Halk Ve Halklar 2 Şiiri - Bayram Kaya

Sosyal birlikti komüncü yaşamının, hayvan evcilleştirme, tohumu üretme gibi özetlenecek beceri donanımlarla yerleşik yaşama geçmesiyle, teknik basit buluşlar yapması gibi olguları biriktirmesi, elbetki vardı. Böylece sosyal komünler, kendisinin kendi üzerine etkileriyle sürecin hızlanma girişmesine neden oldular. Hızlanan süreçler ittifakçı yapılarla, toplum denen yep yeni yapıya doğru, nitelik değiştirir oldular.

Toplum, yep yeni bir yapı ve girişme idi. Yine toplum yep yeni bir mantık kurma ve doğayı anlayıp onu üretme ve onu dönüştürme idi. İttifakın yeni olan güçsel girişmeleri, böylesi yeni mantık edinişlerle doğayı dönüştürme gibi nitelikleri de, ittifaka gelen her bir sosyal komün yapının, aynı zamanda da tam bir travma ve şaşkınlık kaosu idi de.

Toplum, bir uzmanlık ve beceri alanı olarak girişti. Sosyal birlikler (etnik yapılar) ittifak içine girip zorunlu bir iradilikle (halk) olacakla giriştiler. Belki de sosyal birliklerin ilk ittifakları, yine sosyal birlikler dönemindeki kendi içlerinde verdikleri göç grupları ile birleşmeleri idi.

Kendi benzerleri olan bu türden tabulu, buduncu, iki etnik yapının ittifaklarıydı. Gidecekten emek ve emeğin ürünlerine özel sahibiyetlikler sonunda kişisel mal ve mülke malik oluşlar başladı. Bu durumlar da eski komün birliğin bilip tanıdığı, aklının alabilir olduğu, bir mantık ve yaşam tarzı değildi.

O eski sosyal yaşama değin ortak yaşam mantığı çökmüştü. Bu bir yandan da sosyal birlik bilincinin iflası idi. Diğer yandan da yep yeni bir bilinç ve mantık konuşlar idi.

Artık emek ürünlerine, özel sahiplenmeler nedeni ile; güçsüz olanların, yaşlı olanın, sakat olanın, hasta olanın, hatta çocukların bile sosyal birliğin sağlayışlarından mahrum kalışları söz konusu idi. Bu bedensel kısıtlılar, eski sosyal birlikçi yapıdaki gibi pay alamıyorlardı. Paylar giderek azaldı. Gün geldi ki nerede ise tamamen kesilir oldu. Pay almalar giderek azalan oranda, insanların (emekle- emeksizin) seçilerek, elenmesini ortaya çıkarttı.

Seçilme ve elenmenin kriterleri kendiliğinden bir girişme olarak belirim vermişti. İlk olacaktan evlilikler ve çocuk velayeti ile özel mülkün varislere aktarılması sorunu kendisini ortaya koydu. Üretim yapan bireyin, geri hizmetle sağlanacak sıcak bir yuvasını var ettirme, çocuğuna bakılması gibi hizmetlerin sorunu, uzun süreçler boyunca baş gösterdi.

Özel mülkiyetleşmeler ve özel mal mülk sahibi oluşlarıyla, emeğin tükenmez oluşunun bilinemeyen, ama tezahür eden büyülü oluşmaları, kimi bedavacı beleşçilerin yağmacı oluşumlarını bir çırpıda ortaya koyu vermişti.

Bu özel mal ve mülklerin yağmasından kaynaklı can mal güvenliğine dek tereddütleri ortaya çıkmıştı. Ve bu türden benzer bir yığın oluşmalar nedeniyle, zorunlu ve sürekli bir toplum ve halk ilişkileri düzenleşmeleri devinimleri oluşacaktı.

Uzun süreçler sonundadır ki, ancak girişmelerin sonuçları olum landı. Çünkü sosyal birlik ilişki düzeninde ortalıkta, hiçbir evlilik kurumu da yoktur. Özellikle de erkeklerin çocuklara özel bir velayeti de yoktur. Bunlar ancak toplumsal yapı ile ve özel mülkiyetin rekabetçi nicelenişi ile ortaya çıkacaktı.

