Ruhsal Kimlik Dünyevi Birlik

... bireysel benliğin toplumsal inşaya dönüşmesi...

TEVHÎD RİSÂLESİ

“Millet-i Zât ve Ulûs-u Şehâdet Üzerine…”

Hallâc lisanıyla,
aşkın diliyle,
canı cana anlatan bir kalemle...

1. BEŞERÎ SADÂYI AŞAN BİR SES: MİLLET

Millet, "Kün" kelâmıyla var olanın
ruhundaki cevherdir.
O, zamansızdır.
Ne doğar ne ölür.
Bir millet; kalplerin aynı isimle atan atar damarıdır.
Ne ırk ile ne renk ile ne çizgi ile bağlanır birbirine...
Millet, aynı sırra mazhar olmuş kalplerin cem’idir.

O kalpler ki;
aynı kıblede baş eğmiş,
aynı sevdada yanmış,
aynı mârifetle meşke durmuşlardır.

Millet, aşkın milletidir.
O, zâtî bir birliktir.
"Ben"lerin "Sen"e dönüştüğü,
"Sen"lerin "O"na erdiği
bir ledünnî hatıradır.

2. ŞEHÂDET ALEMİNDE SURETE GİRMİŞ BİRLİK: ULUS

Ulus, birlik arzusunun cismâni sûretidir.
Milletin kalpte tuttuğu söz,
ulusun meclisinde hukuk olur,
hudûd olur,
şehâdet olur.

Ulus, milletin içten haykırdığı
"Enel-Hak" feryadının
dışta yankılanan cevabıdır:
"Biz varız, biriz, birdir!"

Ulus, şuurlu secdenin düzenidir.
Her secde eden, aynı ruhtan değildir belki;
ama her secde eden,
aynı toprağa alnını koyarsa,
aynı bayrağın gölgesinde yaşarsa,
aynı anayasa ile ahitleşirse…
İşte o vakit ulus doğar.

3. MİLLET NEFESTİR, ULUS SÛRETTİR

Millet, nefestir: görünmez ama yaşatır.
Ulus, sûrettir: görünür ama şekli vardır.
Nefes olmadan sûret yaşar mı?
Sûret olmadan nefes yankılanır mı?

Millet olmadan ulus, cansız bir cesettir.
Ulus olmadan millet, başsız bir kalabalık.

Birlik ikidir:
Biri bâtınî (millet), biri zâhirî (ulus).
Hakiki tevhîd, bu iki birliğin
aynı hakikatte buluşmasıdır.

4. ENEL-HAK’IN CEM’İ: TEVHÎD

Ey can…
Tevhîd, yalnızca "Allah birdir" demek değildir.
Tevhîd, her şeyin O’ndan, O’na ve O ile olduğunu bilmektir.

Millet; O’nun Zât’ında cem olmuş kalpler,
Ulus; O’nun esmasıyla şekillenmiş düzenlerdir.

Millet, "Ya Hak!" diye yanan gönüllerdir.
Ulus, o gönüllerin yeryüzünde kurduğu düzendir.
Biri duadır, biri ameldir.
Biri nefes, biri yürüyüş.
Tevhîd, bu iki hâli birleştirmektir.

5. AŞKIN TARİFİYLE SON SÖZ

Ben bir milletin kalbinde yandım,
Bir ulusun yemininde yürüdüm.
"Ben O’yum" dediğimde beni astılar;
Ama bilmediler ki,
Ben “O” deyince kendilerini inşa ettim.

Biri yansa da görünmez,
diğeri görünse de anlamaz.
Ama ikisi birdir,
çünkü Tevhîd budur:
Birliği, birle bir eden.

(Millet-i Zât bölümüyle ruhsal kimlik,

Ulûs-u Şehâdet bölümüyle dünyevî birlik,

Enel-Hak ve Cemiyet bölümüyle bireysel benliğin toplumsal inşaya dönüşmesi...)