...Şiir Tadında Söyleşi...Ümit Açığ

Öncelikle merhaba,
Aslında bu mesajı okuduğumda biraz şaşırdım. Ama sevindirici ve gerçekten cesaret verici bir uygulama. Bunu başlattığınız ve böyle ince düşündüğünüz için Su Gibi'ye teşekkür ederim.

Su Gibi grubuyla yine bir mesajla tanıştım. Gün geçtikçe ve zaman buldukça etkinliklere ve paylaşımlara katılmaya çalışıyorum.

Su Gibi_Etkilendiğiniz şair ve yazarlar oldu mu? varsa kimlerdir?
Ümit Açığ_
İnsanın doğası gereği etkilendiği yazar ve şairler mutlaka olur diye düşünüyorum. Dolayısıyla ben de etkilendim tabi ki. Nazım'ın memleket hasretinden, engin insan sevgisinden, Ahmed Arif'in kadife şiirlerinden, Orhan Veli'nin özlü söylemlerinden, Ümit Yaşar'dan etkilenmemek oldukça zor benim için.

Su Gibi_Şiir akımları, şiirde biçim, öz konusunda neler söylemek istersiniz?
Ümit Açığ_
Şiirdeki akımlar dünyanın seyrinden doğan doğal sonuçlardır diye düşünüyorum. Bu akımlar zaman ve yaşanan olayların tanıklığının hangi yerden yapılacağını tespit eden birer ayrıntıdırlar şiirde. Şiirde biçim içerikten önde olmamalı aksine özü sağlam tutabilmek ve anlatımı kolaylaştırmak için biçim gözardı edilmeli şiir yazarken..

Su Gibi_Niçin şiir yazıyorsunuz?
Ümit Açığ_
Şiir yazımının bir nedeni olamaz diye düşünüyorum en azından benimkisi nedensiz. Ama tabi ki şiir yazarken o şiirin bir amacı, iletmesi gereken bir mesajı olmalıdır bence.. Şiir yalnızca duyguların dışa vurum aracı değil ötesinde estetik,mantık,düşünce ve yaşanan dönemlere tanıklık gibi unsurların da içerisinde barındığı edebi bütünlüktür. Benim şiirim amaçsız da yazılsa ilk kelimesi amacını kendisi sunar bana.

Su Gibi_Türk Şiiri ve edebiyatının geleceğine ilişkin düşünceleriniz nelerdir?
Ümit Açığ_
Türkiye'de şiirin ve edebiyatın geleceği aslında pek aydınlık değil benim gözümde. Şair yazar ve hatta diğer sanat dalları da yeterince destek alamadıkları için Türkiye edebiyatı,sanatı karanlıkta bence. Ama tabi gelecekte kendilerini yoktan var eden kişilikler olacaktır nasıl ki Nazım kendini var ettiyse baskı ve engellerden..

Su Gibi_Şiirin yaşam felsefenize kattığı anlamlar nedir?
Ümit Açığ_
Çok daha derin ve aykırı bakıyorsunuz hayata. Hayat felsefeme yüzde yüz işlemiş aslında şiir ki; şiir felsefem olmuş hayatta. Hayat felsefeme kattığı anlam her şekilde farklı anlamlar aramak ve yaşanmışlığı sorgulamak diye özetleyebilirim.

Su Gibi_Şiirde gerçeklik ve soyutluk hakkında düşünceleriniz nedir?
Ümit Açığ_
Benim şiirdeki gerçeklilik hakkındaki düşüncem gerçeklilik olmadan şiirin anlamsız olacağıdır. Ne anlatırsanız anlatın gerçeklilik bunun temelinde yoksa anlatılan şey ve anlatılmak istenen şey havada kalabilir. Soyutluluk ise belki sözcüklerin kullanımından doğan bir estetiksel kavramdır şiirde. Yoksa şiirin özündeki soyutluluk insan yaşamının gayretsizliğinden başka bir şey olamaz.

Su Gibi_İnternetin şiirsel gelişime etkisi var mıdır?
Ümit Açığ_
Teknolojinin müthiş bir hızla ilerlediği çağımızda şiir de bundan nasibini almaktadır hem olumlu taraftan hem de olumsuzundan. Eğer internet olmasaydı bu kadar insan antoloji.com'da buluşup bu paylaşımları yapamayacaktı. Zaten şiiri paylaşmak gerek, internet bunu kolaylaştıran bir gereç. Paylaşım da şairi geliştiren bir eylem, dolayısıyla şiir gelişimine katkısı var. Bir de olumsuz tarafı var tabi, artık kitap denen nesnenin gereksinmesi azalıyor. Bu da edebiyat insanlarını zorda bırakan bir durum.

Su Gibi_Şiirde kelimelerin gücü hakkında düşünceleriniz?
Ümit Açığ_
Kelimelerin gücü şiirin gücüdür. Şiirde kelime diğer sanat dallarına nazaran biraz daha olgunlaştırılması gereken öğelerdendir. Zira şiirde bir kelimenin taşıdığı anlam o şiirin özü olabiliyor. Bazen tek bir kelime bile şiirin anlam ve içeriğini tam ters değiştirebilir. Bu sebeple şiirde kelime oldukça ince ve saydam bir ayrıntıdır.

Su Gibi_Şiirde duygu yoğunluğunu bütününe yansıtmayı nasıl başarabiliriz?
Ümit Açığ_
Şiirde duygu yoğunluğunu bütüne yansıtmak için öncelikle şiirin özüne sadık kalınması gerekir, yani şiirde bir bütünlük olmalı. Kelime seçimi de bu yoğunluğun sürerliğinde etkili olabilir. Ama daha mühimi ise şairin kendi iç dünyasını döktüğü andaki beyinsel faaliyetiyle kalbinin paralel olabilmesidir.

