Şiirin Boyutları: 8.Yorum Boyutu:

8.Yorum Boyutu:

Her şairin kendine göre dış dünyayı algılaması ve yorumlaması vardır. Bu algılama ve yorumlama işine çeşitli etmenler karışır.
a.Şairin özgeçmişi,
b.Şairin şiir anlayışı,poetikası
c.Beslendiği kaynaklar, sevdiği şairler
d.Felsefesi,
e.Şiiri yazdığı andaki coğrafya,
f.Yazdığı yer; dergi, ortam,
g. Etki eden güçler…

Bütün bu nedenler, etmenler şairin şiiri ele alış biçimini etkileyecektir. Bir köylü sanatçı, bin kentli sanatçıdan daha farklı dil; daha farklı yaklaşımlar sergileyebilir. İleri eğitim görmüş bir şairin, benimsediği biçem, ilköğretim görmüş bir şairden farklı olması beklenebilir. Şairin yorumuna ve biçemine etki eden öğeler çok fazla sayıdadır. Ama mutlak olarak şu çeşit eğitimden geçen bir şairin belli bir düzen çevresinde şiir yazması öngörülemez.

Fakat şairin şiir anlayışına ve biçemine doğrudan etkili olan bir husus; yakın arkadaş çevresidir. Onlar şairi kendi zevkleri çevresinde yönlendirebilirler. Ama şair olgunlaştıkça, etkileneceği şairleri ve çevreleri kendi seçer. Kolay kolay etkilenemez bir duruma girer.

Şiir çoğu kez belli bir sosyopolitik bir çevre içinde oluşur. Çevrenin şiir anlayışları, doğrudan şairin şiir anlayışına etkili olur: İşte size üç şiir bu şiirlerin dönemlerini ve şiir anlayışlarını okuduktan sonra söyleyebilir misiniz?

1)
“Ayağın sakınarak basma aman sultânım
Dökülen mey kırılan şişe-î rîndân olsun.”

2)
“Gafil durma şaşkın bir gün ölürsün
Dünya sana baki değil ne fayda
Ettiğin işlere pişman olursun
Pişmanlığın ele girmez ne fayda “

3)
“Değişir rüzgarın yönü
Solar ansızın yapraklar;
Şaşırır yolunu denizde gemi
Boşuna bir liman arar;
Gülüşü bir yabancının
Çalmıştır senden sevdiğini;
İçinde biriken zehir
Sadece kendini öldürecektir;
Ölümdür yaşanan tek başına
Aşk iki kişiliktir.”

Bu üç şiiri okuyanlar, şiirin vezin şekli, ölçüsü, ayak şekli hakkında aşağı yukarı bir fikir ileri sürebilirler. Şairini tahmin edebilmek biraz daha ileri bir şiir bilgisi gerektirir. Birinci Beyit’in sahibi Nedim 18. yy Divan Edebiyatı şairlerindedir. İkinci şiir ise 16.yy yaşamış Halk Şairi Teslim Abdal’ındır. Üçüncü şiir ise günümüz şairlerinden Ataol Behramoğlu’nun eseridir. Görüldüğü gibi, şiirler çok kısa bir parçalarıyla bile, şairin çağına, tarzına, şiir anlayışına, konusuna kadar bir şeyler söylemektedir.

Ayrıca aynı çağda yaşamış şairler arasında bile, birbirinden farklı özellikler olabilir ve uzmanları bu özelliklerine bakarak bu şiirlerin hangi şairler tarafından yazıldıklarını rahatlıkla söyleyebilirler. Usta bir şair, çevresinden ve zamanından etkilense bile, yine de kendi öze biçem özelliklerini geliştirir. Bu özellikler şairin kendi dönem şairlerinden ayırt edilmesini sağlar. Her şairin kendi çağını yorumlaması farklıdır, anlayışı farklıdır, dolayısıyla kendi şiirini kurması farklı olacaktır.
Nasıl her kedinin renkleri birbirinden farklı ise, aynı çağda da yaşasalar şairlerin de şiir anlayışları, bunu yansıtma ve yorumlama biçimleri birbirinden farklı olacaktır. O bakımdan biz de kendimize en yakın gördüğümüz şairi severiz, onun şiirlerini beğeniriz, okuruz ve dostlarımıza sevdiğimiz şairin şiirlerini salık veririz.