Daha şimdiden sosyal birliğe göre mantık dışı olaylar; sosyal birlik üyelerinin tam da burnunun dibinde bitmişti. Komün yaşam, bugünkü gibi bir babalık sıfatını, ya da velayetini ortaya koyamamıştı. Komün ilişkilenme biçiminin, böyle bir kurumu ortaya koyması da zaten olanaksızdı.

Ve bu ittifakı yapının içinde, çalışamayan, üretimden aciz bir halk dediğimiz grupçu oluşma kümelenmişti. Halk, hem etnik yapıların konfederatifliği gibi bir oluşmadır. Bu nedenle halk toplumun öznel yanının ve sosyal ittifaklı yanının etnik yapılarını taşırlar.

Hem de üretimden azade olan bir insanlar grup özelliğin soyut somut kümeliğidirler. Ve yine toplumda üretim yapan bireyin tüketim ve özel yaşam alanını belirleyen girişmeleriyle; etnik yapıların kümülâtif toplamı ile o toplumun, bir tane; halkı olacaktır.

Bir toplumun halkları olamaz. Her bir etnik yapıları, halk diye görür isek, halkın oluşmasını ve işleyişini anlayamayız. Sosyal birliklerin etnik yapılar döneminde, etnik yapıların karşılıklı girişmesi pek pek yoktu. Hani nerede ise bu kabil girişmeler sıfıra yakın bir hareketlilikte idi.

Ancak farklı toplumların aiti olan halkları, bir birine göre, halklar olabilirler. Yani bir Afgan halkı, bir İran i halk, bir Çin halkı dünya halkları içinde düşünce edilebilir. Bu da 'halklar' kavramının, 'Dünya halkları' kavramında, içkin oluşudur. Bir topluma ait üyelerinin, kendi toplumunun halkı için; 'halklara özgürlük' demeleri o toplumun reel politiği açısından saçma ve yanlıştır. Bu tür söylenişle kast edilen şey olsa olsa, o toplumun halkı içindeki etnik yâ da etnitiseye dayalı sosyal oluşumlarıdır.

Toplumlar, sosyal birlikler ittifakıyla; halk içinde, aykırı etnik totem yapıları yanyana getirdi. Böylelikle de uzlaşması sorun olan totemci çelişkilerinin halk içinde çatışmaları ortaya çıktı. Oysa bir toplumun birlik ortaya çıkarması gerekiyordu. Totemci özellikler, birlikçi anlayış giriştirmesi ile yavaş yavaş ilahçı anlayış etrafında şekillendi.

Bu şekilleniş etrafındaki etnik oluşmalar, halkı birlik içinde eritmeyi amaçlıyordu. Halkın heterojen oluşmaları, böylesi düzenleşeilen ve birlikçi yapıları zorunlu olarak ön gören, ilah algılarının var olması dönemine denk düşerler. Oysa etnik yapılar, ayrılıkçı olmayı, her türden ters tutumlu olmayı öngören, 'totemci birlik' algılarıydı. Halk, toplumun birlik algısıydı.

Halk, toplumsal aidiyet müşterekliğindeki, sosyal (yaşantılaşmış) olan yapı, etnik birlikti. Bu alan da, giderek süreç içinde, karmaşıklaşan bir halk geri hizmet alanını ortaya çıkarmaya başladı. Halk bir öznel olgular ve özel yaşam geliştirmeler alanıdır.

Oysa sosyal birlikçi etnik yaşamların totemdi özel hayat yaşantılaştırması ve özel yaşamını tüketmesi gibi bir lüksleri giderek değişen etkilerle azaldı. Ozel oksijen çadırında korunuşlar içinde olmadı ve hiçbir zamanda olamazdı da. Bunları, etnik yapıyı, halk yapıyı doğru anlama ve bu kavramların kendisine özgü enformasyonları içeriyor olmalarına, dayanarak belirttim.

Bir toplumun içinde ancak bir halk vardır. Oysa çoğu aydınlar sureti endam ederek, toplum içinde halkların kardeşliğinden bahseder. Kulaklarımız bu tür cümlelerin kullanımına öylesine bildiktir ki, aykırı olanı anlamakta zorlanırız. Bu alabildiğine yanlış, rast gele, tarihi süreci koparılmış bir göz ardı edişin, kendisini açık etmesidir. Bu tür cümlelerin yorumsal dönüşmesi her öznelliğin harcı değildir.

Sürecek