Sular Bizden Akıllıdır - F.H. Dağlarca.. ...

Sular bizden akıllıdır, daha evvel görür akşamı
İner havadan önce, karanlığa
Büyük bir balık gibi ortadan silinir
Kaçışırken hayvanlar dağa

Sular bizden akıllıdır, memnun olur
Sadece ağaçlardan
Başka insanlardan değil
Bizi yalnız bırakan

Sular bizden akıllıdır, uyumaz
Açar maviliğe, iri gözlerini
Ve bekler bir ölüm sırrı içinde
Kendi hayatının yerini...

Fazıl Hüsnü Dağlarca

Sular Bizden Akıllıdır

Aydınlar ve halk arasında “maddecilik”, genellikle maddeye veya “mala, mülke” düşkünlük olarak algılanıyor. Oysa maddeciliğin, “gerçeğe bağlılık” olarak anlaşılması gerekirdi. Çok şeyler yitiriyoruz bu yüzden.

Türkiye’de deprem olgusu güncel olduğu için herkes “binanın sağlam zemine yapılması gerektiğini” bilir. Yaşarken maddeyi anlamak da bu sağlam zemini bulmaktan başka bir şey değildir. Maddeyi anlamak, yer çekimini anlamaktır. Maddeyi anlamak, ısınan metallerin genleşeceğini, sıkışan kedinin üstümüze atlayacağını, nicel birikimlerin nitel dönüşümlere yol açtığını, bir nehirde iki kez yıkanılmayacağını… Taşın sert olduğunu, suyun insanı boğduğunu… Herkesin bize düşman olmadığını; sadece kendisinin, ailesinin ve ülkesinin çıkarını düşündüğünü anlamaktır.

Maddecilik de duygu ve düşünce dünyamızı sağlam temeller üzerine inşa etmemiz gerektiğini anlatır bize… Masal dinlemek güzeldir de hayatımızı masal âlemine taşımak yanlıştır, gibi…

Sular bizden akıllıdır, daha evvel görür akşamı

Bu dizelerde Türkçenin büyük şairi Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın gerçeğe bağlılığının, maddenin sırrını çözmeye çalıştığının bir kanıtıdır:

”Sular bizden akıllıdır.”

İner havadan önce, karanlığa
Büyük bir balık gibi ortadan silinir
Kaçışırken hayvanlar dağa

Doğa bize uyum sağlamaz, biz doğaya ayak uyduracağız. Karanlığın, kötülüğün gelişini sezip hemen toprağın altına iner; bir “yer altı suyu” olur. Hayvanlar tehlikeyi sezince nasıl dağlara, ormanlara kaçarsa sular da bir balina gibi, yunus gibi derinlere dalar.

Sular bizden akıllıdır, memnun olur
Sadece ağaçlardan

Suların döngüsünü sağlayan ağaçlardır. Ağaca hayat veren de su… Tamamlar birbirini. Mutludur, memnundur sular bu birliktelikten. Çok şey istemez.

Başka insanlardan değil
Bizi yalnız bırakan

Oysa insanın aklı “elinde olan”da değil, “elinde olmayan”dadır. Bu da insanı maymun iştahlı yapar, mutsuz eder. “Sular bizden akıllıdır.”

Sular bizden akıllıdır, uyumaz
Açar maviliğe, iri gözlerini

Sular uyumaz. Sular, gözlerini sonsuz maviliğe dikerek zamanı kollarlar.

Ve bekler bir ölüm sırrı içinde
Kendi hayatının yerini...

Sular, sonsuz “döngü”nün sırrına ermişlerdir. Birazdan göklere yükselecek, rüzgârlarla arkadaşlık edecek ve yeryüzünün bir başka bölgesinde yine şırıl şırıl bir yolculuğa başlayacaktır. Sular bunu bilir, “var oluşun sırrı”na ermiştir de insanoğlu bir türlü bu sırra erememiştir.Hoyrattır, kuşkucudur, aslını bilmeden yaşar ve telaşlıdır…

Bu dizelerde Dağlarca, suları derinlere dalması bakımından bir balığa benzetmiş, sonra kişileştirmiştir. Üç dörtlükten oluşan bu serbest şiirle şair, hayata, doğaya ve maddeye bağlılığın; gerçeği anlamak ve gerçekçi olmak gerektiğinin altını çiziyor.