...Şiir Tadında Söyleşi...Mehmet Gıyasi ...

Su Gibi_Sizi tanıyoruz ama yinede bizlere kısaca yaşam hikayenizi anlatır mısınız?
Mehmet Gıyasi Aydemir_
Ekim 1955’te Isparta’ya bağlı Keçiborlu-Kılıç köyünde Köy Enstitüsü mezunu bir baba ve öğrencisi bir annenin dördüncü çocukları olarak doğmuşum,ilk ve orta okulu köyüm ve ilçemde bitirdim. Lise yıllarım Adana’da yatılı geçti. 1977’de Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesini bitirdim. 8 yıl kadar devlet memurluğu yaptıktan sonra 1986’da dayanamadım, istifa edip özel tohumculuk firmalarında üretim uzmanı ve yönetici olarak çalıştım. 2005’te sağlık nedenleriyle iki yıllık bir kovalamacanın sonunda emekli oldum. Halen Adana’da yaşıyorum. Evliyim ve biri artık yaşamayan üç çocuk babasıyım. İhtilaller, halen tanık olduğumuz ve dindiremediğimiz acılar, kardeş eliyle ölümler, yitip giden gepegenç yaşamlar, mahpuslarda tüketilmiş ömürler gördüm pek çoğumuz gibi.

Su Gibi_Şiir yolculuğunuz nasıl başladı?
Mehmet Gıyasi Aydemir_
Babamın öğretmen oluşundan kaynaklansa gerek, henüz okula başlamadığım dönemde Ulusal Bayramlarda ve 10 Kasım’larda ezberleyerek başladığım bir yolculuk şiir. Behçet Kemal Çağlar’ın Nöbetçi Millet ve Arif Nihat Asya’nın Bayrak şiirleri ilklerim. Provalarda bağırmaktan sesim kısıldığı, okumam gereken günde okuyamadığım için çok ağladığımı hatırlıyorum. Sonra denemeler, öğrencilik yıllarımda katıldığım okuma-yazma yarışmaları. Dünya telaşı içinde uzun aralıklarla uzak kaldığım oldu şiirden, okumaktan hiç vazgeçmedim.

Su Gibi_Etkilendiğiniz şair ve yazarlar oldu mu? varsa kimlerdir?
Mehmet Gıyasi Aydemir_
Hemen her şair gibi pek çok yazar ve şair etkilemiştir beni de. Mahmut Makal’dan Fakir Baykurt’a, Orhan Kemal’den Yaşar Kemal’e, Nazım’dan Attila İlhan’a, Orhan Veli’den Cemal Süreya’ya, Karacaoğlan’dan Yunus’a.. Sonuçta kendim olabilmektir varılacak yer.

Su Gibi_Şiir akımları, şiirde biçim, öz konusunda neler söylemek istersiniz?
Mehmet Gıyasi Aydemir_
Ben şiirde de yaşamda da –izmleri çok bilip çok analiz edemem, biçimselliği ve sunuluşunu da çok umursamam. Okuduğumda almam gerekeni, yaşamam gerekeni, hissetmem gerekeni bulduysam gerisi boş gelir. Mesleğim edebi yorumlar yapmama elvermiyor, işi ustalarına bırakmayı uygun buluyorum. Bazılarımız sunuş olarak değerlendirse de ben eskilerin deyişiyle zarfa değil mazrufa bakmayı yeğliyorum.

Su Gibi_Niçin şiir yazıyorsunuz?
Mehmet Gıyasi Aydemir_
Öncelikle şair bir millet olduğumuz için desem yalan olur. Ben hevesle başladım şiir yazmaya. Sonra yüreğimle, kendimle gizlice söyleşmek alışkanlık oldu. Öğrenciliği gurbette, iş hayatı arazide-tarlalarda geçmiş biri olarak çoğu zaman yalnız oldum. Sanırım bu zorunlu yalnızlıkların payı büyük. Yazarak rahatlama, gizli söyleşiler zaman içinde paylaşmaya, çoğalmaya dönüştü.. Kişisel ve toplumsal özeleştiri, içsel hesaplaşmalar, yaşadığımız tuhaflıklar, acılarımız, coşkularımız, sevdalarımız. Yaşama, insana ve dünyaya dair ne varsa şiir yazmak için yeterli neden oluyor kanımca.

