Bu mücadele kulvarı içinde bu yol alışlar da, hiç değilse kendi süreçlerini ortama dayatıyordular. Bu dayatmalar insanın köleliğini henüz kaldıramıyordu. Köleliği kaldıramazdı da. Çünkü o üretim koşulları içindeki nicelik ve nitelik değişmeleri köleliği kaldıracak çelişmeleri ortaya kor düzeyde değildi.
Yani o içine girilen koşullar; köleliği kaldırmanın doğum koşullarını henüz oluşamamıştı. Kölelik ne dinlerle ortadan kalkardı. Ne de kölelik, dinlerle ortadan da kalkmıştı. Çünkü kendisi insana hitap ederken kölelerim (kullarım) diye hitap eden bir anlayışın amacı köleliği kaldırmak değil aksine ihsas etmektir. Dinler köleliği kaldırmak için oluşturulmamıştı. Dinler insanı terbiye ediyordu. Ama ettiği terbiye köleci terbiyeydi. Elbette ki şişede durduğu gibi durmayan dinler, ihdas edicilerini de aşacaktı.
Tarih bilinci olmayanların bunları sindirmeleri ve bunları anlamaları elbette ki beklenemez. Bırakın dinlerin köleliği ortadan kaldırmasını. Kölelik ne Spartaküs ayaklanmasıyla ortadan kalkardı. Ne renç ayaklanmalarıyla ortadan kalkardı. Bu ayaklanmalar savaşları kazansa; egemenlikler kursalar dahi kölelik yine sürer giderdi. Ama bu uğurda da hayli yol alınmış olurdu.
Bilindiği gibi şartların olgunlaşması içinde sanayi toplumunun kotarıcıları burjuvalardır. Burjuvalar kölelerin yanında feodalizme karşı savaş başlattılar. Süreç içinde oluşan yeni bir güç te var olan kölelik ile mücadele sürecine, kölelerin yanında bu süreç mücadelesine katılmıştı. Her ikisinin amacı da sadece aynı yolda yürümekle kesişmişti.
Tamamını Oku
Bu şiir ile ilgili 0 tane yorum bulunmakta