Tarihin Tanımı 10 Şiiri - Nazmi Öner

62

PALEOLİTİK BİR AVCI

PALEO:
Ben paleolitik bir avcıyım
Paleo’dur benim adım.
Zamanında
Su aygırı avlamış atalarım.
Şimdilerde
Nesli tükenmiş su aygırının
Ben mamut avcısıyım.

Mamutlar buzulun
Dev hayvanları.
Bunları tek başına avlamanın
Yoktur olanağı.
Bu yüzden
Tavşan kavminin
Akraba üç klanı
Oluşturduk otuz altı kişiden
Bir av takımı.

İsterseniz anlatayım
Size biraz klanımı;
Kabataş çağı insanını
Ve bir avcının yaşamını.

Ben onsekiz yaşındayım
Ömrümün tam ortasındayım.
Görmüş geçirmiş bir avcıyım
Gücümün doruk noktasındayım.

63

Anaerkiliz biz
Başka klandan gelir kadınlarımız
Başka klana verilir kızlarımız.
Klanda geçerli kural
Dışardan ve toplu evliliktir;
Evlilik yoluyla başka klanlarla
Akrabalık tesis edilir.
Bu yüzden babam klan
Ben klanımın
Ve anamın soyundanım.
Klanıma çocuklar kazandırmakta
Onlar için avlanmaktayım;
Ben klanımın bir parcasıyım.

Klanda herşey ortak
Herkes eşittir;
Yoktur kimsenin
Kimseden farkı.
Çocuğu, odası, özel eşyası.
Her şey insanların ortak malı.
Otlağı, suyu, hayvanı
Klanda esas olan
Herkesin doğayı
Ortak kullanımı.

Topal aygır çayının
Günbatım yamacında
Tavşan tepesinin
Gündoğusuna bakan
Yedi büyük mağarasında
Biz tavşan toteminden
Akraba üç klanız yan yana.

64

Hepimiz aynı işi yaparız
Avlanırız arada, sırada.
Küçücük bir
Tavşan kulağı döğmesi
Klanımızın simgesi vardır
Bizim omuzlarımızda.

Karlardan aşağıda kalır
Mağaralarımızdan ikisi
Kiler ve ötekiler
Karların altında.
Gülümser kardelenler
Gülümser çiğdemler
Gülümser suya güneşe
Karların bittiği yerde.
Sarmaşıklar kaplar
Çalıları taşları
Sarmaşıklar suya dalar
Çayın kıyısında.
Mamutlar yayılır
Ovalarda sürülerle
Yeşil çayırlarda
Dizboyu otlar arasında.

Ne yer ne içerdik
Ne yapardık
Nasıl yaşardık
Mamutlar olmasa!
Olabilir miydi dersiniz
Düşünülebilir mi yaşam
Mamutsuz bir dünyada?

65

Mamut bizim
Aşımız, ekmeğimiz
İşimiz, uğraşımız
Canımız, ciğerimiz.
Sihirli ve kutsal kurallarımızla
Gönlünü alır
Katsın gücümüze
Gücünü isteriz.

Sihirsiz, büyüsüz
Kaba kuvvetle avlayıp
Kurnazlığa getirip
Avı murdar etmeyiz.
Gerekirse pek çok
Kurban da veririz
Ama kurallarımızdan vazgeçmeyiz.
Ve asla onu
Üzmeyiz, incitmeyiz.

Düşmanlık değildir av
Av bir savaş değildir.
Aslında avcıyla av arasında
Derin bir aşk gizlidir.
Av barışmak, anlaşmak
Birbirine karışmak
Gibi bir şeydir.

Ölen ruhunu kurtarmıştır
Eli mamuta değdirilir.
Böylece acılar sevinçler
Her şey eşitlenir.
Ölenler şimdi mamutlarla
Çiçekli bahçelerde gezinmektedir.
Av bir evlilik töreni gibidir
Bir kavuşma şölenidir.

66

Çok büyük, devasa
Bir hayvandır mamut!
Hem çok büyük
Ve hem de, çok güzeldir.
Üç insan boyundan uzun
İki insan boyundan yüksektir.

