Şair ve Şiir Üzerine Şiiri - Cemil Yüksel

Sözcüklerin maharetli işçisi şair; binlerce yıılık kültürel birikimimize, yetmedi dünya kültürüne vakıf olmak, bu kültürü anlamak, anlamlandırmak, ona yeniden hayat vermek; yaradanı ve yaradılanı, her ne varsa alemde his dünyasında özümsemek, bütün bunları ve daha fazlasını yaşayan bir dille ifade etmek iddiasıyla yola çıkan bir yüce gönüldür çoğu zaman; kimileyin de sadece sözcüklerin ironisinde, seslerin tınısında kaybolup gidendir.Kaldı ki şairin portresini oluşturabilmek için öncelikle ürettiği şeyin; yani şiirin ne olduğu ya da olması gerektiği üzerinde de durmak icap eder...
Klasik anlamda şiir; ses, tema ve biçem üçlemesidir...Dönem dönem önem sıraları değişse de şiir, kulağa hoş gelen seslerle belli bir tema etrafında ve belli bir biçem çerçevesinde(ahenk unsurları ve şekil özellikleri olan) yazılardır...Şiirle ilgili birbirinden farklı onlarca tanım bulmak mümkündür. Her dönem ve her edebi akım kendi şiir anlayışını ortaya koymuş, bu da yetmez gibi farklı kültürler, farklı siyasal yapılar şiiri kendilerince tanımlamışlardır.Kimi anlayışlarda şiir bir araç olurken kimilerince de amaç olmuştur. Bu bağlamda; şiir ve onu yazan şair bir misyon üstlenmeli midir; şiir, bir görüşün, inanışın sesi mi olmalıdır,en azından toplumsal fayda ilkesine hizmet etmeli midir; yoksa şiir salt şiir mi olmalıdır?
Faydacılık ilkesini benimseyen şairler, şiirlerini kimi inanışlara, kimi ideolojilere, yaşam algılayışlarına dayandırmışlardır.Şiir onlar için bir araç olmuştur.Şiir; öylesine güçlü bir araç ki ulusları kurtarmış, birleştirmiş,birlikte yaşama ideali aşılamış; ya da yeni bir inancın hükümranlığını sağlamış, gönülleri fethetmiştir.
Kimi zaman da şiir, kendini bir güzele adamış; onunla yanmış,yoğrulmuş, ağlamış...
Kimi zaman dağ başlarının boranı, yeşil bayırların çimeni, ağıp duran bulutların rengi; denizin, göğün mavisi olmuş...
Hangisi daha az insanî?
Hangi tarz şiiri yazan şairi yüceltip bir diğerini alçaltabiliriz? Elbetteki hiçbirini...O halde bu yazı kendini inkar mı ediyor? Hayır, sorun niçin yazıldığı ya da şairin hangi şiirsel algılayışa sahip olduğu değil; sorun her yazılanın şiir, her yazanın da şair olamayışından kaynaklanıyor...
Birbiriyle uyaklı dizeler sıralamak şiir yazmak olamaz, olsa olsa manzum yazı oluşturmak olur.Şiir kendini bir kültüre, birikime yaslamalı; dışsal gerçeği kendi gerçekliğinde yordamalı; anlamlandırmalı,bir bütünlük içinde dilin imkanlarını en iyi şekilde kullanarak sanatçı duyarlılığı ve estetik kaygıyı da göz önünde bulundurarak ifade bulmalı...Karma karışık sözcük yığınlarını oluşturmak, araya da bilinçaltı imgelemleri serpiştirerek sözüm ona yeni imgelemler yaratmaya çalışıyor ve çok şey anlatıyormuş gibi hiçbir şey anlatmayan ya da 'ben seni çok özledim, sen de özle beni, gün batarken düşünürüm seni' gibi sığ anlatımlarla gerçek şiire ulaşmak mümkün değildir.
Şair o halde kimdir? Şiirin ne olduğunu bildiğimize göre şair de onu yazandır. Ne mutlu ki ona bakmasa da görür, duyar ve en güzelini en sade şekilde,eskilerin deyimiyle sehl-i mümteni bir edayla söyler.
Farkındalığı yüksek yürekli söz işçileridir şairler; bir gülün yaprağından damlayıveren sabah çiğini, bir çocuğun ağlayışına, bir sevdanın bitişine ya da öylesine acıkmışken sıcacık bir ekmeği nasırlı elleriyle bölen emekçinin anlından toprağa damlayan bolluğa bağlayıverirler...
Ne güzel yüreklidir şairler, evren ve zaman dillerinde ebemkuşağına döner...
Ne cesur yüreklidir şairler, zindanlar susuturamaz kimileyin...
Ve ne yufka yüreklidir şairler, isterler ki üzülmesin senden benden olanlar,olmayanlar; tüm yaşayanlar...
Şiirin muhteşem gerçekliğinde aydınlık dolu yarınlar diliyorum...
Cemil Yükse