Su Gibi_Şiir kitap satışları neden yazım edebiyatına göre daha düşüktür, sizin yorumunuz nedir?
Ümit Açığ_
Teknoloji kitapların düşmanı oluverdi Türkiye'de. Şiir biçim itibariyle internette kolaylıkla yer edinmeye müsaittir. Genellikle kitap yerine internetten takip etme gereksiniminde insanlar. Kitap okuma alışkanlığı da oldukça düşük ülkemizde bu da bir etken tabi ki. Bir de sanırsam okullarımızda şiir yeterince sevdirilmiyor öğrencilere.

Su Gibi_Şiirlerde tematik çalışmaya önem veriyor musunuz?
Yoksa konular kendiliğinden mi oluşuyor ve tematik baktığınızda çalışmalarınıza seçimlerinizdeki yoğunlaşma hangi konulara?
Ümit Açığ_
Tematik çalışmaya önem veriyorum elbette. Temayı her zaman seçme şansım olmuyor; çünkü kalemi aldığımda ilk cümle gelmişse bir daha ya şiirin bittiği son noktada yada ortasında dünyaya dönüyorum. Bazen dediğim gibi konu kendiliğinden gelir bazen de konuyu seçiyorum öyle başlıyorum. Üzerinde durduğum konular savaş, yoksulluk, tarihi olaylar, açlık gibi toplumsal konular ve insanoğlunun içinde bulunabileceği her türlü duygu ve olaylardır. Tabiattan kopmak da insan tabiatına aykırı. O yüzden doğayı da şiire dökerim bazen..

Su Gibi_Zaman içinde değişime uğrayan dil yapımız için ne düşünüyor sunuz?
Ümit Açığ_
Bu durum kültürel yozlaşmanın bir göstergesi bence. Hep birilerine, bir başka kültüre özenip yaşam tarzını ona göre oluşturursan dil de bunda kaçınılmaz bir şekilde zarar görür tabi ki.

Su Gibi_Şiirde gelmek istediğiniz yer nedir?
Ümit Açığ_
Şiirin beni götürdüğü yer yeterli olur sanırsam..

Su Gibi_Sevdiğiniz bir şiiri bizimle paylaşır mısınız? ....
Ümit Açığ_

Beğendiğim bir çok şiir var ama şiir Nazım'da güzel en çok...

Yaşama Dair

Yaşamak şakaya gelmez,
büyük bir ciddiyetle yaşayacaksın
bir sincap gibi mesela,
yani, yaşamanın dışında ve ötesinde hiçbir şey beklemeden,
yani bütün işin gücün yaşamak olacak.
Yaşamayı ciddiye alacaksın,
yani o derecede, öylesine ki,
mesela, kolların bağlı arkadan, sırtın duvarda,
yahut kocaman gözlüklerin,
beyaz gömleğinle bir laboratuvarda
insanlar için ölebileceksin,
hem de yüzünü bile görmediğin insanlar için,
hem de hiç kimse seni buna zorlamamışken,
hem de en güzel en gerçek şeyin
yaşamak olduğunu bildiğin halde.
Yani, öylesine ciddiye alacaksın ki yaşamayı,
yetmişinde bile, mesela, zeytin dikeceksin,
hem de öyle çocuklara falan kalır diye değil,
ölmekten korktuğun halde ölüme inanmadığın için,
yaşamak yanı ağır bastığından.
1947
2
Diyelim ki, ağır ameliyatlık hastayız,
yani, beyaz masadan,
bir daha kalkmamak ihtimali de var.
Duymamak mümkün değilse de biraz erken gitmenin kederini
biz yine de güleceğiz anlatılan Bektaşi fıkrasına,
hava yağmurlu mu, diye bakacağız pencereden,
yahut da sabırsızlıkla bekleyeceğiz
en son ajans haberlerini.
Diyelim ki, dövüşülmeye deşer bir şeyler için,
diyelim ki, cephedeyiz.
Daha orda ilk hücumda, daha o gün
yüzükoyun kapaklanıp ölmek de mümkün.
Tuhaf bir hınçla bileceğiz bunu,
fakat yine de çıldırasıya merak edeceğiz
belki yıllarca sürecek olan savaşın sonunu.
Diyelim ki hapisteyiz,
yaşımız da elliye yakın,
daha da on sekiz sene olsun açılmasına demir kapının.
Yine de dışarıyla birlikte yaşayacağız,
insanları, hayvanları, kavgası ve rüzgarıyla
yani, duvarın ardındaki dışarıyla.
Yani, nasıl ve nerede olursak olalım
hiç ölünmeyecekmiş gibi yaşanacak...
1948
3
Bu dünya soğuyacak,
yıldızların arasında bir yıldız,
hem de en ufacıklarından,
mavi kadifede bir yaldız zerresi yani,
yani bu koskocaman dünyamız.
Bu dünya soğuyacak günün birinde,
hatta bir buz yığını
yahut ölü bir bulut gibi de değil,
boş bir ceviz gibi yuvarlanacak
zifiri karanlıkta uçsuz bucaksız.
Şimdiden çekilecek acısı bunun,
duyulacak mahzunluğu şimdiden.
Böylesine sevilecek bu dünya
'Yaşadım' diyebilmen için...

Nazım HİKMET