Söke’de Tiyatro (Sitemin Konuk Yazarı,Ti ...

SÖKE’DE TİYATRO Hüseyin AKKAYA
O5. 05. 2004

Tiyatro, bir ülkenin eğitimi için en yararlı ve en etkin araçlardan biridir. Hatta en önemlisidir diyebiliriz.Ülkenin yüceldiğini ya da çöktüğünü gösteren bir barometredir. Duyarlı olan, doğru olan, doğru yönetilmiş bir tiyatro bir halkın duyarlılığını birkaç yıl içinde geliştirebilir buna karşılık, uçmaya yarayan kanatları at tırnağına dönüşmüş, yani soysuzlaşmış bir tiyatro bütün ulusu hantallaştırır ve uyuşturur demiştir, çağımızın büyük ozanı ve tiyatro adamı FEDERİCO GARCIA LORCA.
Söke’de Amatörce tiyatro çalışmaları 1982 yılında başlamıştır. O zamanın İlköğretim Müdür Yardımcısı Nevzat SEÇEN, Devlet Hastanesi Müdür Yardımcısı Hüseyin AKKAYA ve esnaftan camcılık yapan ORHAN KALAYCIOĞULLARI’ nın bir araya gelmesiyle, Amatör Tiyatro Topluluğu kurulmuştur. İlk oyunları Ali YÖRÜK’ ün ÇATALLI KÖY adlı oyununu birkaç ertelemeyle birlikte 4 Haziran 1983 tarihinde Ticaret Lisesi Ömer KOCAÖ-NER Salonu’nda sergilemişlerdir.Tiyatro Topluluğu 1982 yılında kurulmasına rağmen oyunu ancak 1,5 sene gibi uzun bir zamanda sahneye koyabilmişlerdir. Bunun da sebebi bürokratik engellemelerdi. O tarikte text inceleniyor, oynayanlar tek tek araştırılıyor ve ondan sonra izin veriliyordu. Oyun iki kez, zamanı belirlenip sahneleneceği sırada izin verilmemişti. Buna rağmen amatör ruhlu tiyatrocular inatla ve büyük bir kararlılıkla oyunun sergilenmesi için çaba harcamışlardır.
O günkü kadrodan şu anda aramızda olmayan ve hakkın rahmetine kavuşan 2 köylü rolünde Ramazan BEDİZ’ i rahmetle anıyoruz. Oyunu Hüseyin AKKAYA yönetti. Işık ve dekor işlerini M. Ali KARAYAĞIZ yaptı.
Topluluk ÇATALLI KÖY’ den sonra Cevat Fehmi BAŞKUT’ un GÖÇ adlı eserini sahneye koydu. Ticaret Lisesi Salonu’nda seyirci karşısına çıkan tiyatrocular GÖÇ ‘ de başarılarını bir kez daha tekrarladılar. Oynandığı tarih 27 Kasım 1983.
Yıl 1984.. Eser M. Necati SEPETÇİOĞLU 3 perdelik komedi. Sergilendiği yer Ticaret Lisesi Salonu. Tarih 29 Mayıs 1984. Oyunun adı, SON BLOKLAR... Yöneten, Hüseyin AKKAYA, dekor, kostüm Behçet AYAYDIN.. Işık Mehmet KARAYAĞIZ.
1984 yılı içerisinde tiyatro topluluğu iki gruba ayrılmış, bir grup Orhan KALAYCIOĞULLARI yönetiminde, Söke Amatör Sanat Tiyatrosu adı altında çalışmaya başlamış, bir grup da Hüseyin AKKAYA yönetiminde, bürokratik engelleri aşmak için Söke’de bulunan hacı Halil Paşa Halk Kütüphanesi Tiyatrosu adını alarak çalışmaya başladı..
Orhan Kalaycıoğulları Yönetiminde çalışan Söke Amatör Sanat Tiyatrosu 22 Nisan 1984 YANIK EFE adlı oyunu sergilediler. Oyunun dekor ve kostümlerini Behçet AYAYDIN Işık ve müziğini GÖKHAN DORUK ve Numan ŞAHİN hazırladı.
Söke Amatör Sanat Tiyatrosu Cevat Fehmi Başkut’ un BUZLAR ÇÖZÜLMEDEN adlı oyununu 28 Ekim 1985’ de Seyda Fırat İlkokulu yararına sahneye koydu. Oyunu Orhan KALAYCIOĞULLARI yönetti. Dekor ve kostümü Behçet AYAYDIN Efekt ve Müzikleri Numan ŞAHİN yapmıştır.
