Tenkit Adabı Şiiri - Gamze Cebeci

Lise öğrencisi olduğum yıllarda birkaç şiir sitesine üye idim. Üniversiteye başladığım yıl üyeliklerimi iptal etmiştim. Bir süre önce bu sitede üyeliği olan bir arkadaşım mail ile üç-dört şiir göndermiş ve beni siteye davet etmişti.
Bugün itibariyle üyeliğimi gerçekleştirdim. Sayfamı düzenledim ve beğendiğim şairleri listelemeye başladım. Daha sonra olanları yazmadan önce tanıtım yazımı buraya da eklemeliyim. Zira bu yazımın konusunu tanıtım yazıma cevaben gelen bir tenkit oluşturuyor.

"6 Nisan 1995 Ankara doğumluyum. Halen Türk Dili ve Edebiyatı okumaktayım. İdealim mesleğimde akademik kariyer yapmaktır. Her insan gibi ben de şiir yazmaya heves ettim ama daha lise öğrencisi iken bunun bir yetenek meselesi olduğunu kavradım. Şair olamasam da iyi bir şiir eleştirmeni olduğumu düşünüyorum.

Şiir yazabilme becerisine sahip olsalar da, imla konusunda kendini geliştirmemiş kişilerin şair olmalarını mümkün görmüyorum.
Yazdıklarının "şiir" olması hiç kimseyi şair yapmaya yetmez.
Şairlik akademik bir unvan değildir. Şairliğin okulu olmadığı için diploması da olmaz.
Hiçbir kurum size şairlik payesi veremez. Şair olup olmadığınıza karar verecek iki merci vardır.
Zaman ve halk."

Tanıtım yazım bu idi. Ben favori şair listemi hazırlarken sayfamda yer alan "Hakkındaki Görüş ve Düşünceler" linkine bir yazı düşmüş.

Henüz üyelikte 24 saatini doldurmamış, herhangi bir paylaşım yapmamış, hiç kimseyle polemik yaşamamış, sayfasında tanıtım yazısı ve beğendiği şairler listesi dışında hiç bir şey olmayan bir üye; müşterek sevdamız şiir adına sıcak bir "hoş geldiniz" mesajı veya "nice paylaşımlara" temennisi dışında ne bekler?

Ahmet Dervişoğlu isimli üye sayfama gelerek "hakkındaki görüş ve düşünceler" linkine şöyle bir not bırakmış:

Noktalama işaretlerini bilmeyen genç bir öğretmen. Ukala da..

Şimdi izninizle kendisine hitap edeyim.

Sayın Dervişoğlu,
Medeni insanlık tarihinin her konuda kuralları vardır. Herhangi bir kişiyi veya herhangi bir konuyu eleştirmek şüphesiz hakkınızdır. Ancak bir tenkitin tenkit olabilmesi için ortaya done doymanız gerekir. Sayfamda tanıtım yazım dışında herhangi bir paylaşım olmadığına göre noktalama işaretlerini bilmediğime dair hükmünüzü o yazıya bakarak verdiğiniz aşikâr. Peki hükmünüzün gerekçesi nerede? O yazının neresinde noktalama hatası var bunu belirtmediğiniz taktirde "ben yazdım oldu" mantığı her tenkitçiyi ancak müfteriliğe terfi ettirir. Zira iddiasını kanıtlayamayan kişinin hukuk dilindeki sıfatı müfteridir.Ayrıca okuduğunuzu anlamaktan aciz olduğunuzu görmek de üzüntü verici. Tanıtım yazımda halen öğrenci olduğu belirtmeme rağmen bu nasıl bir algı anlayışıdır ki, beni öğretmenliğe terfi ettirmişsiniz.
Sebepsiz sataşma dürtüsü dışında hiç bir değer ifade etmeyen yazınızı kopyaladıktan sonra sayfamdan sildim. Bu yazının altına istediğinizi yazabilirsiniz. Onları silmem. Çünkü muhatap alınmaya dahi değmeyecek bir tutum içinde olduğunuzu gördüm. O halde niye bu yazıyı yazdınız derseniz, doğrusu bu ya; sizin zihniyetinizdeki başka üyelere dizgin olabilir diye düşündüm. Noktalama işaretleri konusunda done vermeksizin ahkam kesmişsiniz ama kestiğiniz ahkâm sizi allâme yapmaz. Bu arada kendi yazdığınız bir cümlelik yazıya baktınız mı?

Şöyle bitiriyordunuz:
"Ukala da.." (Sonu iki noktalı)
Bir cümle; ünlemle, soru işaretiyle, noktayla, üç noktayla bitebilir. Ama asla iki nokta ile bitmez. İki nokta, şiir veya nesirde kimi zaman virgül ya da noktalı virgül mahiyetinde kullanılır dolayısıyla cümle sonunda değil, cümle arasında kullanılır. İki noktadan sonra gelecek olan kelime özel isim değilse cümle küçük harfle devam eder.
Şimdi üçüncü nokta için de klavyeye bastım ama klavye es geçmiş deme şansınız var. Yeter ki tereciye tere satmaya kalkışmayın.

Son olarak ukalalık konusuna değineyim.
Evet genellikle amatör şairlerin üye olduğu şiir paylaşım sitelerindeki en etkili kalem dahi şair değil, şair adayıdır. Şairlik sıfatını kişi kendi kendine veremez. Devlet de veremez.Geçmişte bir çok sitede gördüm. Adam kendini tanıtırken "Kültür Bakanlığı Halk Şairiyim" diye tanıyor. Bakanlığın açtığı bir kursa katılarak eline tutuşturulan sertifika ile kimse şair olamaz. bari "Halk" şairiyim demeyin. Sertifikayı devlet verdi, halk değil. Daha dilini bile hatasız kullanmaktan aciz kişilerin kendilerini Dadaloğlu ile, Pir Sultan Abdal ile, Aşık Veysel ile özdeşleştirmelerine ukalalık deniliyorsa.. evet ukalayım. İki nokta da böyle kullanılır efendim.