Müslüman'ca Düşünme Üzerine Denemeler

'Dinin buyruklarına ve yasaklarına, ancak ve yalnız dinin buyruğu ve yasağı olduğu için uyulur' (s.7) .

'Dine, din dışı bir takım heveslerimizin, özlemlerimizin tatmini için bağlanmak bu meselenin usulü, diyalektiği bakımından yanlış olacaktır' (s.8) .

'Müslümanlar, halen dünyanın her yerinde kendilerine ait olmayan bir hayat tarzı içinde yaşamaktadırlar' (s. 11) .

'Bizim doğru veya yanlış diye kabul ettiğimiz şeyler, çoğu kez, taşıdığımız zihniyetin dışa vuran yansımaları oluyor. Bir hususun doğru olduğunu da, yanlış olduğunu da belirleyen faktör bizim zihniyetimizle, dahası niyetimizle yakından ilgilidir' (s. 12) .

'Aslında Batı için mesele olan şey, geri kalmış diye baktığı ülkelerin derdine derman olmak değil, fakat mevcut sömürü düzeninin sürdürülme imkânlarını 'bilimsel bir tabana' oturtma endişesi ve gayretidir' (s.13) .

'Müslüman için hedef İslam'ı yaşayarak belli bir milli gelire ulaşmak değildir. Allah'ın rızasını kazanmak için yaşamaktır. Ama bu da senin belli bir milli gelir seviyesine ulaşmana engel değildir' (s. 14) .

'Garaudy şöyle söylüyordu: Batı rönesansı, Müslümanlardan sadece tecrübe metodu ile tekniğini aldı. Onun, Allah'a götüren ve insanlığa hizmeti esas alan yönünü bir tarafa bıraktı' (s.20) .

'Müslüman çağın gözüyle İslam'a bakmaz, islam'ın gözüyle çağa bakar' (s.26) .

'Müslümanlar, kendilerine hiç kimsenin lütuf ve ihsan olarak bahşetmediği, bu yüzden de kimseye boyun eğmek zorunda kalmayacakları bir özgürlüğü kullanacaklardır. Müslüman olma özgürlüğünü. Bu özgürlüğün elde edilmesi için de kimseyle boğuşmak gerekmez. Kullanılabilirce bu özgürlük her zaman her yerde kendiliğinden vardır' (s.28) .

'Müslüman, ne daha fazla gelir elde etmek, ne total gelirin adil dağılımını sağlamak, ne insanlar arasında barışı, sükûnu, kardeşliği tesis etmek için Müslüman'dır. Bu veya benzeri şeyler İslam'ı bir hayat sürdürmenin doğal sonuçlan olarak ortaya çıkarlar. Kendi başına bunların hiçbiri ulaşılacak bir gaye ve hedef diye alınmaz. Müslüman için, hedeflerin en önünde ve sonunda bulunan biricik husus yalnız ve ancak Allah'ın rızasını kazanma faaliyetidir' (s.33) .

'Bugününün Müslümanlarında, teslim oluştaki hasbilik az çok ortadan kalkmıştır. O, İslam'ı yalnız emir ve yasaklara teslim olmaktan ibaret bir hadise olarak görmemektedir sanki. Teslim olmakla birlikte, birşeyler de ummakta ve beklemektedir' (s.41) .

'Mesele ilk Müslümanların İslam'a teslim olurken gösterdikleri hasbilikteki inceliği kavramakta ve onlara benzemeye çalışmakta yoğunlaşmaktadır. İslamî anlamda teslim oluşta, hiçbir dünya kaygısının yeri olmadığı, gerçek anlamıyla iman etmenin insanları zaten bu tür endişelerden münezzeh kıldığı idrak edilebilmelidir' (s.41) .

'Günümüz Müslümanlarının durumu da bazılarınca bir Don Kişotluk olarak görülebilir. Şu farkla ki, Müslümanlar, Don, Kişot'dan farklı olarak ne yaptıklarının bilincindedirler. Onlar, kendilerine telkin edilen yaşama tarzını bilinçle reddetmekte, İslam'ın öngördüğü yaşama tarzına bilinçle talip olmaktadırlar' (s.45) .

