Harput Hoyrat'ları 1 Şiiri - Oktay Çöteli

Yukarıdaki Dizeler atalarımızdan bize yadigar ve emanettir. 1-Urgun-Gizli sevmek. Şaiirler bilinmiyor, Tahminen üçyüz döryüz yıılık dörtlüklerdir. Harput, Elazığ ilinin eski yerleşim bölgesıdir. Mevcut tarihi kaynaklara göre Harput'un en eski sakinleri M.Ö. 2000 yıllarından itibaren Doğu Anadolu'ya yerleşen Hurrilerdir. Hurrilerden sonra bölge Hitit hakimiyeti altına girmiştir. Çok uzun sürmeyen Hitit hakimiyetinden sonra M.Ö. 9. Asırdan itibaren Doğu Anadolu'da devlet kuran Urartular Harput'ta uzun süre hüküm sürmüştür. Harput 4000 yıllık tarihe sahiptir. Harput ve çevresi, 1085 yılında Türklerin eline geçmiştir. Bundan sonra İlhanlıların Dulkadiroğullarının, Akkoyunluların, Safevilerin eline geçmiş ve 1516 yılında Çaldıran Savaşı'ndan sonra Osmanlı Ordusu tarafından fethedilmiştir. Harput bir açık hava müzesi gibidir. Müzesi, kalesi, camileri, kilisesi ve Buzluk Mağarasıyla günümüzde bir turizm merkezidir. Hoyrat, (horyat da denir) dört dizelik serbest tarzda halk edebiyatı nazım türüdür. söz ve ezgisinde yiğitlik havası hakimdir. ırak’ta türklerin yoğun olduğu kerkük ve erbil ile Diyarbakır, Elazığ, Harput, Erzurum, Kars, Urfa yörelerinde yaygındır. Basit üsluplu, derin anlamlı, uyumlu, cinaslı sözcüklerden kuruludur. genellikle 7 hecelidir. benzer dizelerin başına veya sonuna konulan ve miyan denilen ek sözcüklerle vezin bozulabilir. ilk dize bir anlam ifade eden ve diğer dizelere ayak veren cinaslı bir sözcüktür. hoyrat söyleyenlere hoyrat çağıran ya da sazlıyan (yas törenlerinde ağıt yakan anlamında) denir. anadolu’da hoyratların bir bölümüne ayaklı mani, kesik mani adı da verilir.