgan hayatın pak.
Gölgelerden, deniz köpüğünden, sessizlikten,
arıdan ve ateşten ve kardan, çiçek tozundan,
çizgiden ve çelikten oluştu demir gibi sert narin biçimin.

Uyuyan bedeninin mücevherindeki çakal
gösteriyor hâlâ tüyü ve kanlı ruhunu,
sanki sen, bacım, balçıktan ayağa kalkıp
gülümseyecekmişsin gibi.

Sana dokunmamaları için, ülkeme götüreceğim seni,
kardan ülkeme, ki katil çakal
ya da kiralık uşağı dokunamasın diye paklığına:
huzur bulacaksın orada.

Bir çok adım arasında bir adım işitiyor musun,
bozkırdan büyük bir şey, Don’dan, soğuktan?
İşitiyor musun kararlı bir asker haykırışını karda?
Bacım, senin adımlarındır bunlar.

Bir gün geçecekler küçük mezarının yanından,
solmadan önce dünün gülü,
yarının adımları geçecek yanından
görmek için sessizliğin yandığı yeri.

Bir dünya yürüyor, bacım, gittiğin yere doğru.
Her gün şarkın ulaşıyor
sevdiğin ışıltılı halkın ağzında.
Yüreğin cesurdu senin.

Ülkenin eski mutfaklarında, o tozlu yollarında
söylenir insandan insana bir şeyler,
ışıltılı halkın alazlarına geri döner bir şey,
uyanan ve şarkı söyleyen bir şey.

Bacım, senin halklarındır bunlar, adını her gün ananlar,
her yerden gelen bizler, sudan ve topraktan,
ele vermeyiz adını ve başka adlar söyleriz.
Ateş ölmesin diye.

Pablo Neruda
Çeviren: İsmail Haydar Aksoy
('Üçüncü Konaklama'dan) .

Çevirenin notu: Tina Modotti, İspanya İç Savaşı’na da katılmış İtalyalı devrimci bir fotoğrafçıydı. Neruda, Modotti’yle İspanya İç Savaşı yıllarında tanışmıştı. 1941 yılında Mexico City’de, Modotti ölüm döşeğinde yatarken, Neruda yanı başındaydı.

İsmail Aksoy
Kayıt Tarihi : 9.3.2007 11:09:00
Hikayesi:


uzungemici'nin yapıcı eleştirisi vesilesiyle düşülen bir çeviri notu: Şiirin özgün dildeki ilk dörtlüğünü aşağıya alıntılıyorum. 'Tina Modotti, hermana, no duermes, no, no duermes: tal vez tu corazón oye crecer la rosa de ayer, la última rosa de ayer, la nueva rosa. Descansa dulcemente, hermana'. 'Bacım' olarak çevirdiğim sözcük, şiirin özgün metninde 'hermana' olarak geçiyor. Kızkardeş anlamına geliyor 'hermana' sözcüğü. Çok fazla çeviri kokusu yayayacağı için 'kızkardeş' demek yerine, 'bacım' diye çevirmeyi yeğledim. (Dikkat edilirse, şiirin özgün metninde iyelik takısı da bulunmuyor) . Neruda şiirlerini Türkçe'ye çevirirken, şiirlerini İngilizce'ye çevirmiş olan Alastair Reid'a Neruda'nın söylediği şu sözleri anımsamaya çalışıyorum hep: 'Şiirlerimi çevirmekle kalma sadece. Onları daha da güzelleştirmeye çalış'. Esenlik dileklerimle, İsmail Aksoy.

Yorumunuz 5 dakika içinde sitede görüntülenecektir.
  • Cevat Çeştepe
    Cevat Çeştepe

    sayın İsmail Aksoy, başarılı ve özelliğini kaybetmemeiş güzel çevirini yürekten kutluyorum, paylaşımıda...ancak 'bacım' sözcüğü fazlaca bize ait gibi geldi bana, bilmiyorum ispanyolca da bir başka uygun karşılığı olamaz mı ?

    Cevap Yaz

TÜM YORUMLAR (1)

İsmail Aksoy