Sedat Umran ve Şiir Şiiri - Yorumlar

Sedat Umran ve Şiir
Sedat Umran'ın şiirini okurken, okuyucunun başta; sıradan mısra okuduğu zannından ayrılması gereği vardır. Bu kanıya Lekeyi okuması için verdiğim bir arkadaşıma iki gün sonra "Nasıl diye" sorduğumda, kendisi, şiirlerin sıradanlığından bahsetti. Kendisine şiirleri daha dikkatli okuması tavsiyesiyle bir öneride bulundum. Bu öneriden bir hafta sonra yanıma "topala" büyülenmiş olarak geldiğinde, kendisine: "ben sakızı, sakız diye mi okudun " dedim. O, "evet" dedi. Oysa sakızı, sakız olarak algılamanın ötesinde bir düşün derinliğine okuyucunun dalması gerekir. Aksi takdirde, Sedat Umran'ın şiirini kavramak mümkün değildir.
Sedat Umran'ın şiirlerinde eşyanın metafiziğini anlattığı söylenmektedir. Bu doğru. Ancak; şair, eşyanın metafiziğinde Dünya'nın realitesini gizlemeyi çok iyi dillendirmektedir. Öyle ki, Balya şiirinde; ay ay ödenen hesaplar, paranın birike birike kişiye büründüğü derken, burada balya konu itibarıyla metafizik olmaktan çıkmış, direkt 20. yüzyılın sömürü düzeninin nasıl acımasız bir formülle toplumda bireyi nasıl sömürdüğünü, bankacılık, düzenin ve ekonomi denen kavramın kişiyi nasıl kişiliksizleltirdiğini, insanın daha yaşamadan, yaşamın başlangıcında: Ölümün o kapkara soluğu gezinmiş aynalarda,Görünüp kayboldular yarasalar gibi. Yaşamın bir aynaya bakmak gibi bir şeye büründüğü, gerçek yaşamla bir illiyet bağının kalmadığını şairin kendisinin bunu fark etmesinin ötesinde, toplumdan nasıl uzaklaştığını, kendi değer yargılarının çok daha üstlerde olduğunu, Devin Uyanışında sergilemektedir. Şöyle ki; ruhunu küllerinden sıyırarak, alışkanlıklarını değiştirerek ve bunu da gözlemleyerek kendini yenilediğini:
İrkildi görünce büyüyen gölgesinin
Kapladığını boydan boya gökyüzünü
Duydu kanında özgürlüğü
Mısraları ile Devin Uyanışında perçinleyerek anlatmak istemiştir. Şairin; gerek Balya'da, gerek Devin uyanışında öne çıkarmaya çalıştığı tema, bireyin özgürlüğü, bunun bu toplum düzeni ile olamayacağını da ortaya koymaktan çekinmemiştir. Sokakta Kalanların Türküsünde bu konuyu çok sert ve yalın mısralarla ortaya koymaktan çekinmeyen şair;