Gazne devleti, Afganistan'da Alp Tegin isimli bir Türk komutan tarafından kuruldu. Genç yaşta Samanoğulları ordusunda önemli başarılara ulaşmıştı.
Samanoğlu 1. Abdulmelik zamanında hemen hemen bütün idare ondaydı. Neredeyse bütün işlerde A. Tekin komutana danışılıyordu. 1. Abdulmelik bu durumu kıskandı ve onu Horasan valiliğine tayin eyledi. 1. Abdulmelik komutanı Horasan valiliğine tayin eylemekle kendince devletin yüksek memurlarını bu Türk komutanın etkisinden kurtardığına inanıyordu.
Lakin bir müddet sonra 1. Abdulmelik vefat eyledi. Onun görevi Mansur bin Nuh'a kaldı. Mansur bin Nuh A. Tegin ile anlaşamadığından bilahare A. Tegin'i valilikten uzaklaştırdı. Türk komutan Belh'e ulaştı ve daha sonra Mansur bin Nuh'un ordusunu yendi. 4000 kadar savaşçısıyla Afganistan'daki yerlileri yendi. Gazne şehrinin fethini gerçekkeştirdi. Bu şehri kendisine başşehir eyledi. 962 yılında Gazne ya da Gazneliler Devletini kurdu. A. Tegin'in vefat eylemesinden sonra oğlu aynı görevi deruhte eylediyse de önemli bir başarıya ulaşamadı.
Bu sebeple idare önce Türk komutanlarından Bilge Tekin, ondan sonra Sebük Tekin ve daha sonra da Sebük Tekin'in mahdumu Mahmud tarafından bir hayli kuvvetlendi. Özellikle Sultan Mahmud'un 997 yılında tahta geçmesinin ikinci senesinde Samanoğulları devleti Karahanlılar tarafından 999 yılında tarihten silinince Sultan Mahmud bütünüyle hakimiyetini pekiştirdi. Karahanlılarla akrabalık kurdu. Kuzeyden Hint seferlerini gerçekleştirdi. Sultan Mahmud'un seferleriyle Müslümanlık Ganj nehri kıyılarına kadar ulaştı. Gazneli Mahmut Hindistan'ın zengin altın ve mücevheratını da Gazne'ye kazandırdı. Bu para Gazne'nin imar ve inşasında fevkalade güzel değerlendirildi. Gazne'yi ve Gazne devletini bir hayli geliştiren, Hindistan'da İslâmın tanınıp kuvvetlenmesini başaran Gazneli Sultan Mahmud Gazne'de bir hastalık sebebiyle 1030 yılında rahmet-i Rahman'a kavuştu.
Tamamını Oku
