Köze Serpmelik Kül / Nesir Şiiri - Taş İ ...

Militan yalnızlığını giyen, uluslar üstü kendine bakış yetisi olduğunu söyleyen Rilke konuğum.

Eski basım iki kitap, yıllar sonra tamir görmüş, ciltlenmiş sahaf kokulu iki kitap. Kim bilir ne zaman alındı, nerede denk geldi, şimdiye kadar niye sıra gelmedi, bilmiyorum. Kitap dediğin biraz da sahaf kokacak. Hiç tanımadığın okur/larının göz izi ya da derkenara düşmüş notlar, altı çizili satırlar. Keyfince okumak.

Şimdiye kadar en samimi bulduğum, kendisi öğretmen emeklisi ankilozan spondilitim dediği kambur engeli bulunan ve kendisine hocam dediğim sahaf dükkânından almışımdır. İsmini bile bilmiyorum, dedim ya ismi hocam işte.

Engin hoşgörüsüne sığınarak “Hocam bu Allahsızın kitabını bitirdim, bir Allah’ı olanın kitabında sıra.” Ya da amiyane tabirle “Hocam bu komonun kitabı bitti, hele bir faşo yapsam.”

Sıcak bir tebessüm cevabı ile yerini ezbere bildiği kitabın raftan inişi.

Konumuz bu değil.
Okumak.
Okumanın erdem olduğu muhkemdir. Su götürmez ve tartışılmaz. Aradığın her şey vardır okuduğunda. Her neyi okursan oku mutlaka vardır, her neyi arıyorsan, okuduğunun içinde. Hele son zamanlarda bibliyoterapinin keşfi de cabası.

Duino Ağıtlar’ı tam on yılda tamamlayarak, dünya edebiyatının en büyük ustaları arasına girmiş girmeye de topu topu on ağıtı on yıla yaymak akıl kârı değil. Aha bu yazı bir ağıt olsun aha da ağıtlardan biri bitti, bitecek. Hele bir de soğan doğrarsam bir geceye on ağıt rahat sığdırırım. Ağıttaki meleğin İsevi olmadığı Muhammedî olduğunu da iddia ederler ama bizdeki meleklerin doksan atmış doksan olmasına dahi gerek yok. Değil mi Belgûzâr?

Konumuz bu değildi, değil mi?
Bu daha çok yazmanın saman alevi olmadığını anlattı bana. Zamanın mayaladıkça tadının ekşiyip bozulmadığı, hatta üzerine birikmiş tozların, serpilmiş küllerin dahi közüne tat kattığı yazmaların okunası olduğuyla ilgiliydi.

Rilke’nin ikinci kitabı Ralte Laurids Brigge’nin Notları otobiyografik güce-roman. Okuduğum baskısının tam iki yüz kırk yedinci sayfasındaki mecaz öyle aşina ki.

“Mâşuk olmak, tutuşmak demektir. Âşık olmak: bitmez bir yağla ışık saçmak. Sevilmek fâni olmaktır, sevmekse bâki kalmak.”

Batıdan yönümü hemen doğuya döndürüyorum. Mâşuk (sevgili) tutuşan pervane oluyor. Âşık (seven) mum oluyor. Rilke sonra kendi okumasını / kendi aradığını buluyor. Sevilmeyi fâni kılıyor, sevmeyi kutsayıp bakî. Mum sönse de geçmiyor, Rilke’nin -içsel dünyamı simgeler / görünen görünmeyene dönüştüğü yer- dediği aşığın yüreğinde kalıyor.

Sonra okumak diyorum.
İnsan varsa her şey vardır sabit düşüncemi sumen altından çıkarıyorum.
İş bu satırlarda inkâr da var, ikrar da diyorum.
İnkâr da insancıl, ikrar da.
Başıboş değil insan ve lâkin irade sahibi mahlûk insan deyip bağlayan düşüncemin tekrarını yapıyorum.

Derken Rilke’nin okuyuşunu okuyorum.
Aynaya dönüyor,

Ne kadar sevildiğin, seni sevenin kârı. Bunu soruşun benlik, ego, falan ve filan ey fena.
Ne kadar sevdin, sevebildin her şeye rağmen bana onu söyle ey yolcu diyorum.
.

Okumak.
Okumanın erdem olduğu muhkemdir. Su götürmez ve tartışılmaz. Aradığın her şey vardır okuduğunda. Her neyi okursan oku mutlaka vardır, her neyi arıyorsan, okuduğunun içinde. Hele son zamanlarda bibliyoterapinin keşfi de cabası deyip terapi oluyorum.

“Yaratılanı sevmek, yaratandan ötürü.”
Değil mi Yunus,
Okumak, senin gibi okumak.

*
Kalsın bu ağıt böyle, on yıl var daha acelem yok diyorum Rilke’ye.

Militan yalnızlığını ödünç istiyorum.
Üzerime giyip, şöyle bir kendime bakma yetimi kolaçan ediyorum.