İğne – Çuvaldız Şiiri - Ali Rıza Malkoç

İğneyi kendine, çuvaldızı başkasına batır. Türk Atasözü Bu şiirin tahlili 20/07/2007 de antoloji, kırıkkalem şiir tahlilleri grubunda yapılmıştır. SOSYAL YERGİ (İĞNE ve ÇUVALDIZ) İğne – Çuvaldız Taşlar arasında, tohum biter mi? Kuru gürültüyle ilerliyoruz Sormaz mısın uçan, ecel mi ter mi? Hafif yan bakanı, yularlıyoruz? En verimli taşlar, değirmendedir Döner devran ama, ürün öndedir Hamlemiz, çabamız, hangi yöndedir? Öz nefsi süsleyip fularlıyoruz Çamuru çamurla örtersin belki Görünüşün sanki kurnaz bir tilki Taştı günah kabı, gören var bil ki Çakmasınlar diye, kilerliyoruz Sessiz çığlıklara, ürkek denildi Haykıran yürektir, plak sanıldı Merhamet duygusu, kura yenildi Emanet verirken, dolarlıyoruz Ali Rıza Malkoç 07/01/2007 Bursa Çok sevdiğim bir arkadaşım elime bir şiir tutuşturdu. Şiire olan zaafımı biliyordu. Şiir okuma tarzımı severdi. Dörder kıtalı şiiri yorumlamamı istedi. “İĞNE-ÇUVALDIZ” adını taşıyan şiiri defalarca okudum. Sesli ve vurgulu okumayı severim. Şairi kimdi? İmza yerinde Ali Rıza MALKOÇ yazıyordu. Kendisini tanımıyordum. Başka şiirini de okumamıştım. Ancak şiirine bakarak epeyce söz söylemek mümkün; şairimiz biraz karamsar. Eleştirel görüşlere sahip. Yazdığı şiir de [hiciv-yergi-taşlama] türünden. Espirili bir şair. Pek çok şeyden yakınıyor. Yer yer kızgınlık bile gösteriyor. Biraz isyankar. Piyasayı biliyor. İnsani ilişkileri beğenmiyor. Tepkileri oradan geliyor. Hiciv, yergi ve taşlama, çok küçük farklılıklarla belki de aynı türü ifade ediyorlar. Edebiyatımızda bu türden örnekler çok değil. Nef’i, Şeyhi, Eşref, Neyzen Tevfik, türün ünlüleri arasında. Her devirde taşlama türünde şiirlere ihtiyacımız var. O bakımdan Ali Rıza MALKOÇ’un şiirini ilgi ile karşıladım. Bu şiiri “sosyal yergi” olarak niteleyebiliriz. Teknik olarak şiirsel özellikleri yerinde. Ölçü ve uyak bakımından uygun. 6+5= 11 ölçüsü ile yazılmış. Dörtlükler halinde yazılmış olması, ne uzun ne kısa alması bakımından iyi. Kolay okunuyor. Uzun uzun olsaydı belki can sıkabilirdi. Şiirin adı, sanıyorum “iğneyi kendimize, çuvaldızı başkasına batır” atasözünden esinleniyor. Sonunda şair çuvaldızı kimseye batırmıyor, ama iğneyi kendisine, daha doğrusu hepimize batırıyor. “”Ortalık taşlık, verimsiz, çorak. O nedenle tohum bitmiyor. Toprak müsait değil. Palavralarla, kuru gürültüyle ilerlemeye çalışıyoruz. Günlerimiz boşu boşuna hayhuyla geçiyor. Elimizden kaçan fırsatlardır. Çalışmalarımız boşunadır. Birazcık aklını kullananı da engelliyoruz. “yularlayıp” elini ayağını bağlıyoruz. En verimli olduğu yerde, belki de biraz boş, belki de “avara koşmak” gibi dönüyoruz. Daha doğrusu dönüp duruyoruz. Verimsizlik her yerde var. Zaman geçiyor. Boş yere ömrümüzü harcıyoruz. İşte her şey önümüzde, yapabildiğimiz bu kadarcık. Hamleler yapabiliyor muyuz? Çaba gösterebiliyor muyuz? Pek belli değil. Yapıp edebildiklerimiz ise çok kısır. Uzun