Şiir Nasıl Okunur Şiiri - Samet Koman

ŞİİRİN OKUNMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

Bilinen okuma şekil, usul ve kıstaslarına ek olarak, şiir okunurken şunlara da dikkat
edilmelidir:

1. Şiiri bir bütün olarak mısralar ve kıtalar biri birinin devamı olacak şekilde bir bütünmüşcesine ve biri birine bağlanarak yekpare okunmalıdır.

2. Varsa, şiirin yaşattığı olayın ruh hali ve duygusu katılarak şiir baştan sona bu ruh hali ve duygu atmosferi ile okunur
.
3. Şiir okunurken okuyucunun kendini ortaya koyup şiiri yazan kişinin şiirde geçen ruhunu hissederek şiiri ona göre okuması önemlidir.

4. Kelimelerin çalıştığı, desteklediği sözcük ayrı ve etkili okunur.

5. Şiirdeki kelime ve ifadelere şiirde yaşatılan olayın duygusu yüklenerek okunur.(Mahcubiyet, kaybetmişlik, boşluk, sevinç, üzüntü, ağlayış, bekleyiş, özlem... bu tür kelimeler yorumlanır ve duygusuna göre okunur)

6. Şiirde yoğunlaşma veya derinleşmeyi sağlayan kelimenin önemi artırılarak ve gerekliyse dramatize edilerek, ilgili sözcüğe yoğunlaşılarak okunur.

7. Şiirdeki önemli kelimeleri okurken: Neyi ifade ediyorsa ya da aslında ne işe yarıyorsa onu canlandıracak , onu çağrıştıracak, onun bir parçasını yansıtacak ses ve tonlama ile okunur.

8. Bir düşünce içeren ya da bir düşünceyi işaret eden sözcükten sonra biraz durulur akabinde uzatılarak okunur. Bu okuma şeklinde, düşünce yorumuyla ifade edilerek okunur.

9. Mısralardaki uygun kelimeler, kelime içinde iniş, çıkış yapılarak, sertlik- kararlılık katılarak, vurgusuna, hızına, yansımasına... duygusuna önem vererek okunur.

10. Kelimenin kökünden köke eklenmiş yardımcı hecelerine geçerken ses kaynaşması, vurgu, nefes gb şiirde dikkat edilen unsurlara dikkat edilerek deyişleri, kaynaşmaları, devamlılığı kullanarak doğallığı yakalayarak okumalıyız.

11. Heceleri bağlayan veya kaynaştıran sesli bir harf varsa etkili bir şekilde harfi bırakarak okurken ardından gelen hece ya da hecelere bağlayarak okuyabiliriz.

12. Bazı kelimeler sektirir gb zıplar gb okunur(ekli hecelerine ayrı ayrı değinilerek) okunur. (Örnek: Yerine göre uygunsa şu sözcükler Mevsim-ler-den, Leylak-lar-la, gü-lü-yor-dun gb okunur.)

13. Kelime gurupları kendi içlerinde bütüncül bir yapının kısımları olarak ele alınıp, anlamsal olarak birleştirilip birmişçesine okunur. Bu gurup kelimelerin sonu diğer gurup kelimelerin sonu ile senkronize olarak aynı şekilde uzatılıp okunabilir.

14. Şiir, şiirde yaşatılanların yaşadığı ortamın kültürünü ve özelliklerini taşıyacak şekilde okunmalıdır.

Kaynak:Samet Koman