Sırtı Sağlam Eşek

Rivayet edilir ki ta zamanın behrinde
Ücra köşedeki bir Anadolu şehrinde

Tam bir insan evladı adil bir vali varmış
Valiyi herkes sever herkes saygı duyarmış

Güzün soğuk bir günde vali yolda giderken
İlçenin birisinden şehre avdet ederken

Birden yol kenarında uyuz bir eşek görmüş
Hâli permeperişan sanki gözü de körmüş

Açlıktan kemikleri tek tek sayılıyormuş
Sırtı hep yağır olmuş gönü soyuluyormuş

Anırıyormuş amma duyulmuyormuş sesi
Biraz daha zorlasa çıkacak son nefesi

Kılları toz içinde toprakta ağnamaktan
Dudakları yırtılmış hep diken çiğnemekten

Eşeğin bu hâline bakıp acımış vali
Sahibinde olmalı demiş bunun vebali

Emretmiş zaptiyeye derhal adam bulunsun
Yarın sabah erkenden huzuruma alınsın

Sabah adam gelince vali pek sert çıkışmış
Nutku tutulan adam bir köşeye sıkışmış

Bu emektar hayvana yaptıkların hak mıdır
Be hey vefasız herif sende vicdan yok mudur

Bu nankörlük değil mi diye hiddetlenerek
Köylüye çok şey demiş sesi şiddetlenerek

Belli bu eşek sana bütün yıl hizmet etmiş
İşlerine koşmaktan takatini tüketmiş

Palansız yük sarmışsın sırtını şelek vurmuş
Senin zulmün az gibi üstüne felek vurmuş

Yazın alacağını söke söke almışsın
Yemden kurtarmak için kışın seyip salmışsın

Yazık değil mi buna orta yerde kalacak
Eceliyle ölmezse kurtlara yem olacak

Şimdi sana emrimdir mutlaka uyacaksın
Bu eşeği götürüp ahıra koyacaksın

Her gün en az bir şinik arpası verilecek
Altı temiz tutulup tımarı görülecek

Zılgıtı yiyen köylü dönmüş gerisin geri
Bir bir yerine gelmiş valinin emirleri

Eşek arpa yedikçe şişip semiriyormuş
Zincirini koparıp ipi kemiriyormuş

Arpası bol gelince eşek azdıkça azmış
Benim diyen yiğitler yanına varamazmış

Kış geçip de bahara bırakınca yerini
Adam vurmak istemiş eşeğe semerini

Hazırlan Karakaçan işe gitme zamanı
Hak ettiğini göster arpa ile samanı

Semer vurmak ne mümkün hep çifte atıyormuş
Keyifle anırıyor işe zevk katıyormuş

Adam bakmış duruma olacak gibi değil
Ne yapsa eşek yola gelecek gibi değil

Ben biliyorum amma sana yapacağımı
Valinin dedikleri titretir bacağımı

Hey güzel Rabbim demiş göğe bakıp acıyla
Eşeğe mahkûm ettin beni devlet gücüyle

Nasıl izah edeyim akıllı var deli var
Eşeğin arkasında koskocaman vali var

Kapılınca arkamda devlet vardır hissine
Eşek kafa tutuyor kırk senelik issine

Ya Rabbi tek dileğim eşek bilsin yerini
Fitil fitil burnundan getir yediklerini

Kıyağa alıştıysa eşek eşek aklıyla
Haydi ayırsın devlet haksızları haklıyla

Bir tarafı kayırmak sayılırsa meziyet
Adalet terse döner mazlum eder eziyet

İfrat tefrit arası gidip geliniyor hep
Biraz düşünen bulur nedir bunlara sebep

Eşeklere matufken Şeyhî’nin Harname’si
Anlayana kitaptır Mülkî’nin her namesi

Aslan AVŞARBEY (Mülkî)
22.07.2023-Kocaeli

-/-

yağır : Derinin kanamalı nasırlaşması.
gön: Kalın deri.
ağnamak: Hayvanların toprakta yuvarlanması.
şelek: İple sırta bağlanan yük(Daha çok insan yükü)
seyip: Başı boş bırakmak.
şinik: 8 kg’lık tahıl ölçü birimi.
issi: Sahibi.