Şimdiden geriye doğru erken dönemin tarihselliği içine kuşbakışı olarak baktığımızda insan sosyal yapılarına dek görünen manzara şu olacaktır. Genelde birbirleri ile temasları olmayan, birbirinden habersiz ve birbirine karış masız olmakla, birbiriyle etkilenmeksizin yaşayan etnik totemi sosyal birlikleri görürüz.
Totem dönem sonrası ileri süreçlerine doğru totem gruplar bu kez de temas eden; ittifak eden yapılar olarak görülürler. Yani buluşmalarla yan yana gelen totemiler arası bir BAĞINTI ve bir bağ GİRİŞMESİ var olacaktır. Totemi gruplar arası bağıntı ve girişmeler giderek ilah iradeli, insanı yaratmanın uygarlık kültürü oluşla görülecekti. Yani tevhitten önce önce ilahlar (tanrılar) vardır.
Bu ön ittifaklı süreç içinde totemi aitlikler; ön ittifak içinde her bir grubun kendi totem meslekli işlerini melezler için düzenleyen ilahlar vardı. İlahlar sürece olur (vize) veren; uygarlığı yaratmanın uygarlık kültürlü ilahlara, dönüşecektiler.
İlahlar da yaratan tanrılara, tanrılar da tek tanrılara doğu evirilip, yüz yıllar içinde iyice biçimlenecektiler. İnsan olmanın ortak bağları bu süreçler içinde tek tek deneyim ve bilinç olmakla kabul edilir hale dönüştürülecektiler.
Tamamını Oku