Su Gibi_Türk Şiiri ve edebiyatının geleceğine ilişkin düşünceleriniz nelerdir?
Mehmet Gıyasi Aydemir_
Değişmeyen tek şey değişmek söyleminden yola çıkarsak, dünden bugüne edebiyatımızda alınan yol oldukça göz kamaştırıcı. Belli konularda tekrarlardan öteye geçti pek çok yazar ve şairimiz. Eserleriyle uluslararası saygınlık kazanmış, ödüllendirilmiş insanlarımız var. Az okuyan bir toplum olma özelliğimizi alt ettiğimizde yazanlarımız da okuyanlarımız da daha mutlu olacaktır diye düşünüyorum ve büyük umutlar taşıyorum bu konuda.

Su Gibi_Şiirin yaşam felsefenize kattığı anlamlar nedir?
Mehmet Gıyasi Aydemir_
Her şeye rağmen devam ederken; özel anlamlar yüklenmiş, farkına varılan, hissedilen, paylaşılan bir yaşam sürmemde payı çok büyüktür şiirin. Özel çevremde klasik deyişle ince ruhlu-sınırı ve tarifi nasıl ve nerede bitiyor bilmiyorum- olmak, ayrıntılarda kaybolmadan ama göz ardı etmeden yaşamak şiirin bana eklediklerinden diye düşünüyorum.Bireysel ve toplumsal duyarlılıkların mayası gibi geliyor bana şiir.

Su Gibi_Şiirde gerçeklik ve soyutluk hakkında düşünceleriniz nedir?
Mehmet Gıyasi Aydemir_
Nerede, neden, nasıl, ne zaman vb gibi soruların yanıtlarına göre değişen düşünceler. İç içe. Bir lokma ekmek gerçek, bir küçücük dua dilimizde gerçek. Sevmek, inanmak, güvenmek. Acılarımız, ağıtlarımız.. Gözyaşlarıyız.. daha fazlası.. Gerçek olmalı yaşam ki kendisi başlı başına şiir... Güzellikler, iyilikler gerçek olmalı.. Fayda gerçek olmalı. Soyutluklar istismara açık gibi gelmiştir bana hep. O kadarcık hata kadı kızının kızlığını hep zan altında bırakmıştır benim gözümde. Hoşgörü sınırlı olmalı örneğin ve parmağını yalamamalı bal tutan. Erdemler gerçek olmalı. Şiirde gerçekleşmezse nerde gerçeğe döner güzel duygular.

Su Gibi_İnternetin şiirsel gelişime etkisi var mıdır?
Mehmet Gıyasi Aydemir_
İnternet artık yadsınamaz bir gerçeklik günümüzde. Kanımca insanların paylaşımlarının kolaylaşması, daha çok insana ulaşılması,iletişim hızı, daha çok okunup daha çok yorumlanması anlamında şiire katkı sağlar diye düşünüyorum. Antolojideki geçmişim 9 ayla sınırlı. Bir dostumun önerisiyle antolojiye üye olduktan sonra kenarda köşede kalmış şiirlerimi toparlamaya, gözden-gönülden geçirmeye başladım. Bu arada bir şiir kitabı baskıya verdim. İnternet olmasaydı şiir kitabım olmayacaktı belki de.

Su Gibi_Şiirde kelimelerin gücü hakkında düşünceleriniz?
Mehmet Gıyasi Aydemir_
Tartışılmaz. Yerinde, zamanında iliştirilmiş tek kelime anlamları alt-üst edebilmekte. Bazen tek kelimeye kocaman bir anlam yerleştirilebilmekte ve okuyucuyu can evinden vurabilmekte. Ahmed Arif’in “afat” sevdim deyişini düşünsenize..

