Karalamalar 99 - Renkler Şiiri - Recep Akıl

Sayın başbakan Türkmenlerin organize etmiş olduğu bir toplantıda kürsüye boynunda bir fularla çıktı. Kırmızı, sarı, beyaz, yeşil, mor renkleri içinde barındıran rengârenk bir fular… Göze çok hoş görünen ve Anadolu insanının o cıvıl cıvıl canlı ve dinamik halini anlatan bir renk armonisi…

Türk renkleri diye geçti aklımdan ama sonra bu düşünceye anında itiraz ettim.

Bu toprakların insanının halılarla, kilimlerle ve daha başka pek çok el işi ürünle kendisini ifade etmeye çalışırken kullandığı bu renkler sadece Türk renkleri olabilir miydi?

Karadeniz kadınının beline bağlamış olduğu peştamalda da bu renkler bir eksiği ya da bir fazlasıyla yer almıyor muydu? Ya da ne bileyim bir Kürt kadınının tezgâhında dokuduğu halıda da bu renkler yok muydu? Evet, yörelere göre bu renklerden bazıları öne çıkıyor olabilirdi ama bu topraklarda yaşayan halkların tümünün renkleriydi bu renkler?

Acaba diyorum renklerin milletlere göre bir ayırımı var mıdır? Anadolu insanının renkleri kendisini bir Türkmen, bir Kürt fularında (poçusunda, poşusunda) kendisini gösterirken meselâ Avrupa’da koyu mavi (lacivert) ve kırmızı öne çıkıyor. Ortadoğu halklarının ana rengi yeşil… Asya’da genellikle sarı ve kırmızı kullanılırken, Afrikalı halklar daha çok yeşil, sarı, kırmızı renkleri öne çıkartıyor.

Renkler evet, sadece renk midirler, yoksa renklere insanlar bir takım anlamlar da yükler mi?

____________________

KEYFİYE: (POÇU, POŞU)

Bilinen sebeplerden dolayı Asya’dan Anadolu’ya göç eden atalarımız önden gidenlerin arkadan gelenleri, arkadan gelenlerin de önden gidenleri tanıyabilmeleri için bir işaret gerektiği fikri ortaya çıkmış.

Bu fikirden hareketle büyükler toplanıp düşünürlerken yağan yağmurdan sonra gökyüzünde oluşan gökkuşağı renklerini görmüş ve bu renkleri kendilerine bir alamet, bir tür tanınma işareti olarak seçme kararı almış ve bu kararı dokuma tezgâhlarında gerçeklik haline dönüştürmüşler.

Kefiyede bulunan bu gökkuşağı renklerine de bir anlam izafe ederek bunu yaygınlaştırmışlar.

Kefiyedeki renkler, beyaz: Duruluğu, sadeliği, temizliği, yeşil: imanı, muradı, İslam’ı, mor: hoşgörüyü, affediciliği ve sevgiyi, kırmızı, bayrağı, sarı, işi, bolluğu, bereketi, buğday başağını temsil eder.