Namık Kemal (1840-1888)

Vatan ve Hürriyet Şairi Namık Kemal 1840 yılında Tekirdağ’da doğdu.İlk gençlik yıllarında hayran olduğu Leskofçalı Galip etkisinde Divan Şiiri tarzında şiirler yazdı.’Terceme Odası’na girdikten sonra düşünceleri ve ufku batı’ya açıldı.Fransızca’yı öğrendi.

Şinasi’yle tanışması onun edebî yaşamı bakımından çok önemlidir.Şinasi’yle birlikte Tasvir-i Efkâr’da yazmaya başlayan Namık Kemal,Şinasi’nin ikinci kez Paris’e gitmesiyle gazetenin başına geçer.Hükümet’e ters düşen söylemleri ve özellikle makaleleri yüzünden Tasvir-i Efkâr kapatılır.Bunun üzerine Namık Kemal Paris’e gider.

1870 yılında koşulların değişmesiyle yurda döner.1872 yılında İbret gazetesini çıkarır.Ancak bir süre sonra siyasî bir takım nedenlerle İbret de kapatılır.Namık Kemal Gelibolu’ya gönderilir.

İstanbul’a döndükten sonra1873’te ilk kez sahnelenen tiyatro oyunumuz ‘Vatan yahut Siliste ‘Namık Kemal’in Magosa’ya sürülmesine neden olur.Üç yıl sonra affedilip İstanbul’a geri döner.

II.Abdülhamit tahta geçtikten sonra Kanuni Esasi’yi hazırlamakla görevlendirilmişse de daha sonra düşünceleri nedeniyle Midilli’ye gönderilir. Ölümüne kadar sırasıyla Midilli,Rodos ve Sakız Adaları’nda kalan Namık Kemal’i’ Osmanlı Tarihi’ adlı eserinin toplatılması çok sarsar.Hastalanmasına neden olur.Namık Kemal 1888 yılında vefat eder.

Namık Kemal sadece şiir yazmakla kalmamış Roman, Tiyatro, Tarih, Tenkid, Biyografi ve Makale türlerinde eserler vermiştir. Şiirlerinde millî bir duruş sergileyen Namık Kemal şiirlerini aruz vezniyle yazmıştır.Heceyle yazdığı şiirleri çok azdır.

Eserlerinde Fransız İhtilali’nin etkisiyle özgürlük,adalet ve eşitlik konuları üzerinde sıkça duran Namık Kemal, Romantizm akımının etkisindedir. Celâleddin Harzemşâh adlı eserinin önsözündeilkelerini verir.İlk edebî romanımız kabul edilen ‘İntibah’; İlk tarihî romanlarımızdan olan ‘Cezmi’; Ziya Paşa’nın ‘Hârâbât’ antolojisinde eski edebiyata olan beğenisini eleştirmek amacıyla yazdığı ‘Tahrîb-i Harâbat ‘önemli eserlerindendir.
Eserleri
Roman:
İntibah.Cezmi
Tiyatro:
Vatan yahut Silistre, Celaleddin Harzemşah, Gülnihal, Âkif Bey, Kara Bela, Zavallı Çocuk
Biyografi ve Tarih:
Bârika-ı Zafer(İstanbul’un Fethi)
Devr-i İstilâ(Kanuni Sultan Süleyman’a kadar padişahlar)
Evrâk-ı Perişan(Selahaddin Eyyubi,Fatih Sultan Mehmet,Yavuz Sultan Selim)
Kanije(Tiryaki Hasan Paşa)
Emir Nevrûz
Osmanlı Tarihi
Eleştiri:Tahrîb-i Harâbat ve Takip,Renan Müdafaanamesi, İrfan Paşa’ya Mektup,Mukaddeme-i Celal

Şiirlerinden Örnekler:
Hürriyet Kasidesi
Durur ahkam-ı nusret ittihadı kalb-i millete
Çıkar âsâr-ı rahmet ihtilâf-ı rey-i ümmetten

Eder tedvir-i âlem bir mekin’in kuvve-i azmi
Cihan titrer sebât-ı pây-ı erbâb-ı metanetten
……………………………………………..
Kemend-i cangüdâzı,ejder-i kahr olsa da cellâdın
Müreccahtır yine bin kere zincîr-i esaretten

Felek her türlü esbâb-ı cefâsın toplasın gelsin
Dönersem kahbeyim millet yolunda bir azimetten
Namık Kemal

Vatan Mersiyesi
Ah,yaktık şu mübarek vatanın her yerini
Saçtık eflâke kadar dûdunu ateşlerini
Kapadı,gözde olanlar,çıkası gözlerini
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak baht-ı kara mâderini.
Namık Kemal
Vatan Türküsü
İşte adû karşıda hazır silah
Arş yiğitler vatan imdâdına
Arş ileri arş bizimdir felâh
Arş yiğitler arş vatan imdâdına

Cümlemizin validemizdir vatan
Herkesi lûtfuyla odur besleyen
Bastı adû göğsüne biz sağ iken
Arş yiğitler vatan imdâdına
Namık Kemal