...Şiir Tadında Söyleşi...Turan Orak

Su Gibi_Sizi tanıyoruz ama yinede bizlere kısaca yaşam hikayenizi anlatır mısınız?
Turan Orak_
Kalabalık bir ailenin 4. ferdi olarak, 1961 senesinde Batman'da dünyaya geldim. İlk, orta ve lise tahsilimi doğduğum yer olan Batman'da okuyup, memuriyete başladığım ilk yıllarda, Anadolu Üniversitesi Muhasebe Finansman bölümünden ön lisans alarak eğitimi tamamladım. Evli ve ikisi kız altı çocuk babasıyım ve halen Batman'da ikametimi sürdürmekteyim...

Su Gibi_Şiir yolculuğunuz nasıl başladı?
Turan Orak_
Şiir yolculuğum; bütün duygu insanlarının olduğu gibi, çocukluk yıllarıma dayanır. İlk şiirlerimi ortaokul sıralarında yazdım. Ama aradan geçen uzun yıllar boyunca yazdığım şiirleri nasıl kaybettiğime hâlâ hayıflanmaktayım.

2003 senesinde bir arkadaşımın tavsiyesi ile www.antoloji.com Şiir ve Edebiyat portalı ile tanıştım ve o günden sonra düzenli olarak şiir yazmaya ve yayınlamaya başladım. Yazdığım şiirlerin bir kısmı çeşitli antolojilerde ve dergilerde yayınlandı.

Su Gibi_Etkilendiğiniz şair ve yazarlar oldu mu? varsa kimlerdir?
Turan Orak_
Bir şair ne derece yetenekli olursa olsun, düşünce ufkunu önemli eserler ve güçlü kalemlerin verdikleriyle genişletmedikçe duygu dünyasında yetersiz kalır. Tabi ki, her okur gibi ben de çeşitli yerli ve yabancı şairlerin fazlasıyla etkisi altında kaldım. Bunları tek tek burada zikretmem uzun sürer. Ben bunların hepsini cennetten gelen güller olarak koklar ve verdikleri haz ve hoşluk ile, kendime çıkar sağlamaya çalışırım. Ancak hiçbir üstada kalmadan elde ettiğim bilgiler ile kendi çizgimi oluşturup, bütünüyle kendi şiirlerime yöneliyorum. 12-13 yaşlarından bu yana şiirin etkisi altındayım ve bu etki her zaman bende bir sonsuzluk etkisi yaratmaktadır. Siz de bilirsiniz ki şiir; kişinin içindeki yalnızlıkları, acıları, mutlulukları, kısacası her türlü duyguları kelimelerle haykırma sanatıdır. İşte içimdeki bu sonsuzluk ile, duygularımın ateşini uzun süre okuduğum şairlerin ve ozanların mısralarıyla söndürmeye çalıştım/çalışıyorum. Ancak, hiç bir zaman içimdeki yangın sönmedi ve sönmeye de benzememektedir. Bu nedenle yazdıklarımla da bu yangına nehirler akıtmaktayım. Belki de her şairin yaptığı gibi; yazarken, zihnimin egemenliğinden kurtulmaya çalışmaktayım. Bu yolla kendi iç sesimi ele geçirip ”İşte bu benim şiirim! ” diyebile diyeceğim başka bir sezginin açık kollarına bırakıyorum kendimi.

Su Gibi_Şiir akımları, şiirde biçim, öz konusunda neler söylemek istersiniz?
Turan Orak_
Şiir; belli bir düşünsel yaklaşım üzerinden sosyal, siyasi ve psikolojik temaları işlediğine göre, hangi akımlardan etkilendiğim yada akımlara niye direnmeye çalıştığım önemli değildir. Duygularımın ve düşüncelerimin etkisi olacak ki; şiirlerimin genelinde bir varlık, bir mekân, bir atmosfer vardır. İnsanın düşünce tarzı, olayları ve duyguları kabullenme veya reddetme biçimleri, yaşamı karşılama alışkanlıklarım şiirlerime yansıyor. Eğer şiirde kendime özgü bir tarzım varsa, aktarmayı doğru yapabilmişim demektir.
Şiirlerimde basit ve sade bir görünüm, ancak önde; dikkat çekici, kolay anlaşılır, akıcı, düz, hatta göze çarpan apaçık bir ifade, arka planda ise; sezdirilmek istenen bir tasarım, bir iddia, bir işaret, bir ihtilâl, bir meydan okuma, duygu, güzellik, hoşluk, fakat olabildiğince gerçek. İki türlü okuma, iki farklı bakış açısı ancak tamamlayıcı sonuç olsun istiyorum. Eğer arkada gizlediğim çok yıkıcı bir ifade veya duygu var ise; zamanı dönüştürme çabası, isyan çağrısı ya da başka türden bir hareketi haykırmaktayım. Şiiri, bu çabayı biçimlendirip çarpıcı kılmaya çalışıyor, okuyucuya okutmaya ısrar ediyorum. Çünkü istediğim, okur üzerinde bir sinmişlik değil, yazdıklarımla duygularını şaha kaldırmaktır.

