Mahmut Lami'i Çelebi (Gülce-Buluşma)

MAHMUT LAMİ’İ ÇELEBİ (Gülce-Buluşma)

Bir yaşam şehri ki, bin renk, bin bir çiçek, allı karalı
Yüz yıllar, kültür ve bilim merkezi olan yeşil Bursa
Oku kardeşim dünya ilimsiz, hep eksik ve yaralı,
Oysa devam eder hala buna, yer yerinden kudursa
…Yetiştirir hala alim ve bilgin,
….Ancak; bu yolda, talip olan olursa;
…..Bunun için diz çürütüp, kalem tutan olursa;

Çok sayıda şair, yazar ve bilim adamı çıkarmış
Rabbine canı gönülden dua dua yalvarıp yakarmış
Aydınlarından doğan o ışıkla, dünyaya bakarmış
Aydınlığı kadar, değerleri de büyük bir vakarmış
…Bursa da yetişen alim ve aydınlar,
….Sadece Bursa’yı değil
…..Tüm bir imparatorluğa öncülük yaparmış.

Nice gidenler kaldı mı eserlerinizden gerisi
Bunu bilenlerin, bir eser peşine koştu dirisi
Gökte yıldızlar misali vardır bu aydınlar serisi
Bursa da yetişen yüzlerce ünlü aydından birisi
…Mahmut Lami Çelebi’yi tanıtayım,
….Şu gök kubbenin altında,
…..Hoş bir seda bırakmak için
……Dilim dönsün de kalemin var olsun verisi
…….Ben size onu bir güzel anlatayım…

Her insan doğduysa, mutlak ölecek
Hayat sevda ister, herkes bilecek
Vakti gelen gidip, gelen gelecek
Her bebek dünyaya, gelip gülecek
…Geldi,
…..Güldü,
……Bir bebek daha, dünyayı bildi

Yıl bin dört yüz yetmiş iki, o fani dünyayı gördü
Söyle dostum ona karşı, bu cazibeyi kim ördü
Mevlam her ebeveyn gibi, onlara da sevgi sürdü
Yavrunun sesinde sanki, ilahi bir efsun vardı
…Ünlü divan şairi Lemi Çelebi’dir doğan
….Asıl adı Mahmut, bekleyenlerini neşeye boğan,
…..Babası ikinci Beyazıt’ın hazine defterdarı olan
……Basar göğsüne minik oğlunu Çelebi Osman
…….Ve de annesi Dilsad Hatun’dur.
……..Ünlü Nakkaş Ali’ye ise sevgili torundur.

Bursa’nın güzellerini, yazan şairdi kendisi
Yayıldı o günden güne, güzel yazar söylentisi
Kelamlar kifayetsizse, kalemi kırar da şair
Her şey anlatılsın ister, yaşanmışlıklara dair
…On altıncı yüzyılın ünlü,
….Türk Edebiyat sanatçısıydı.
…..Sevgi ve hoşgörüyle dolu gönlü,
……Mahmut Lemi Çelebi
…….Bir mutasavvıf, çok ilme yüzü yönlü,
……..Bilmek ister hayatı, bu günlü ve dünlü…

Devrin âlimlerinden, dersler görmüşlüğü var
Kul yâre meftun iken, düşer saçlara ak kar
Yol uzun, koş menzile, der gelmeden sonbahar
Kayıp gider her şeyler, gördüm bana dünya dar
…Der ve önce medrese öğrenimini tamamlar
….O gün medreselerde ilimlerin tamamı var
…..Arapçayı ve Farsçayı öğrenmişti.
……Genç yaşta Nakşibendî tarîkatine girdiği söylenmişti.
…….Hayatının sonuna kadar bu tarikata bağlı kaldı
……..Nakşibendi Mütefekkir edibi olup,
………Tefekküre ve tasavvuf deryasına daldı

İçten gelen şiirlerinde, dokundu her renkli güle
Düzyazının akıcılık ve güzellik arardı hele
Bunun için o, almıştı Lâmi'î mahlasını bile
Alın teri damlamıştı edebiyat denen ocağa

