Sevg-i Aliyesi Şiiri - Efe Yildirim

Bu dizelerde şair, aşk, kayıp, matem ve evrensel bir teslimiyet üzerine felsefi ve mistik bir dil kullanıyor. Osmanlıca ve Arapça kökenli kelimelerin derin anlamlar taşıması şiirin etkisini artırıyor. Dizelerin Açıklaması: 1. “Matemin sakıb-ı küdreti ekseriyetine müddet,” • “Matem”: Yas, keder. • “Sakıb”: Sızan, akan. • “Küdrret” (Kudret): Güç, ilahi kudret. • “Ekseriyetine müddet”: Büyük çoğunluğuna süre. • Burada şair, yası (matemi), ilahi kudretin sürekli akıp giden bir yansıması olarak görüyor. Yani yasın, kederin ve kaybın, evrensel bir gerçeklik ve süreklilik içinde var olduğunu anlatıyor. 2. “Bent-i sevdalarda harcadım seni sevgili,” • “Bent”: Set, engel. • “Sevdalar”: Aşklar, tutkular. • “Harcadım seni sevgili”: Sevgiliyi tutkular içinde harcadığını söylüyor ama burada bir ironi var. • Yani aşkın engelleri içinde sevdiğini “harcadığını” söylüyor, ama bu “harcamak” kelimesi bir pişmanlık veya kayıp anlamında olabilir. 3. “Sanma ki harcamak, harcamaktır maiyi,” • “Mai”: Su, aynı zamanda Osmanlıca’da “hayat” veya “öz” anlamında da kullanılabilir. • Burada “harcamak” kelimesiyle oynuyor: • Sevgiliyi harcadığını söylüyor ama bunun basit bir tüketim olmadığını, hayatı veya özü harcamak gibi bir şey olmadığını ifade ediyor. • Yani, belki de aşkın içindeki kayıpların gerçekten bir kayıp olmadığını anlatıyor. 4. “Bilirim ki kendisi, kainatın tassaruf aliyesi…” • “Tassaruf”: Tasarruf, yani düzenleme, idare etme. • “Aliye”: Yüce, yüksek, ulu. • Burada sevgilinin (veya aşkın) kainatın en yüce düzenleyicisi olduğunu söylüyor. • Yani aşkın ya da sevgilinin, evrenin en büyük gerçekliği ve ilahi bir düzen içinde bir yere sahip olduğunu ima ediyor. Genel Yorum: Şair, aşkın ve matemin iç içe geçtiği bir dünyada sevgiliyi kaybettiğini ama bunun aslında bir kayıp mı yoksa evrensel bir düzenin parçası mı olduğu konusunda düşündüğünü anlatıyor. Aşkı, hayatı ve evrenin doğasını sorgularken, kayıp duygusunu, ilahi bir planın ve evrensel kudretin bir parçası olarak kabul etme eğiliminde. Bu şiir, aşkın, kaybın ve ilahi düzenin birbiriyle ilişkisini mistik ve felsefi bir dille anlatıyor.