'İslam'ı kavramak derken, belki her şeyden önce onun yaşanabilir bir olay olduğunu İslam'ın bir zihin fantezisi değil, bir hayat tarzı olduğunu anlamak gerekiyor' (s.48) .

'Bilinçli Müslüman, dünyada edilgin bir durum alışı reddeder. Başkalarının aleti olarak kullanılmasına, istismar edilmesine göz yummaz. En önemlisi, nerede, nasıl istismar edildiğini veya edilebileceğini bilir. Bu yüzden etkendir. Dünyanın gidişatına Müslüman'ca bir tavırla müdahale eder. Müdahale edemediği zaman yahut müdahale etmek imkânını elinde bulunduramadığı zaman, bunun da farkındadır. Haksızlığa karşı eliyle, olmasa diliyle, olmazsa kalbiyle karşı koyar. Allah'ın düşmanlarına, gene Allah'ın rızası için buğzeder. Her haliyle etkin bir tavır alış içindedir' (s.53) .

'Mevcut hayat tarzını reddetmeyen Müslüman, farkında olmadan, kendine, kendi değerlerine yabancılaşmaktadır' (s.61) .

'Kendi iç şartımızı İslam doğrultusunda gerçekten ayarlayabildiğimiz takdirde dış dünya şartının aslında göründüğü kadar mudil (karışık) olmadığını da kavrayacağız' (s.63) .

'Müslüman imanından kesinlikle emin olacak, inşallah müminim demeyecek, elhamdülillah müminim diyecektir' (s.61) .

'Müslüman, öncelikle kendi içini (kafasını ve kalbini) her türlü putlardan arındırmanın mücadelesini vermelidir. Bu sanıldığı kadar kolay değildir özellikle çağımızın getirdiği 'gizli putlar' söz konusu olunca, bu putlardan arınabilmek ciddi bir zihin ve kalb cehtini gerektirmektedir' (s.73) .

'İslam'da, hukuk, sosyal yapının temelini oluşturur. O kadar ki, ilkin hukuk vardır, var olan o hukuka göre, diğer sosyal kurumlar oluşur' (s.79) .

'İslam, vasat olanı öngörür' (s.87) .

'İslam'ın hükümlerini, gene İslam'ın emrettiği vasatı gözeterek uygulamalıyız. Bize bir hükmün uygulanmasında ne kadar katı olmamız emrediliyorsa o kadar katı olmalıyız; daha fazla de¬ğil, daha eksik değil. Yoksa ifra¬ta veya tefrite düşme tehlikesi önümüzdedir' (s.88) .

'İslamî kültür, Müslüman'ca yaşayış tarzının bir fonksiyonu niteliğindedir. İslam'ın öngördüğü hayat tarzını eksiksiz olarak yaşayan insanlar, sonuç olarak çevrelerinde bir İslam kültürünü de oluşturacaklardır' (s.96) .

'Batı'nın kafa yapısı, dini de felsefe haline getirmiştir. Dini hayata müdahale edecek, hayatı sevk ve idare edecek özünü iptal etmiştir. Marx, din afyondur, derken asıl bunu anlatmak istiyordu' (s.97) .

'İslam'ın bilimi reddetmediğini, bilakis teşvik ettiğini söylemek çoğumuzun hoşuna gitmektedir. Oysa İslam'ın reddetmediği bilimin bugün Batı âleminde geliştirilmiş olan bilim ve bu bilime temel hazırlayan belli bir zihniyet midir, yoksa bundan tamamen farklı olan bir bilim ve telakki tarzı mıdır? Batı âleminde bugün bilim diye anılan hadisenin kökenindeki telakki tarzının dine muhalif bir zihniyeti yansıttığını, bugün çoğumuz hemen hemen unutmuş görünüyoruz' (s.99) .

Rasim Özdenören, Müslüman'ca Düşünme Üzerine Denemeler, Yeni Şafak Yayınlan, İstanbul, 1995.