Kölelil Ve Esirlik Şiiri - Zehra Okur

KÖLELİK VE ESİRLİK
Çok yıllar önce, kölelik varmış. İlk köleler efendilerinin elinden birer; meta; niteliyi taşıyordu. Ağır işlerde çalıştırılır, gereğinde zevk için bile öldürürlerdi veya çeşitli işkenceler maruz bırakılırlardı. Toplum kavramının kuvvetle bütünleştiği ilk çağlar ile sonraki dönemlerde, köleliğin insanı değil, meta olarak cinsiyet ve niteliklere göre değer taşıyordu. Öncelikle neye dikkat edermişler. Bir kölenin önce
Ağız koklamak, dişleri saymak ve özellikle düztaban olup olmadığına dikkat etmek, bu yakın incelemenin belirgin esaslarını teşkil ederdi esir ve köleler için en büyük şansızlık, düztabanlıktı. Çünkü bu bedensel özürlük, uğursuzluktan sayılırdı. Neden sorarsanız bir kölenin öncelikle vücudunun sağlamlılığın bakarlar o kölenin iyi ve güzel çalışması lazım. Alıcı satın almayı düşünürken, köleyi baştanbaşa incelermiş satıcıda ortalığı kızıştırırmış, köleyi incelmenin sonunda köleye ne kadar fiyatı diye kesilirmiş en azı bir köle ne kadar eder dermişler.(150/250 kuruş arasında bedel biçilirmiş.
Mısır, Roma, Yunan, İran, Arap ve ilhanlı dönemlerinde esirlerin yaşadığı şartlar ağırdı. Ancak Hititler dönemi incelendiğinde, kölelik hayatının çok daha kötü koşullar içerdiğini görüyoruz. O dönemlerde kölelerin ve esirlerin ne ufak hataları bile bağışlanmıyor acımasız cezalara maruz kalıyorlardı.
‘’Eğer bir köle ve yahut bir esir sahibine gücendirirse onu ya öldürülür ya da işkence yaparlarmış, ailesi varsa ailesinin yanında bir köleye ızdırap verirmişler, sakın sizde böyle olmayın,
Amerika’nın keşfinden sonra Afrika ülkelerine kadar giden köleler ve esirler, kadın ve erkek köleleri ve esirleri gemilere doldurmuşlar ve onları Amerika ‘da yüksek fiyatlarla satarmışlar.
Öncelikle kadınlar ve kızlar da bulunan özelliklerine, dikkat edermişler. Kendilerine cariye yaparmışlar eğer güzelse onu bırakmazmışlar kendilerine hizmet etsinler diye yaşlılarda onlara bir ömür boyu hizmet etmelerini sağlarmışlar. Erkek kölelerini de tarlada bağda bahçede çalıştırırmışlar, kadınlarla bir tutulmazmış,
Esir kızların hayatları, kaynaklarda oldukça çarpıcı bir şekilde anlatılır:
‘’Çoğunlukla beyaz elbiseler giyerler en büyük özellikleri saçlarındadır. Büyük örgüler halinde yağlanan saçlar, omuzlardan aşağı doğru pırıl pırıl sarkar. Bu yağın parlaklığı, onları olduklarından daha canlı daha cazip bir hale getirir. Sıra sıra dizilirler ve alıcılarını beklerler.’’
Şimdi bakıyorum da artık kölelik ve esirlik yok.1980 yılında çok eski film seyrettim bazen insan düşünüyor acaba bizler onların yerinde olsaydık ne olurdu. Hiç, aklıma bile getirmek istemiyorum sadece şuna seviniyorum iyi ki de bizler o günleri görmemişiz.
Köleliğin kaldırılması /9/Şubat 1836/İstanbul’dan kaldırılmış. Diğer ürkeklerde Bundan tam 202 yıl önce (25 Mart 1807) İngiliz Parlamentosu Köle Ticaretini kaldıran yasayı kabul etmiştir.
Ancak, ticaretinin yasaklanması, köleliğin kaldırılması tartışmalarını da beraberinde getirmiş ve insan onurunu ağır biçimde zedeleyen bu statü, bu ticaretten azami fayda sağlayan ülkelerce 19. yüzyılın ortalarında resmi olarak kaldırılmaya başlanmıştır.
Afrika kıtası, Avrupalı güçlerce uzun deniz seferlerine dayanabilen gemilerin inşa edilmesiyle karanlık bir devre adım atmış; 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar milyonlarca Afrikalı, köle tüccarlarının gemilerine doldurularak yeni kıtaya kaçırılmış ve satılmıştır. Bu ticaretin öncülüğünü İngiltere, Hollanda, Portekiz, Danimarka, Fransa yapmıştır. Fakat şu an yoktur. Hemen hemen her ülkede kaldırıldı. Artık insanlarımız özgürce yaşıyorlar. İnşallah bundan sonra bu tür olaylar olmaz.
KÖLE GEMİSİ
Güney hindistanda yola cıktı. Bir gemi
Ufukta görünüyor yelkeni.içinde köleler.
Orası onların dünyası içinde beyazlar var.
Yoksulluk fakirlik, insanlar var.
Orası onların toprağı ve mekânı.
Oldu artık. İçleri dar. Bunlar şimdi varmı. Zehra OKUR [email protected]