Su Gibi_Şiirde duygu yoğunluğunu bütününe yansıtmayı nasıl başarabiliriz?
Mehmet Gıyasi Aydemir_
Bu benim için çok zor bir soru. Kelimelerin yüklediği yoğunluk ivmesini aynı düzeyde sürdürmek tema ve kurguyla da yakından ilişkili sanırım ve ustalık bu noktada kendini gösteriyor. Seçilen kelimeler, yüklenen eylem ve anlam.. Özel bir sırrı var mıdır bilemiyorum ama bunu başarabilenlere hep gıpta etmişimdir.

Su Gibi_Şiir kitap satışları neden yazım edebiyatına göre daha düşüktür, sizin yorumunuz nedir?
Mehmet Gıyasi Aydemir_
Genelde şiir kitapları şair açısından ticari kaygılar taşır mı, yanıtını bilmiyorum. Bu günlerde benim kitabım da baskıda. Kendi adıma satılıp satılmayacağı konusunda fikir yürütmüş değilim.. Çok şiir kitabı alan bir okur olarak baktığımda, meraklısı kavramı öne çıkıyor. Ancak okuma özürlü bir toplum olduğumuz gerçeğiyle yaklaşırsak olağan karşılıyorum. Çevremde pek çok insan güzel bir şarkı yada türkünün filanca şairin şiirinden bestelendiğini sorgulamıyor. İnsanımızın büyük çoğunluğu an’ı yaşayıp tüketiyor. Sohbetlerimize konu edildiğinde evine ekmek götüremeyen insanın şiir kitabı almayacağı gibi bir olgu konuluyor önümüze.. Bir başka açıdan baktığımda, satmaktan almaya fırsat kalmıyordur belki?

Su Gibi_Şiirlerde tematik çalışmaya önem veriyor musunuz?
Yoksa konular kendiliğinden mi oluşuyor ve
tematik baktığınızda çalışmalarınıza seçimlerinizdeki yoğunlaşma hangi konulara?
Mehmet Gıyasi Aydemir_
Dönemlere ve yaşamdan bize kalanlara göre değişiyor. İçinizde biriktirdiklerinize. Son dönemlerde en çok ülkem ve insan geliyor kalemimin ucuna. Zulümler, ölümler, ulusal birliğimizi yaralayanlar..

Su Gibi_Zaman içinde değişime uğrayan dil yapımız için ne düşünüyorsunuz?
Mehmet Gıyasi Aydemir_
Dilimiz. En çok sızlayan yerlerimden biri. Türkçe çok güzel bir dil. Bunu klişe olarak söylemiyorum. İşim gereği defalarca yurt dışına çıktım, farklı ülkelerde 6 aya varan sürelerde yaşadım. Türkçe’nin mantığına, kelime hazinesine maalesef darbe üstüne darbe vurulmuş yüzyıllardır. Selçuklu’ da bilim dili Arapça, Osmanlıca’da Farsça ve Arapça istilasından sonra batı dillerinin ağırlaşan gölgesi var ve nihayet Büyük Atatürk’ün çabalarına rağmen olması gerektiği gibi derlenip toparlanamamış pek çok eksiğimiz var. Doğduğum yörede gündelik yaşamda kullanıla gelen pek çok kelimeyi sözlüklerde bulamıyorum. Türkçe bilim dili olmaz diyenlere de bilimi Türkiye’ye taşıyanların kolaycılığa kaçıp dilimizden karşılıklarını yerine koyamadıkları için bir vebal yüklüyorum. Oktay Sinanoğlu’nu bu noktada saygıyla anıyorum, artık restoranlarda ne alırsınız diye soruluyor, ne yer ne içersiniz diye değil ne yazık ki ve kuşaklarımız arasında dil bakımından kavram, eylem, yüklem farklılıkları iç acıtıyor. Çevremizde işyerlerinin adlarına, levhalarına bakmak yeterli bu acıyı duymak için. I love you tezahüratlarıyla yaşıyoruz ve ben bundan endişeyle karışık büyük üzüntü duyuyorum.