Sevgi deyince, döner kara gözleri hemen gökçeye
Bilir ki ecelse çoğu zaman yakın gezer ökçeye,
Molla Cami’nin kitaplarını çevirmişti Türkçeye
Alın teri damlamıştı edebiyat denen ocağa
…Bunun için Cami-i Rum lakabıyla anılmıştır.
….Otuza yakın eser vermiş olan sanatçı,
…..Rabbi ona verdi diye
……Koştu sayısız nimete kulluğa
……Şükürde yarıştı, şükrü eda için, oldu ilahiyatçı…

Hepimiz topraktan geldik, bil toprağa dönülmüştür
Bir ninniyken beşiklerde, gözyaşına gömülmüştür
Dünyaya bir filiz gibi, yeşerip de sönülmüştür
Bin beş yüz otuz iki de, yeşil Bursa’da ölmüştür
…Kendisine Bursa’lı Lami’î de denilmiştir
….Şiirlerinden oluşan Divan’ı ile,
…..‘Ferhatname’ ve ‘Şehrengiz’ adlı
……En çok bilinen eserleriyle
…….Tanınıp, okunmuş ve beğenilmiştir.

Mahmut Lami’i çelebi inzivayı çok sevmiş
Ağır başlı olup, kendini tasavvufa vermiş
Allah’ım gafil kulum, günahımı affet dermiş,
Tok sözlü, hazır cevap, mizahi eğilimliyken
…Fikirlerinde ısrarlı kişiliğe sahip oluvermiş
…..Hayatın amaç ve gayesini, en gerçeğini
……Arifler zümresine katıldıktan sonra hissedivermiş.

Edebiyat yazmak için yoktur ki, bilesin eldiven
Bulamazsın bu yolda, çıkmak için göklere merdiven
Eserlerinin sayısı dayar da otuza merdiven
Türk edebiyat tarihinde nice çok eserler veren
…Şahsiyetlerinden biridir, boş durursa daralır
….Tercüme ve nakil ürünlerinde birinci sırada yer alır
…..Genel olarak eserlerindeki dil çok sade
……Sunar okuyana yazarken, ahengi sevgiyi bade, bade
…….İfadesi çekici olup,
……..Vezin ve kafiyeleri diğer şairler kadar güzel kullanmış,
………Tercümelerinde sadık kalmıştır asla,
……….Oldukça serbest davranmış,
………..Hayal gücünü sınırlandırmamış
…………Var sende okumak istersen, oku ey can,
………….Okurken şöyle bir rahatla,
…………..Arkanı şöyle bir yere yasla! ...

Geniş kültüre vakıf ve büyük bir birikim sahibi
Hem de manzum ve mensur eserlerin edebi edibi
Şiirce haykırışını alıp gitti de kuşlar göğe
Okunur edebi sanatı, arşta gider en yükseğe
Hepsinde başarılı eserler vermiş bir sanatçıdır
Mahmut Lami Çelebi güzide bir edebiyatçıdır
…Eserlerini de söyleyeyim ben hemen size;
….‘Şevahidi Nübüvve’ birisi
…..Diğeri ‘Nefahatül Üns’ tercümesi
……Dahası; ‘Futuhul Mücahidin Li Tervihi Kulubül Müşahidin’ deyin,
…….‘İbret Name’, ‘Şerefül İnsan’ ve ‘Makteli İmam Hüseyin’,
……...‘Divanı Eş’ar’, ‘Hüsnü Dil’, ‘Veysü Ramin’,
……….‘Letaif’, ‘Lügat’, ‘Münazara-i Bahar-u Şita’,
………..‘Münşeat’, Nefsül Emr Risalesi’, ve Vamıku Azra,
…………‘Şehri Dibace-i Gülistan’
………….Hemen akla gelip, dökülüverecek eserleridir dudaktan

Ey Feyzullah gel kendine, düştüğün yerden doğrul kalk!
Bir çivi çakarsan hak için çak, sever seni de güzide halk,
Güneş bakışlı çocuklar, senden hep bunu bekler bak
Kalk silkin kendine gel de, sendende bir miras bırak
…Derim ve bir şiir daha yazarım kendimce;
….Kah on dört hece, kah on altı hece,
…..Genellikle duraksız on yedi ve on beş hece,
……Şiir derim ya gündüzdür, yani güzeldir bence
…….Belki de bu bir şiir değil, belki de size göre gece…
……..Ama hakikat şu ki, bu şiir bir hece-serbest buluşma,
………Hem de yeni edebiyat akımı Gülce

Feyzullah KIRCA
Akbaşlar Köyü / Dursunbey