Su Gibi_Niçin şiir yazıyorsunuz?
Turan Orak_
Yukarıda da dediğim gibi, içimdeki yalnızlıkları, acıları, mutlulukları, kısacası her türlü duygularımı kelimelerle haykırmak suretiyle, iç sesimi okuyucuya yansıtarak içimdeki yangınlara nehirleri yönlendirmektir.

Su Gibi_Türk Şiiri ve edebiyatının geleceğine ilişkin düşünceleriniz nelerdir?
Turan Orak_
İnternetin yaşamımıza girmesiyle, her eline kalem alıp şiir yazdıklarını ve bunların arttığını görmekteyiz. Bu nedenle heyecan yaratmaktan uzak ve çok bildik olmaya başladı şiir. Fazlasıyla tanıdık ve tekdüze. Bu nedenle edebiyat dünyası, zengin bir laboratuara döndü (daha önce hiç olmadığı kadar) .

Ayrıca; şiirde farklı ayrımlara gidilecek yakında bence. Şair gruplaşmaları, yakınlaşmaları ve giderek benzeşmeleri bunun sinyalini veriyor. Tekdüze, tek konu şiirler, tek renk şairler dönemine giriyoruz sanırım. Özsuyundan uzaklaşan, bütünlenemeyen, sindirilemeyen edebiyat ve şiir yılları bekliyor bizleri. Özüne mi döner, kendine mi gelir bilemem ama, bu çokluk ve tek renk olma durumu hiç hoşuma gitmiyor.

Su Gibi_Şiirin yaşam felsefenize kattığı anlamlar nedir
Turan Orak_
Şiirin yaşam felsefeme kattığı en önemli şey benliğim, saygınlığıdır. Yani, yazdıklarımı orta yere sererek varlığımın saygınlığını görüyorum okuyucuların soluklarında. Gözlerinde kendimi görüyorum ve gözlerindeki benliğime olan saygınlığı yansıtabiliyorum bakışlarıma.

Su Gibi_Şiirde gerçeklik ve soyutluk hakkında düşünceleriniz nedir?
Turan Orak_
Bu soruya şu cevabı verebilirim kısaca. Şiirde gerçeklik her zaman ön planda tutulmalı. Ama her zaman gerçekçi olunmaz, zaman zaman soyut kavramların da şiirde işlenmesi taraftarıyım.

Su Gibi_İnternetin şiirsel gelişime etkisi var mıdır?
Turan Orak_
İnternetin olumlu etkisi elbette inkâr edilemez bir gerçekliktir. Ancak kitap okumaya büyük darbe vurmaktadır. Kitabımızı alıp yatağımıza uzanarak okumak kadar, kitap kokusunu almak kadar tat vermemektedir. Olumlu yönlerinden en önemlisi ise, daha kolay erişebilme ve daha fazla ve ucuz okuma şansı yaratmasıdır. Bu yolla şiirden daha fazla yarar sağlamamıza etken olmaktadır.

Su Gibi_Şiirde kelimelerin gücü hakkında düşünceleriniz?
Turan Orak_
Duygularımızın ifade edilişinin, iç sesimizin yankılanmasının, açıkça söyleyemediklerimizin, değişik renklere bürünüp, değişik melodiler ile dizeleşmelerinin, şiirin tılsımlı gücü ile bütünleşmesini sağlayan tınılar olarak görmekteyim kelimeleri.

Su Gibi_Şiirde duygu yoğunluğunu bütününe yansıtmayı nasıl başarabiliriz?
Turan Orak_
Bu soru sadece şiir için değil, tüm sanat dalları için de aynı şekilde cevaplandırılabilir. Sanatçı; ilgili olduğu alana endeksli olarak, yaşadıklarının etkisiyle kapıldığı duygu yoğunluğunu, sahip olduğu bilgi ve birikimleri ile birleştirerek yaratacağı eserini oluşturmalı.

