Nasıl Yazdım 1 Şiiri - Bayram Kaya

Bir insan, neden ve niçin yazar?

Nedeni, genel tanımlılıktan çıkarılabilir. Niçindi, özelleşen bir tutumdur. Yazmanın temelinde insan emeklerinin enerji sarfından ötürü, toplumsal olguda bir değişim yükümleşmesidir. Sonuçta karşı bir ihtiyacınızı sağlayan, meşruiyetle değiştirilebilir değişim olgu, nesnesi olmasıdır.

Bir şiiri, ya da yazıyı yazmanın gereklerinde, dilbilgisi ortak anlayış kurallarının tümüne yakın bir yaklaşıklıkla uygulanması zorunluluğunuz olurken, neyi nasıl yazacağınızı zorlar olmak, en hafif deyişle benim gibi yaz demek olur. ”Efendim halkın seviyesine göre yaz”. Buda sizi, bir proto tipi; tekrarlatmak olacaktır. Üstelikte, bir yazarın varoluş üslubuna, karşı olma gericilik tavrıdır.

Hele falanın anlayacağı seviyede yaz demek, tam bir gaftır. Araştırmaya ihtiyaç duyanın, bir okurun yolunu şimdiden çevirir olmaktır. Aktif, faal Okurun ihtiyaç gidermesini önlemenin affedilmez bir kusurudur. Sizin ifade biçiminizi, siz olmayana indirgemektir. Belli seviyeye inmek demek yetkinleşmeyip, yeniden yeniden, çarpım tablosunu ve dünyayı keşfetmekle ve Bizim oğlan okur, bina okur; döner dolaşır bina okur denilişle eş anlamlıdır.

Oysa okur öğrenmeye yöneltilecektir. Değilse damarından girilmiş kitleler yaratmak değil. Bu başka bir devinişin yol ve yöntemi olabilir. Bu anlamda Sizin başaramadığınız popülerliği, bir başkası başarıp o boşluğu dolduracaklardır. Üst olan alt olana devinmeyecek, aksine alt olan üst olana uzanmayı dileyecektir. Birde her yazılanın, herkese hitap etmeyeceği ilkesini, unutmuş olmanın patavatsızlığıdır bu.

Yazmaya başladığınız noktadan itibaren farklı olabileceğinizin açıklık ilkesidir bu. Oysa dilbilgisi kurallarına uymak, bir anlama, anlatım, zorunlu kalıbının inşasıdır. Tamama yakın bir uygulama içinde olmak gerekir ki burada da, yüzde yüzlük yoktur. Çünkü ufacık bir alanla, sizin yaratıcılık istisnalarınızı çıkartıp, yeni zenginlikler yaratmanızın, rahatlık alanına bırakılmasını da istemekteyim. Bazen siz şairlerin şiirine nokta ünlem koymalısınız.

Bir insan, neden yazar? Önce insanın öznel gelişmiş, soyutlama gücünü kullanır, bunu bir semboller dili aracılığı ile okur, yazar, anlatır olmasının marifetliliğinden ötürü, bir yeteneklik ifadesinin sosyal ve toplumsal yükümlü, eytişimselliğinden ötürü yazar.

Ne bileyim ben, yazmak için yazar! Yani herkes yazıyor, bende yazayım diye yazabilir. Bunlar bir süre sonra, suyu çekilmiş dere gibi kururlar. Ama olması gereken, güzel bir haslet ve özenimdir.

Kimi, bir yetenek sürüklemesinin, kendisini bulmasıyla beliren bir meziyetin, tezahüründen ötürü yazar. Bunlar emince, güvenli, sağlam adımların kararlılıklarıdır. Ekol olacak tiplerdir. Artık işleri budur.

Kimi âşık olur, yazar. Bunlar, yazın hayatının sağanak taşmalarıdır, meltem güzellikleridir. Hep vardır ve çokça vardır. Şaheserlere imza atar denli bereket ve verimlilik olurlar. Eğlence siyaset sektörünün de kaynakları olan çığır açıcılardır. Başlangıçla, yani çıkış noktalarıyla, yol alışın seyir edişlerindeki üslenmeleri zamanla, sorumlulukları farklılaşmış bir bilinç olabilmekteler.

Kimileri için, beklenmez bir program dışılığın umulmadık bir kazanımla, kendisinin bile ummadığı, hayal dahi etmediği birikimleriyle ortaya çıkışlarıdır. Sanki yazın hayatı yeni bulunmuş gibi bir sahiplenme girişimiyle; her yöne kapanıp, giriştikleri bir uğraşın içinde var oluş, olabilmektedir.

Kimi isyanlara kapılır, elimden gelen budur dercesine, bir araç palyatif yararcılıkla işe girişerek güzel bir üslup, yol, yordam, oluşturmanın kapılmasına giderler.

Daha neler, neler...

Ama zamanın eleği, seçme ayıklama ilkeleri, bunları kendi zaman koşul değerlerinin seçilişine bırakacaktır. Popüler ve çok ticari ve amatör başarılar, daha günün sönümünde unutulacaktır. Bunlar tıpkı bir işlevi yaptıktan sonra 72 saat içinde ölen, kelebek yaşamlı işlevsellik gerektirmesidir. Oluşumun ifası için mutlaka olması gereken doküman kazanımlardır.

Sonuçta hepside bir yolun açıklık, sağlayıcı kilometre taşı olacak, nicelenmelerini, okurlarına denk düşmeleriyle sağlayacaktırlar. Profesyonelce olup, herkesin uzanamadığı alanlarda, ya da cazip olunmayanlar alanında; iyi de, kötü de yazılsalar, daima tartışılacak, ıcığı cıcığı çıkarılıp, yol rehberi, köprüsü olacaktırlar.

Peki, ama bu kadar çeşitli yazar profili içinde ve anlatım konu ve biçim tarzlarından hangisi iyi ve bunlardan, kim üstündür? Bu çok bilmezlikle sorulmuş bir sorudur. Nedeni çok basittir. Siz allameyi cihan olsanız dahi, hitabınızın herkese olması bir zaman mekân ve kapasite ile sınırlı olacaktır. YANİ HERKESE HİTAP EDEMEZSİNİZ. HELE BİR ÇIĞIR AÇICI İSENİZ. Bu insanın midesine temel ihtiyaç güdülerine uygun seslenir olmak gibi değildir. Bu işin birinci yanıdır. İkinci yanı da; okur kombinasyonunun kişisel eğilimleri ile ilgilidir. Eğilimlerin var olup olmaması ve gelgeç olmalarıyla da ilgilidir.

Sürecek