Hırraname Şiiri - Yorumlar

Harika yazmış. Osman beye teşekkürler

Şiir çok güzel. Değerli üstadımız Osman Akçay’ın ek bildirileriyle daha güzel ve daha da anlaşılır olmuş - kutlarım.

Şiirde ‘kedi’ sözcüğü hiciv olarak kullanılmıştır. 1872’de tahtta Sultan Abdülaziz, başbakanlık (sadrazamlık) makamında ise sadece padişahın hoşlandığı, başka kimsenin sevmediği Mahmud Nedim Paşa bulunmaktadır. Rus yanlısı siyaset yaptığı için Paşaya ‘Nedimof’ lakabı takılmıştır. Halk arasında yolsuzluk, komisyon ve rüşvet iddialarının yoğun bir şekilde dillendirilmesi nedeniyle padişah 31 Temmuz günü Nedim Paşayı azlederek yerine Midhat Paşayı görevlendirmiştir.

Namık Kemal o zamanlar ‘Diyojen’ diye haftalık bir mizah dergisi çıkartır. Nedim Paşa azledilince ‘Hırrenâme’ yani ‘Dişi Kedi Destânı’ şiirini kaleme alıp yayınlar. Şiirde de görüleceği gibi Nedim Paşa doymak bilmez, açgözlü, saldırgan ve yüzsüz bir kediye benzetilmiştir.

Türk edebiyatının en önemli isimlerinden biri tarafından yazılan tarihi öneme sahip bir şiir. Ancak şiiri paylaşırken çok önemli hatalar yapılmış.

1) Şiirin adı doğru değil ve hemen düzeltilmeli. Şiirin adı HIRRENÂME'dir. Yani Dişi Kedi Destanı'dır. Sitede ye alan hali is bambaşka bir anlama gelmektedir.

2) 'Keseyi' sözcüğü ile başlayan kıtadan sonra ve 'Ürperir' sözcüğü ile başlayan kıtadan önce gelmek üzere yani bu iki kıta arasında olacak şekilde aşağıdaki kıta şiirde eksik kalmış. Mutlaka eklenmelidir. Aksi takdirde bu şiiri anlamak mümkün olamayacaktır.

Ne zamân bir tarâfa hışım ile saldırsa eğer
Başı kaplan kesilüp kuyrugı gûyâ ejder
Hasmını yan bakışı eyler idi zîr ü zeber
Yanına uğramamıştı ebedi havf ü hazer
Kedimi gaflet ile fâre-yi idbâr yedi
Buna yandı yüreğim âh kedi vâh kedi

3) Sokulunca ile başlayan kıtada bir dize eksik bırakılmış. Sayılırsa zaten tüm kıtaların altılı bir tek bu kıtanın 5'li olduğu görülecektir. Doğrusunu aşağıya ekledim

Sokulunca yataga kogmak ile gitmez idi
Okşamakla tokadı tekmeyi farketmez idi
Yiyecek görse gözü mırlaması bitmez idi
Neylemezdi daha kalsaydı eger nitmez idi
Kedimi gaflet ile fâre-yi idbâr yedi
Buna yandı yüreğim âh kedi vâh kedi

4) Şiirin en son kıtası paylaşılmamış. Bu kıta şiirin en altına mutlaka eklenmelidir.

Etmedik yer mi kodu savleti dünyâda harâb
Ne imâret ne kebâbcu ne salâşu ne kasâb
Hep şaşup kalmış iken bahtına akrân etrâb
Akıbet eyledi devrân anı da mâh u türâb
Kedimi gaflet ile fâre-yi idbâr yedi
Buna yandı yüreğim âh kedi vâh kedi.