Sarıkamış Şehitlerine / Doksan Bin Can ...

Büyük Sarıkamış Çevirme ve Kuşatma Harekâtı . Birçok tarihçilere göre, Osmanlı`nın 1. Dünya Savaşı`na Almanya ile aynı safta girmesi aydınlanamayacak bir komplo. Osmanlı tarafından savaşın neredeyse tamamı, bu komploya uygun büyük bir maceracılıkla yönetilmiştir. Aslında `Osmanlı` demek bile yanlış. Çünkü batışı hızlandıran Enver Paşa`ydı. . Sarıkamış Harekâtı Enver Paşa'nın emriyle başlatılan 1. Dünya Savaşında felâketle sonuçlanan askerî bir harekâttır. . Yavuz ve Midilli adı verilen iki Alman zırhlısı, Karadeniz’deki Rus limanlarını bombardıman edince Rusya da buna karşılık Osmanlı`ya saldırdı. Rus-Kafkas ordusu, Karadeniz’den Ağrı Dağındaki hudut üzerinden Pasinler’e kadar ilerledi. Bu saldırı Köprüköy’de durduruldu. Üçüncü Ordu Komutanı, mevsim şartlarını dikkate alıp, askerin yiyecek, beslenme yetersizliğini, top ve süvari atlarının azlığını düşünerek, sıcağı sıcağına düşmanı takip etmedi. Ancak yarbaylıktan paşalığa terfi ettirilen Harbiye Nazırı (Millî Savunma Bakanı) Enver Paşa, Alman kurmay ve generalleriyle Erzurum’a geldi. Erzurum ve Köprüköy’de birer taburu denetledi. Ordu birliklerinin tamamı hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığından Ordu kumandanı Hasan İzzet Paşanın, . 'bu mevsimde saldırı yapılmaz, bahara bırakalım' . önerisini dinlemeyip, onu görevden alarak taarruz emrini verdi. 24 Aralık 1914 günü '-39' derece soğukta ''Büyük Sarıkamış Çevirme ve Kuşatma Harekâtı'' başladı. . Üçüncü Ordudan bazı kıtalar, 24-25 Aralık gecesi, Sarıkamış’a ulaşmayı başardı. Ancak, Allahü Ekber Dağlarını aşarken çetin zorluklar ve kış şartları nedeniyle Mehmetçik gerek miktar, gerekse mevcut silahları yönünden çok kayıp verdi. Allahü Ekber Dağlarını aşan bir kol, Sarıkamış’ın doğusundaki Selim İstasyonuna vararak demiryolunu tahrip edince, Sarıkamış’taki Rus kolorduları paniğe uğramıştı. Rus- Kafkas Ordusu Başkumandanı, 2-3 Ocak 1915 günlerinde telsiz-telgraf ile müttefikleri Fransa ve İngiltere’ye yalvarırcasına başvurarak: “Telefon konuşmalarını durduran soğuk ve kış, Türk ordusunu engelleyemiyor. İkinci bir cephe açarak, Türk ordularının ilerlemesi durdurulamaz ise, zengin Bakü petrolleri, Osmanlı-Alman ittifakının eline geçecek ve Hindistan yolu onlara açık bulunacaktır! ” haberini gönderdi. . Kış, 3-4 Ocak 1915 gecesi daha da şiddetlendi. Fırtına ile yağan kar, yolları tıkayıp, çadırları yıkınca, Arkasından da dondurucu soğuklar bastırınca, 150 000 kişilik ordunun 90 000’i donma, dizanteri ve tifo gibi hastalıklarla mahvoldu. Enver Paşanın şuursuzca verdiği gece taarruzu emirleri, kayıpları daha da arttırdı. Sarıkamış İstasyonuna giren Enver Paşa, bu felaket karşısında, Üçüncü Orduyu yüzüstü bırakıp, İstanbul’a döndü. . Sarıkamış Seferi askerlerimizin savaşarak bile değil, donarak öldüğü bir maceraydı. Ayrıca bedeli sadece doksan bin şehit değildi. Doğu illerinin, Van dahil kaybedilmesinin yanı sıra, tehcirle (göç ettirme, sürme) başlayan Ermeni meselesi de bu maceranın sonucudur. Hepimiz biliyoruz ki, bugün bile bu mesele haksızca karşımıza çıkmakta. . (Aklımda kalan tarih bilgilerime, ''Türk Tarihi'' sitesindeki bilgileri ekleyip, düşüncelerimi de katarak düzenledim. Dilerim yanlışım yoktur.) . Saygılar. . ng