Su Gibi_Şiirde gelmek istediğiniz yer nedir?
Mehmet Gıyasi Aydemir_
Varılacak bir yer var mıdır bilmiyorum-hani şöhret olmak, şiirden para kazanmak vs gibi beni pek bağlamayan yanını atarsak-, kendi adıma çocuklarıma ve okurlarıma yaşamımda edindiğim bilgi-birikim ve duygu yükümün aktarılabilecek, miras bırakılabilecek ve onlara yarar sağlayacak kısmını iletmek,paylaşmak yeterli sanıyorum. Şiirlerimden seçkiler yaparak kitaba dönüştürmenin; kendimi doğduğum köye, aileme, yurduma borçlu hissettiğim ve bu anlamda bir parça ödeşebilmek duygusundan kaynaklandığını söyleyebilirim.(reklam olarak algılamayın lütfen? ;) Ancak burada durayım demek olası değil.Bir sonraki şiir bir öncekinden daha güzel ve faydalı olmalı kendimle yarışımda.Yürümeye devam gidebileceğim yere kadar.

Su Gibi_Sevdiğiniz bir şiiri bizimle paylaşır mısınız? ....
Mehmet Gıyasi Aydemir_
Kitabıma adını veren şiirimden bir bölüm paylaşmak istiyorum.Söyleşi için Su Gibi grubuna ve okuyanlara teşekkür ediyorum.Sevgi ve saygılar.

Ay Su Dengi Mavi..Of! (XIII)

-çocuklarıma-

dinleyin çocuklarım
dinleyin oğullarım dinleyin kızlarım
dinleyin soyumun ve kavgamın
soyadımdaki mirasçıları
devredilecek şimdi gün size

biz saraylı değiliz
vezir-vüzera /ağa-paşa /şeyh-ruhban değiliz
biz öşür ödeyenlerdeniz
biz cephelere sürülen ve cephelerde ölenlerdeniz
Demirci Osman Efe büyük dedeniz
soysuz avda /kendisi sağ kalan /babasız dönmüş cepheden
almış payını gırtlağına kadar Düyun-u Umumiye’ den
Süleyman Öğretmen dedeniz
harmandan okula uçan kartalım
köy enstitülü sayısı azalmışlardan
at sırtından sabandan balyozdan baltadan
bisiklete otomobile uçağa frezelere
şalvardan pantolona elifbadan abc ye
bilgisayara uzanmışlarından çağın

nasıl taşıdılarsa nasıl direndilerse
ve nasıl devrettilerse bize
şimdi size düşen
bayrağı almak bizden
ve tam bağımsız Türkiye’nin yolunda yürümek
daha siz doğmadan omzunuza yüklenen borcu faiziyle ödemek
-bilin ki bağımsız ülke borçsuz gerek-
kurtarmak halkın ve ülkenin yakasını tefecinin elinden
söküp atmak sırtından sakırgasını
kovalamak her yanından leş kargasını
başı dik alnı açık “fikri hür vicdanı hür”
yaşamak sonsuza dek
yaşamak “yurtta sulh cihanda sulh” ilkesiyle
bu bayrak altında bağımsız ve özgür

biliyorum yol çetin yol mayınlı yol tuzak dolu
tükenmedi Ali Kemal’lerin/ Damat Ferit’lerin soyu
tükenmeyecektir elbet soyu da Mustafa Kemal’lerin

nasıl dokumuşsa Osman türkülerini/ çocukların geleceğine günü
nasıl ağartmışsa Nevzat bağlamanın telinde böceğin-kuşun düşünü
nasıl bulmuşsa Memet toprakla tohumun sırrını çoğaltıp ürününü
öyle taşımak bayrağı

biz geldik-gidiyoruz
döşümüzde hançer yaramızda tuz/ yapamadıklarımız/
tek varımız /siz çocuklarımız/ yurdumuz
ve sizde yaşayan umudumuz /bağımsızlığımız/
ellerinizde büyüyecek aydınlığımız

bozacaktır oynanan oyunu zor
gençliğim umudum yediverenim yüceden
vurduğunda dizini yere zeybeğinde
el ele “BİZ” olup her bir heceden
halayında barında horonunda semahında halkımın

doğmayan gün olmuş mu ki geceden
ay su dengi mavi.. of!

MGA