vadeli, vizyonlu, verimli, akılcı çalışmalar yapamıyoruz. Sadece dış yüzünü, şeklini süslüyoruz. Dışını boyuyoruz. İşimiz göz boyamaktan öteye geçemiyor. Bazen kurnazlıklara başvuruyoruz. Sanki zevahiri kurtardığımızı sanıyoruz. Çamuru çamurla örtmeye kalkıyoruz. Günahlarımız artıyor. Hatta günah kabımız taşmaya başladı. -kimsenin farkına varmadığını sanıyoruz- Halbuki günahlarımızı, hatalarımızı, ihanetimizi en az biri var ki, biliyor. Başkası anlamasın diye kapalı kapılar ardına saklıyoruz. Ama boşuna çabalıyoruz. Buna karşılık bazılarımız tepkiliyiz. Hatta sessiz protestolarımız var. – Ürktüğümüz, korktuğumuz sanılıyor- Yürekten haykırışlar, itirazlar, çığlıklar samimiyetsiz sanıldı. –aslında çok samimiydi- Güzel duygular, merhamet, fedakarlık, sevgi-saygı paraya ve menfaate yenildi. Dayanışma ve paylaşım tükendi. Birine borç verirken bile dövize çevirip hesabı, karı, menfaati düşünüyoruz. Oysa özlenen şey, bütün bu olumsuzlukları tersine çevirmektir. İyiyi, güzeli doğruyu tercih etmek ve gerçekleştirmektir.”” Özetle şiirin anlamını ben bu şekilde görüyorum, anlıyorum. Şiirde problemler yok mu? Var. Her şiirde az çok problem olur. Ama biz, salt eleştirmek yerine, anlamaya çalışmak zorundayız. Problemlerden bir kaçını kaydetmek gerekirse: “taşlar arasında tohum biter mi? ” dizesi anlam olarak tartışılabilir. Taşlar kayalar arasında kocaman çınarlar, kocaman çam ağaçları bile biter. “uçan ecel mi, ter mi? ” yarım dizesini kavramak ancak uzak anlamıyla mümkün. “en verimli taşlar değirmendedir” Gerçekten öyle midir? Şairimizi kutluyorum. Öncelikle şiirle uğraşıyor. Şiir bir tür duyarlılıktır. İkincisi, taşlama türü zordur, bunu yükleniyor. Son olarak, klasik hece şiirini kullanıyor. Kafiye, hece ölçüsü, durak, kıta unsurlarını çalışarak uyguluyor. Her şeye rağmen edebiyata gönül vermiş. Yenilerini bekliyoruz. Ne mutlu şair duyarlılığını taşıyabilenlere! Mestan GÜNEL Yeni İrfan Kitabevi Gediz / Kütahya ----- ŞAİRİN NOTU: Tahlilin sonunda, şiirimin bir kısmı sanırım tam anlaşılamamış görülüyor. Kısa bir açıklama yapmayı uygun gördüm. Taşlar arasında, tohum biter mi? Kuru gürültüyle ilerliyoruz Sormaz mısın uçan, ecel mi ter mi? Hafif yan bakanı, yularlıyoruz? 'sürekli yuvarlanan taşların güzergahında ot biter mi, bitse de yaşar mı' manasında yergi yapılmıştır. Ayrıca 'sürekli taşlama yapan şair ve yazarın da kalbi/kalıcı bir ürünü olamaz'vurgusu yapılmıştır .Buna rağmen tam tersi de olabilmektedir.sürekli haraket eden taşlardan da işe yarayanlar vardırbu anlamda: 'En verimli taşlar, değirmendedir 'vurgusuna ihtiyaç duymuştum şiirimde. Değirmen taşları hep döner ama un üretir. böylece yanlış anlaşılmayı düzeltmiş olalım. en iyi dileklerimle ali rıza malkoç KIRIK KALEM ŞiiR TahLiLleRi DeRgiSi adlı gruba gönderilmiş olan bu mesaj, grup üyesi olduğunuz ve 'gruba gönderilen mesajların bir kopyası özelime gelsin' şeklinde ayarlama yaptığınız için size özel bu sayfa yer almaktadır.