Çalışmalarına 2 sene ara veren diğer tiyatro grubu Söke Amatör Tiyatrosu’ yla tekrar birleşerek Söke Hacı Halil Paşa Halk Kütüphanesi Tiyatrosu olarak Hüseyin AKKAYA yönetiminde çalışmalarına 1986 yılında devam etti.
Söke Halk Kütüphanesi’ nin Tiyatro topluluğu kısa bir oyun olan ve Dinçer SÜMER’ in yazdığı Kurtuluş Savaşımızı ve insanımızın kahramanlığını özverisini anlatan 2 perdelik BU TOPRAKLAR İÇİN adlı oyunu sahneye koydular.
Grup Cahit ATAY’ ın 3 perdelik KARALARIN MEHMETLERİ adlı oyunu ayni sene yani 1986 yılında hazırlamış 19 Mayıs 1986 tarihinde Söke’de sergilemiştir. Çok beğenilen oyunla Denizli’de düzenlenen AMATÖR TİYATROLAR ŞENLİĞİ’ ne katılmaya karar veren tiyatrocular, 19-29 Mayıs 1986 tarihleri arasında 2.si yapılan Amatör Tiyatro Şenliği’ne katılmak üzere Denizli’ye gittiler.
26 Mayıs 1986 saat: 14.00’de ve 16.30’da olmak üzere 2.kez Denizli Oda Tiyatrosu’nda KARALARIN MEHMETLERİ’ ni başarıyla sergileyen Söke Hacı Halil Paşa Halk Kütüphanesi Tiyatro Topluluğu Hüseyin AKKAYA yönetiminde ilçemizi başarı ile temsil etmiştir.
Talay TOKTAMIŞ, Cem DUYGULU, Hülya NUTKU ve Şahika TEKAND gibi değerli Jüri üyeleri tarafından beğeniyle izlenmiştir. O zamanın Denizli Tiyatrosu (DE-Tİ) Genel Sanat Yönetmeni Sadık ASLANKARA daha sonraki senelerde Söke Hacı Halil Paşa Halk Kütüphanesi Tiyatrosunu devamlı olarak şenliklere davet etmiştir. Maddi ve teknik imkansız lık nedeniyle, bir daha bu şenliklere gidilememiştir. Şu anda bu şenlikler Uluslar arası bir yapıya ulaşmıştır. Oyunun dekor ve kostümünü Behçet AYAYDIN Işığı M. Ali KARAYAĞIZ sahne düzenini Mehmet BAYDOĞAN yapmıştır.
Topluluk 11 ve 12 haziran 1988 tarihinde İ.Galip ARCAN’ ın 2 perdelik komedisini Söke KIZ MESLEK LİSESİ salonunda iki kez sergiledi. Oyunu Hüseyin AKKAYA yönetti. Dekor ve kostüm Behçet AYAYIN Işık ve Efekt M. Ali KARAYAĞIZ.

AMATÖRLÜK, PROFESYONELLİĞE DÖNMÜŞTÜ...

Amatörlükten çıkıp artık profesyonelce oyun sergileyen grup tiyatronun Söke’de kalıcı olabilmesi için ta başından beri savundukları düşünceyi hayata geçirmeyi istiyorlardı.. Söke’ye, içinde tiyatro salonunun da bulunduğu bir kültür sarayı veya kompleksi istiyorlardı. Zamanın Belediye Başkanı Mehmet SEMERCİ’ ye bu isteklerini gerekçeleri ile birlikte iletmelerine rağmen sonuç alamadılar. Bu olaya sıcak bakılmadı.. Birçok il ve ilçenin hem belediye hem şehir tiyatroları olmasına rağmen Söke’nin yoktu.
Maddi olanaksızlıklar ve çeşitli nedenlerle çalışmalarına ara veren Söke Hacı Halil Paşa Halk Kütüphanesi Tiyatrosu 1990 yılına kadar yine bir araya gelen ekip kütüphane çatısı altında Hüseyin AKKAYA yönetiminde tekrar çalışmalarına başladı. Erkan DOĞAN ‘ın CANAVAR SOFRASI adlı 2 perdelik müzikli oyununu hazırladı. 19 kişilik kadrosuyla Söke Kız Meslek Lisesi Salonunda 13 Nisan 2000 tarihinde adı geçen oyun sergilendi. Beğenildi.
Söke Kültür Sarayı’nı her oyunumuzda yineledik. Kimse dikkate almadı.. O zamanın Belediye Başkanı M. Beliğ AZBAZDAR’ a da ilettik.. İknaya çalıştık, yine olmadı. Ancak siyasetle ve oyla ilgilendiler.. Kültüre kulak asmadılar. Ama tarih hiç yanılmadı. Yanlış yapanı, hep mahkum etti ve siyaset sahnesinden sildi..