Su Gibi_Şiir kitap satışları neden yazım edebiyatına göre daha düşüktür, sizin yorumunuz nedir?
Turan Orak_
Ülkemizde okuma alışkanlığının düşük oranlarda olmasından ve son dönemde internetin de hayatımıza yerleşmesiyle matbua eserlere zaten çok az olan rağbetin en aza inmiş durumda olduğunu hepimiz biliyoruz. Bu sorunun çocuk-aile eğitimi ile ilgili olduğunu düşünmekteyim. Çözümünün de bu yolla çözüleceğine inanmaktayım.

Su Gibi_Şiirlerde tematik çalışmaya önem veriyor musunuz?
Yoksa konular kendiliğinden mi oluşuyor ve tematik baktığınızda çalışmalarınıza seçimlerinizdeki yoğunlaşma hangi konulara?
Turan Orak_
Şiirlerimi kimi zaman belli bir konu üzerine inşa ederim, kimi zaman da, gelen ilhamın ruhumda yarattığı fırtınalar, yangınlar ile kaleme alırım. Kimi görüşlere göre, ''belli bir tema üzerine şiir yazılması doğru değildir.'' dense bile, geçmişte ve günümüzde belli temalar üzerine üst seviyede şiirlerin yazıldığını görmekteyiz. (Örneğin; Mehmet Akif'in İSTİKLAL MARŞI) .

Su Gibi_Zaman içinde değişime uğrayan dil yapımız için ne düşünüyor sunuz?
Turan Orak_
Başka dillerin etkisi altında, günden güne değişime uğrayan dilimizin gelecekteki halini görmek istemem açıkçası. Geçmişte dilimize yerleşen Arapça, Farsça kelimelerden kurtulalım derken, günümüzde batı kaynaklı kelimelerin de etkisine uğramış olduğunu görmekteyiz. Yarın ise ne olacağını bilmiyorum ama bu konuya karamsar bir pencereden bakıyorum maalesef. Ama yine de çözümün yazarlarda olduğunu, yazarların, bu konuya hassas bir yaklaşım göstererek, eserlerinde öz Türkçe kökenli kelimeleri itinayla kullanmaları gerekmektedir.

Su Gibi_Şiirde gelmek istediğiniz yer nedir?
Turan Orak_
Şiirde; zirvenin olmadığını, zirve sanılan bazı erişimlerin aslında yeni zirvelere açılan birer açılım olduğuna inanmaktayım. Bu nedenle hedef olarak belirlediğim bir yer yoktur, olamaz da. Düşmüş olduğum şiirsel yolculuk, halktan biri olduğumu düşünerek; kendime, özüme olan yolculuktur sadece.

Su Gibi_Sevdiğiniz bir şiiri bizimle paylaşır mısınız? ....
Turan Orak_
Şairin şiirleri öz evlâtları gibidir. Bu nedenle ayırım yapmak çok zordur. Ama konu olarak, biz insanların vahşi yanımızı özüm ile birleştirdiğim ''BEN MİYİM? '' adlı şiirimi buraya eklemek istiyorum...

* * * Ben Miyim? * * *

Mecnuna yurt olmuş vahasız çöller
De bana ey ruhum yoksa ben miyim
Çıkmaza uzanan menzilsiz yollar
Firakı getiren sapa yön müyüm

Ben miyim semâdan düşen yıldırım
Söyle bana söyle nedir bu çakış
Dertlinin gezdiği tenha kaldırım
Ben miyim ey ruhum neden bu yakış

Ben miyim gözlerden düşen gözyaşı
Acıyı yaşatan kalbe düşen nâr
Öküz boynuzuna benzeyen başı
Dalı gövdesinden ayıran rüzgâr

Ben miyim beklenen ruhsatsız nefes
Boğazı kitleyen düğüm ben miyim
Bedenden ayrılan o nihai ses
Yaşamı bitiren boğum ben miyim

Ben miyim silahta o parmak izi
Kuytu köşelerden hunharca bakan
Karanlıkta gezen yaşam hırsızı
Çatılmış kaşlardan canilik akan

Ben ki bir hamalım emanet cana
Ben ki bir çukura girmeye mahkûm
Kalın toprak kapı kapanıp bana
Nûr yerine göze dolacaktır kum! ...

(11 HAZIRAN 2006 - BATMAN)

Turan Orak