-----------------------------Niyet mi Am ...

Niyet mi Amel mi Su-i zan Mı Hangisi Daha Kötü?

Bir şeyin iyi ya da kötü olması kişiye izafi olmakla birlikte. Akla gelen kötü bir şeyi yapmakla ancak o kötülüğün günahını alır insan. Yapmadığı şeyden günah almadığı gibi yargılanamaz da. Su-i zan haramdır.

Hadis-i şerifin izahında Allah’ın rahmetine, fazlına dikkati çeken Sahih-i Buhari Şarihi Ayni, “azm”le “niyet” etmek arasındaki farka da temas etmektedir. Bir kimse kötülük yapmayı niyet eder de yapmazsa mes’ul olmadığı gibi Cenab-ı Hakkın fazlından bir sevap kazanır. Fakat azmetmek ayrıdır. Azm bir kötülüğü yapmak hususunda kendi iç aleminde kalben ve fikren karar vermektir.

Bazı gazeteler yazmış. Siyasetçi küfretti diye! Nasıl yani devamı gelmeyen bir cümle küfürse bu işin içinden çıkılamaz. Bu devamını düşünce okumakla yorumlamaktır. Bir insan küfretmek isteyebilir, bu o anlık reflekstir ama refleksini kontrol ediyorsa o kişiye hadisin ışığında bakarsak sevap bile varken nasıl oluyor da tamamlanmamış cümleden küfür çıkıyor onu da vicdanlara bırakıyorum.

Dini literatürde olan bir kıssa ben aklımdan yazıyorum;

Tek kapısı bulunan ve başka giriş çıkışı olmayan bir odada bir yoğurt kasesi bulunsa ve o odadan burnunda yoğurt bulaşığı olan bir kedi veya köpek çıksa. Yoğurt kasesinin üzerinde de burun kadar boşluk olsa. Bu hayvanın burnunu bu yoğurda soktuğuna hükmedemezsin şeklinde bir görüş vardır. Yani su-i zan haramdır. Bizzat görmeden karar verilmez.

Devamında bir kasap hikayesi vardır bu kıssayı duyunca akıldan uzak görüp “olur mu öyle şey” diye itiraz etmiş. Bir gün bu kasap efendi elinde bıçak et doğrarken her tarafı kan revan içinde tabi.Dükkanın önünde bir çığlık duyar ve koşar bakar ki bir adam yerde kanlar içinde yatar, hemen yardım etmek isterken birden etrafını kalabalık sarar ve adamı zaptiyelere teslim ederler. Kimseyi inandıramaz masum olduğuna. Hapsi boylar ama şansı varmış ki katil gider teslim olur sunu itiraf eder bizim kasap ta kurtulur.

Her hadisede “el insaf” düsturu olmalı.
Sonuç olarak küfür etmek isteyen şaşkınlığından, vaz geçen kalp güzelliğinden, su-i zan eden ise pisliğinden eder.

Saygılar
Ahmet Bektaş