İlvatlı Geline Ağıt Şiiri - Hasan Özçelik 2

Akseki (eski adıyla Marla) ilçesi coğrafi olarak ipek yolu üzerinde kurulmuş bir geçittir. Ormanlık bir alan olmakla beraber suyu oldukça yetersizdir. İlçeye ve çevresindeki köylere içme suyu daha birkaç yıl öncesi getirilebilmiştir. ‘İlvad, İlvat’ geçit anlamına gelir. Akseki’de üç İlvad köyü vardır: Büyükilvat (Büyükalan), Belenilvat(Belen) ve Bucakilvat(Bucak). Olayın hangisinde ve ne zaman yaşandığı tam belli olmamakla beraber, Büyükalan köyü (Büyük İlvad) ve 1940'lı yıllarda yaşanmış olması ihtimali kuvvetlidir. Bu köyler birbirlerine oldukça yakındır. Son birkaç yıla kadar köyün evlerinde su yoktu, kuyu suyu ile ihtiyaçlarını gidermekteydiler. Zamanın şartlarına göre; zengin (hacıya gitmiş) bir aile oğlunu evlendirir, eve gelin gelir. Altın tas içinde kınası karılır, gümüş tarak ile zülfü düzülür… Gelin üç günlük iken de kuyuya su doldurmaya gönderilir. Karlı bir kış günüdür. Kuyunun etrafında ya da çevresinde açlıktan bekleyen kurt (canavar) sürüsü vardır. Açlıktan dağdan köye inmiştir. Su doldurmaya gelen çiçeği burnunda geline saldırır ve parçalarlar. Bu elim olaydan sonra köyde günlerce ağıt yakılır, gelinin yası tutulur. Ağıtta geçen sözler günümüzdeki yaşlı insanlar tarafından söylenmektedir. Bu bilgiler şair tarafından şiire dönüştürülmüştür. Allah böyle acılar göstermesin. İşte Akseki ve Aksekilinin hayatı. İşte Toroslarda yaşamanın bedeli. Şiir aslına sadık kalmak için mahalli şive ile konuşma dilinde yazılmıştır. NOT: Yörede Üçetek, Sava, enteri eş anlamlı olup kadınların özellikle belden aşağı kullandığı giysilere denilmektedir. Entari ifadesi yörede “enteri“; şalvar ise “şilvar” olarak ifade edilir.