Sırtında hörgücüyle
Sanki kıllı bir fil gibidir.
Kocaman hortumu
Ve küçücük kulaklarıyla
Yüz-yüzelli insanın
Ağırlığına denktir.
O güç, o zerafet
O cesamet, o heybettir.

Toplar doğanın
Tüm güçlerini
Toplar sihirini büyüsünü
Getirip insana verir.
Dişleri çok değerli bir silahtır
Dişleri çok uzun
Ve bir metreyi geçiktir.

O her şeye değer
Candır, ciğerdir, sevgilidir.
Ve o her şeyden güzel
Her şeye bedeldir.
Mamut zaman, mamut yaşam
Mamut Tanrı nimeti
Mamut insan demektir.

Bu arada klanın kadınları
Yaşlıları yemek hazırlayıcıları
Dediler; mamut bitiyor
Yalnızca yarım but kaldı.

67

Hemen çalışmaya başladı
Sihirbaz ve yardımcıları.
Kazıdılar, hazırladılar
Mağaranın en düzgün
Ve en aydınlık duvarını.

Sihirbaz üç gün
İki gece düşündü
Düşledi, kurdu
Saatlerce trans halinde kaldı
Sanırım mamutların
Ruhlarıyla buluşup
Onların onaylarını aldı.
Geriye, olayın
Duvara resmedilmesi kalmıştı.

Yardımcılar boyalar
Renkli taşlar getirdi
Kadınlar ellerinde
Yanan sopalarla tuttu ışığı.
Avcılar da hazırlanıyordu
Elden geçiriyorlardı
Bütün silahları.
Çakmak taşından
Keskin bıçakları;
Taş baltaları
Mamut dişinden okları.

Sihirbaz düşündü
Tasarladı, çizdi, boyadı;
Resmi bir haftada tamamladı.

68

Resim incelendi
Sihirbaz anlattı ayrıntıları.
Ve avcılara tek tek
Rolleri dağıtıldı.
Şimdi artık av takımı
Rolünün gereğine hazırdı.

Her takımın
Ayrı da olsa başkanı;
Bizim av takımının ki
Klanımızın sihirbazı.

Üstüne yoktur sihirbazımızın
Topalaygır Çayında!
Öyle bir çizer ki
Mamutun resmini
Mağaranın duvarına;
Üç tane de ok sapladı mı
Kalbinin üstünde aynı noktaya;
Artık av çok kolaydır
Gerek yoktur artık korkmaya.

Sanki mamut gelip
Kalbini teslim edecektir oklara.
Kayıpsız bile atlatılabilir av
Belki birkaç yaralıyla.

Sihirbazın işi kolay değildi.
Çünkü o, takımın yönetmeniydi.
Okların atılacağı mesafeyi;
Vurulacak hedef bölgeleri;
Mamutun davranışlarını;
Herşeyi çok iyi düşünmeliydi.

69

Atış yönünü
Mamutun gönünün gücünü
İş bölümünü;
Av törenini
Çıkarılacak sesleri, vesaireyi;
Yıldızların doğmasını
Ayın batmasını
Güneşin tepeye çıkmasını
Ve üç ok mesafesini;
Hesaplar gibi
Her şeyi inceden inceye
Çok iyi hesaplaması gerekirdi.

Hesaplaması, belirlemesi
Çizmesi göstermesi
Tüm sorunlara
Çözüm üretmesi beklenirdi.
Yanlış hesap, yanlış büyü
Birkaç avcının
Av olması, kaybolması
Ve sonraki ava
Birkaç eksikle
Çıkılması demekti.

Daha av başlamadan önce
Tüm av takımı
Durup yüksekçe bir yerde
Sürüyü gözleriz hep birlikte.
Sihirbazımız trans halinde
Ulaşınca çizdiği hayvanın ruhuna
Belirler ve gösterir avı
Derin bir üzüntüyle.

70

Bundan sonrası
Av takımının işi
Ve çaktırmadan av takımı
Çıkardığı gürültü
Patırtı ve yaygara ile
Mamutu sürüden ayırmalı şimdi.