Söke Hacı Halil Paşa Halk Kütüphanesi Tiyatrosundan ayrılan bir grup ve dışardan katılan kişilerle birlikte Yılmaz ERDOĞAN’ ın KADINLIK BİZDE KALSIN adlı oyununu oynadılar.Oyunu Recep DİRİLEN yönetti. Bu oyunu iki kez seyirciye sundular.
Söke Hacı Halil Paşa Halk Kütüphanesi Tiyatrosu Erol AKSOY’ un 2 perdelik dramını Yönetmen Hüseyin AKKAYA yönetiminde hazırladı. Müziğini E.Güzin ERGUVAN’ ın Işık ve dekorunu Şükrü ATEŞ’ in efektini Cemalettin YEŞİLOVA’ nın yaptığı oyun, 19 Nisan 2001 tarihinde Söke Anadolu Kız Meslek Lisesi Salonunda seyirciye çıktı. Beğeniyle izlendi. Aynı oyun 06 Mayıs 2001 tarihinde Kuşadası Kütüphane Salonunda Kuşadalılara oynandı.
Kütüphane Tiyatrosu Savaş AYKLIÇ’ ın 2 perdelik Komedisi olan AH ŞU BÜYÜK LER adlı oyununu 7 Mart 2002 tarihinde Söke Kültür salonunda sergiledi. Yönetmenliğini Hüseyin AKKAYA müziği Ahmet YÜREKLİ Işık ve Efekti Şükrü ATEŞ yaptı. Çocuklara yönelik bir oyun olması nedeniyle, istek üzerine 29 Nisan – 5 Mayıs 2002 tarihinde Kız Meslek Lisesi Salonunda ve Söke Endüstri Meslek Lisesi Salonunda İlköğretim öğrencilerine oynadılar.
2003 yılı içerisinde Hüseyin AKKAYA yönetiminde bir grup öğretmen ve hacı Halil Paşa Halk Kütüphanesi Tiyatro grubundan öğrencilerin ortaklaşa hazırladıkları Aziz NESİN ‘in AZİZNAME’ si Mayıs 2003 içerisinde Söke Eğitim-Sen ve SES (Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası) adına Söke Belediyesi Kültür Salonunda sergilendi. Daha sonra bu grup Aziz NESİN’ in komedisini Kuşadası ve Didim’de sergiledi.
Söke’nin bir kültür kompleksine ihtiyacı vardır. İçerisinde resim atölyesi, konser ve tiyatro salonları, her türlü kültür etkinliğini sergileyecek bir yapılanmayı taşıyan bir saraya şiddetle ihtiyaç duymaktadır. Çünkü, ünlü Tiyatro Yönetmeni LORCA diyor ki; “Tiyatrosuna yardım etmeyen ve desteklemeyen bir ulus, henüz ölmemişse bile ölüm derecesinde hastadır, halkının dramını tarihsel ve toplumsal yürek vuruşunu duymayan ve ister kahkaha ile ister gözyaşıyla olsun, onun ruhunun ve görünümünün gerçek rengini yakalayamayan tiyatronun kendine tiyatro adını vermeye hakkı yoktur; artık o bir eğlence yeri yada “zaman öldürmek” denilen o korkunç şeyin yapıldığı, bir yer olmaktan başka bir şey olamaz.”
Çünkü tiyatro, bir hayat bilimidir. Kaynağını durmadan gelişerek ileri giden hayat olayından alır. Seyircisiz tiyatro ölüdür. Tiyatro seyircisine o anda yönelirken ona içinde bulunduğu dünyanın ve yaşamın gerçeklerini, doğrularını göstermekle, anlatmakla ve yorumlamakla görevlidir.
Tiyatro severler ve tiyatrocular örgütlenerek işlevlerini ve kültür sarayı olayını gerçekleştirmek için TİYATRO DERNEĞİ kurmuşlardır.Sermet Hanım iş hanı bitişiğindeki BAHRİ ÖZARSLAN İş hanının en üst katında Recep DİRİLEN’ in başkanlığında kurulan SÖKE TİYATRO DERNEĞİ ilk oyun olarak merhum Sökeli yazar Av.S. ZEKİ ÖZTU-RANLI’ nın BATAK GÖL ‘ nü seçmiştir. Tiyatronun yerleşebilmesi ve kurumlaşabilmesi için tiyatrocular her türlü çalışmayı yapacaklardır.
(KONUK YAZAR)