Lügatçe-2- Şiiri - Mehmet Hanifi Sarıyıldız

Yufkayı pişerken çeviren EVRAAÇ.
Hamurun UFRAsı bol derler bizde.
Islak çamaşırı döven şey TOHAÇ.
Şu kili başına ÇAL derler bizde.

Kulplu ve teneke su kabı ŞAPŞAK,
Tombul ve yuvarlak surata ABLAK,
Ensede patlayan tokata ŞAPLAK,
Saf salak birine MAL derler bizde.

Peştamala MEZER, çarşafa IZAR,
"Akıllı düzeltir ahmaksa bozar"
Elifi görünce MERTEKtir sanar,
"Beleş bulur isen DAL derler bizde"

Ve eldeki yara duvarda kovuk,
HERİF evde horoz, dışarda tavuk,
ABAsı sırtında işlemez soğuk.
"Şu ÇULu altına AL derler bizde.

"Boş yere konuşma derler ezbere"
Eller satır diyor bizim KESERe
Pekmez ocağının adı MASERE,
Üzüm depkisine SAL derler bizde.

Süt ve yağ konulan bakır kap GÜĞÜM,
İşler karman çorman herşey kördüğüm,
AZIKın hazırla gelmeden ölüm,
Nasıl isen öyle OL derler bizde.

Yengece İLLENGEÇ, akrebe AHRAP
Besleyeni MIRTIK, güvercin GALLEP
Darbuka DEMBİLDEK, takunya HAPAP
Anahtara ise DİL derler bizde.

Kazana KUŞGANA, mutfak AŞKANA.
Sönmüş odun ÖSAA, kiremit GANE.
Eski ayakkabıya da ÇİRPENE.
"Ben konuştum sen de BİL derler bizde".

Açgözlü birine ne CABİNELİK.
Kundaklı bebeği severken ECİK,
Kıl keçiye, DAVAR veyahut MECİK,
Her derde devadır BAL derler bizde.

Simidin bir adı KÜNCÜLÜ KÂHKE,
Kötü yola düşmüş kadına GAHBE,
Gerçek ve doğruya "vallah ESSAH be"
"Eşek hazır, eksik NAL derler bizde"

Çöplüğe ZİBİLLİK, postala EDİK.
Bisiklet CİNATI, ölçektir ÇELİK.
Parasız pulsuza, bir CEBİDELİK.
"Ağa kapısına KUL" derler bizde.

Gömleğe de MİNTAN, paltoya KAPUT
Ceket ise SAHO, bez ise ÇAPUT,
Gız evine giden goç, TOHUMGAVUT.
Aşığı Bağdat'tan SOR derler bizde.

Gunduraya POTİN, postala EDİK.
Topaca DEVEME, böceğe BÖCÜK,
Yontulmamış cahil adama HÖDÜK,
Semeri sırtına VUR derler bizde.

Anamın başına bağladığı, ŞEŞ.
EŞKİ ve tatlımsı meyveye MAYHOŞ,
Abdurrahman veya Apti'ye APIŞ,
Zengini fakirden SOR derler bizde.

Havluya MARHAMA, nalına HAPAP,
Bazen toprak deriz, bazense TÜRAP,
TIMAR edilmemiş bağ ise HARAP,
Uçurumlara da YAR derler bizde.

Bir yerin en yüksek yerine DİNGİL,
Omuzlarla başın arası ÇİNGİL,
Yabani darının adıysa GİLGİL,
Yarayı, şefkatle SAR derler bizde.

Geçen yıla BILDIR, sabaha GUŞLUK,
Emretmeye, YUMUŞ VERME diyorduk.
Yıllarca hep böyle konuştuk, durduk,
Haya ve edebe AR derler bizde.

Bacaya PUHARI, mısıra DARI,
Genç kadına TAZE, yaşlıya GARI,
"Herhalde böyle derler aşşa yukarı"
DÜVENdeki rafa TAR derler bizde.

Yüzün yanı DULUK, çehreyse SUFAT.
Çingeneye APTAL, takıya PUSAT.
Alışveriş azsa, işler çok KESAT.
Rüyayı hayra YOR derler bizde.

Cömert olmayana "aman ne PAHIL "
İhtiyara GOCA, gençlere CAHIL,
Bilir, yaşta değil baştadır akıl,
Akıl ermeyene SIR derler bizde.

Odunun gırılmış parçası GAMGA
Yontulan kısımlar YONTMUK ve YONGA
Üzüm asmasının gövdesi OMCA
Dalın, serpeneye SAR derler bizde.

Cevize GOZ derik, sokağa GEDİK.
Ve eriğe İNCOZ, kayısıya ERİK,
Yavrusuna PALAZ, kekliğe FERİK,
Cennetten bir meyva NAR derler bizde.

Amca ise EMMİ, halaysa BİBİ,
Gök boşansa derler "delindi dibi"
"Gız anadan beller sofra sermeyi"
Tarhanayı ince SER derler bizde.

Entariye FİSTAN, kilota TUMAN,
Maraş'lıdır özüm, namım kahraman
Şiirde mahlasım ise DOSTOZAN
Daha nice laflar VAR derler bizde.

Şamata edene, amma ŞALTAKÇI,
Ağabeyse EDE, kızkardeş BACI.
EMMİM, BİBİM, EBEM başımın tacı.
En kısa yol doğru YOL derler bizde.

İNTİLE edene, MACCA ettin der.
Bir yılda kazanır, bir haftada yer,
HERİF yoldan çıkmış neylesin kader,
"Yeter Allah'ından BUL" derler bizde.

METELİK KAĞIDI nufüs cüzdanı,
Yayık ayranına YANNIK ayranı
DOSTOZAN, bu sözcüklerin hayranı,
Köpek mamasına YAL derler bizde.

DOSTOZAN-M.Hanifi SARIYILDIZ