Ben av takımının
Artistlerindenim
Ve bir köpeği oynarım.
Mamuta en yakında
Okçuların hemen önündeyim.
Dörtayak üzerinde
Benim asıl hünerim
Bir köpek kadar hızlı koşarım
Ve bir köpek ne yaparsa
Aynen taklit ederim.

Bir köpek postu giyer
Sürüden ayırdığımız
Mamutun etrafında
Havlayarak dönerim.
Her kılığa girer çıkar
Dikkat çekerim.
Elimde delici, kesici taş aletlerle
Sanki boşluğa bir resim çizerim.

Başka artistler
Oynar başka hayvanları
Kimi bir ağacı
Belki bir kayayı;
Okçular, sopalılar
Ve taşçılar bekler tetikte;
Sonuçta başarırız
Mamutu şaşırtmayı.

71

Mamut, bu garip sesler
Ve görüntüler ortasında
Önce şaşar, bocalar
Anlamsız etrafa bakar
Sanki olanları
Anlamaya çalışıyormuş gibi yapar.

Ama korkup kaçmaz
Sanki bu komediye güler
Ve kendinden emin seyreyler
Sürü uzaklaşana dek
Gösteri kesintisiz
Saatlerce sürer.

Mamut farkedince
Oynanan oyunu;
Sürüden ayrıldığını
Ve yalnız kaldığını;
Huysuzlanmaya baslar:
Bağırır tüm gücüyle
İnim inim inler vadi.
Şimdi gelmiştir işte
Tam da okçuların
Saldırma vakti.

İlk oklarla kudurur
Mamut, zaptolmaz
Önünde durulmaz
Gücüne erilmez.
Kaybolur artistler
Okçular görünmez
Artistler kaçar
Saklanır taşların arkasına.
Saldıracak bir silüet arar mamut
Fakat kimse kalmamıştır ortada.

72

Tam bir hayal kırıklığı içinde
Şaşkın ve acılarıyla baş başa
Yaralar ağırlaşıp
Sendelemeye başlayınca
Önce uzaktan taş atanlar
Taş yağdırır başına.
Sonra sopalılar saldırır
Ve tüm av takımı
Çıkar yeniden ortaya.
Hem saldırır
Hem ulur, bağırır
Sanki bu gürültü korosu
Yaralı ava, bir göz dağıdır.

Sihirbaz trans halinde
Mamuta ulaşmaya
Ve acılarını almaya çalışır.
Halsiz düşüp yıkılanca mamut
Sopalılar ve taş atanlar
Üstüne çullanır.
Sonra artistler
Taş bıçaklarla kanını akıtır
Her avcı mamuta minnetle
Her avcı şefkatle
Dokunur, helalleşir
Çektiği acıya ortak olur.

Bundan sonra artık
İş mamutu sürükleyip, taşımaya
Ve mağara kapısında
Parçalamaya kalmıştır.

Mağara kapısında kadınlar
Çocuklar, yaşlılar, sakatlar
Ulumalar, uğultular
Ve sevinç çığlıklarıyla
Av takımını karşılar.

73

Sihirbazın
Mamutlar gibi uluması
Mamut sesini andıran haykırışları
Ve trans haline girip çıkıp
Kendinden geçip
Yuvarlanışları arasında;
Avcıların muzaffer bir eda ile
Hep birlikte yürüyüşleri mağaraya
Ve minnet dolu
Hayran bakışlar arasında
Başarmanın doyumu, tatmini
Başarmanın keyfi vardır
Av takımının davranışlarında.

Böylesi bir yer olmalı işte
Belki de tören alanı.
Sevgilerin sevinçlerin kucaklaştığı
Klan bağının paylaşıldığı
Bir yer olmalı.

Sonra mamut parçalanıp
Yerleştirilince bir mağaraya
Karların altında tabanı buzla kaplı;
Tören biter ve eski yaşamına
Döner klan halkı.

Günlerce boş oturacak
Ve düşünecek av takımı
Yeni silahları ve sonraki avın
Daha kolay nasıl olacağını.